, Samenvatting
Aanleiding
Dit kwalitatieve onderzoek is geschreven voor verpleegkundigen werkzaam op een High
Intensive Care (HIC) in de psychiatrie. Dit onderzoek richt zich op de ervaringen van de
verpleegkundigen in het behandelen van patiënten die lijden aan een Dissiociatieve
identiteits Stoornis (DIS) en daarbij automutilerend gedrag vertonen. Het ontbreken van een
richtlijn en de grote verschillen tijdens de automutilatie met een patiënt die niet dissocieert
maakt dat de verpleegkundigen zich onzeker voelen in het handelen tijdens situaties waarin
DIS-patiënten automutilerend gedrag vertonen en hen frustreert hen.
Omgaan met automutilatie tijdens
dissociatie,
wat doet dit met je?
EEN KWALITATIEF ONDERZOEK NAAR ERVARINGEN VAN
PSYCHIATRISCHE VERPLEEGKUNDIGEN RONDOM PATIËNTEN DIE
AUTOMUTILEREN TIJDENS HET DISSOCIËREN
Doel
Het verkrijgen van inzicht in de ervaringen van verpleegkundigen op een HIC in het verlenen
van zorg aan patiënten met een DIS die tijdens een dissociatieve episode automutilerend
Naam: Forsja John
Studentnummer: 0960601
Naam opleiding: Opleiding tot Verpleegkundige Hogeschool Rotterdam
Code afstudeerscriptie: OVFAFSSCR01
Variant: Praktijkonderzoek
Naam Titel eerste beoordelaar: van der Ende-van Stuijvenberg, M., MSc.
Naam titel tweede beoordelaar: Kox, J.H.A.M., MCommH.
Naam en titel studiecoach: Kreuze, G., MSc.
Naam en titel begeleider Hogeschool: de Graaf-Waar, H.I., MSc.
Naam en titel begeleider praktijk: Verkaik, N., RN
Naam en titel opdrachtgever: Dunnink, F., RN
Datum van inleveren: 12-01-2022
Gelegenheid 1
Aantal woorden: 5985 (excl. samenvatting, tabellen, literatuurlijst en bijlagen)
gedrag vertonen. Aan de hand van deze inzichten kan een eerste stap gezet worden om de
kwaliteit van zorg voor deze doelgroep te verbeteren.
1
, Methode
Een kwalitatief onderzoek heeft plaatsgevonden van september 2021 tot en met januari
2022. Aan de hand van wetenschappelijke literatuur is een topiclist opgesteld waarmee
semi-gestructureerde interviews zijn afgenomen. Aan dit onderzoek hebben zes
respondenten deelgenomen, alle respondenten zijn verpleegkundigen op de HIC.
Resultaat
Uit het onderzoek komt naar voren dat de respondenten automutilatie bij DIS als een
copingstrategie zien die daarnaast ook manipulatief en bewust ingezet kan worden. Dit levert
hen gevoelens van verdriet, medelijden en machteloosheid op, maar ook frustratie en irritatie
die zich uiten in tegenoverdracht. Deze gevoelens hebben als effect dat de verleende zorg
soms vermeden wordt en de behandelrelatie negatief wordt beïnvloed. Dit heeft als gevolg
dat de patiënt meer spanning ervaart met meer dissociaties en een toename van
automutilerend gedrag, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Om met deze zorgvragers om
te gaan, is met name behoefte aan meer informatie over de omgang en/of behandeling door
middel van klinische lessen, intervisie en zelfreflectie.
Conclusie
Verpleegkundigen op de HIC ervaren de zorg voor patiënten met een DIS die automutilerend
gedrag vertonen als zware zorg. Onvoldoende kennis omtrent het ziektebeeld lijdt tot
onbegrip en frustratie en verpleegkundigen voelen zich machteloos doordat zij geen
behandeling kunnen bieden door de acute setting en het ontbreken van een richtlijn. Deze
gevoelens leiden tot tegenoverdracht, welke het automutilerend gedrag en de dissociatie
juist kan versterken. Meer kennis en informatie over de DIS-patiënt die automutileert is
nodig, evenals meer reflectie en intervisie over de omgang met deze patiënten, waarbij de
behandelrelatie tussen de verpleegkundige en de patiënt centraal staat, om tegenoverdracht
te verminderen en zo de zorg voor deze patiënten te optimaliseren. Vervolgonderzoek is
noodzakelijk om de beste interventies voor DIS-patiënten die automutilerend tijdens een
dissociatie in een acute setting te bepalen.
Trefwoorden
Dissociative identiteitstoornis, automutilatie, acute psychiatrische afdeling, ervaringen,
verpleegkundigen.
