Maatschappijleer hoofdstuk 3
§1 Wat is democratie?
Democratie ——> je hebt als burger invloed op de politiek
Politiek ——> gaat over het maken van keuzes (die keuzes van politici staan vast in wetten
die voor iedereen gelden) waaraan alle burgers in een staat zijn gebonden.
● Besluiten van politici hebben VEEL invloed op ons leven.
● DIE besluiten gaan over zaken die van “algemeen belang” zijn.
Algemeen belang ——> gaat over dingen die voor iedereen in een land belangrijk zijn.
zaken die van algemeen belang zijn ——> welvaart, bv: de zorg voor voldoende banen voor
jongeren.
——> volksgezondheid, bv: zorgen voor vaccinaties
en genoeg ziekenhuisbedden.
——> infrastructuur, bv: aanleg en onderhoud van
bruggen, wegen en dijken.
——> onderwijs, bv: de invoering van de basisbeurs
voor studenten.
——> buitenlandse