2
Aanleiding
Dit kwalitatieve onderzoek is geschreven voor verpleegkundigen werkzaam op een High
Intensive Care (HIC) in de psychiatrie. Dit onderzoek richt zich op de ervaringen van de
verpleegkundigen in het behandelen van patiënten die lijden aan een Dissiociatieve
identiteits Stoornis (DIS) en daarbij automutilerend gedrag vertonen. Het ontbreken van een
richtlijn en de grote verschillen tijdens de automutilatie met een patiënt die niet dissocieert
maakt dat de verpleegkundigen zich onzeker voelen in het handelen tijdens situaties waarin
DIS-patiënten automutilerend gedrag vertonen en hen frustreert hen.
Omgaan met automutilatie tijdens
dissociatie,
wat doet dit met je?
EEN KWALITATIEF ONDERZOEK NAAR ERVARINGEN VAN
PSYCHIATRISCHE VERPLEEGKUNDIGEN RONDOM PATIËNTEN DIE
AUTOMUTILEREN TIJDENS HET DISSOCIËREN
Doel
Het verkrijgen van inzicht in de ervaringen van verpleegkundigen op een HIC in het verlenen
van zorg aan patiënten met een DIS die tijdens een dissociatieve episode automutilerend
Naam: Forsja John
Studentnummer: 0960601
Naam opleiding: Opleiding tot Verpleegkundige Hogeschool Rotterdam
Code afstudeerscriptie: OVFAFSSCR01
Variant: Praktijkonderzoek
Naam Titel eerste beoordelaar: van der Ende-van Stuijvenberg, M., MSc.
Naam titel tweede beoordelaar: Kox, J.H.A.M., MCommH.
Naam en titel studiecoach: Kreuze, G., MSc.
Naam en titel begeleider Hogeschool: de Graaf-Waar, H.I., MSc.
Naam en titel begeleider praktijk: Verkaik, N., RN
Naam en titel opdrachtgever: Dunnink, F., RN
Datum van inleveren: 12-01-2022
Gelegenheid 1
Aantal woorden: 5985 (excl. samenvatting, tabellen, literatuurlijst en bijlagen)
gedrag vertonen. Aan de hand van deze inzichten kan een eerste stap gezet worden om de
kwaliteit van zorg voor deze doelgroep te verbeteren.
1
, Methode
Een kwalitatief onderzoek heeft plaatsgevonden van september 2021 tot en met januari
2022. Aan de hand van wetenschappelijke literatuur is een topiclist opgesteld waarmee
semi-gestructureerde interviews zijn afgenomen. Aan dit onderzoek hebben zes
respondenten deelgenomen, alle respondenten zijn verpleegkundigen op de HIC.
Resultaat
Uit het onderzoek komt naar voren dat de respondenten automutilatie bij DIS als een
copingstrategie zien die daarnaast ook manipulatief en bewust ingezet kan worden. Dit levert
hen gevoelens van verdriet, medelijden en machteloosheid op, maar ook frustratie en irritatie
die zich uiten in tegenoverdracht. Deze gevoelens hebben als effect dat de verleende zorg
soms vermeden wordt en de behandelrelatie negatief wordt beïnvloed. Dit heeft als gevolg
dat de patiënt meer spanning ervaart met meer dissociaties en een toename van
automutilerend gedrag, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Om met deze zorgvragers om
te gaan, is met name behoefte aan meer informatie over de omgang en/of behandeling door
middel van klinische lessen, intervisie en zelfreflectie.
Conclusie
Verpleegkundigen op de HIC ervaren de zorg voor patiënten met een DIS die automutilerend
gedrag vertonen als zware zorg. Onvoldoende kennis omtrent het ziektebeeld lijdt tot
onbegrip en frustratie en verpleegkundigen voelen zich machteloos doordat zij geen
behandeling kunnen bieden door de acute setting en het ontbreken van een richtlijn. Deze
gevoelens leiden tot tegenoverdracht, welke het automutilerend gedrag en de dissociatie
juist kan versterken. Meer kennis en informatie over de DIS-patiënt die automutileert is
nodig, evenals meer reflectie en intervisie over de omgang met deze patiënten, waarbij de
behandelrelatie tussen de verpleegkundige en de patiënt centraal staat, om tegenoverdracht
te verminderen en zo de zorg voor deze patiënten te optimaliseren. Vervolgonderzoek is
noodzakelijk om de beste interventies voor DIS-patiënten die automutilerend tijdens een
dissociatie in een acute setting te bepalen.
Trefwoorden
Dissociative identiteitstoornis, automutilatie, acute psychiatrische afdeling, ervaringen,
verpleegkundigen.
2
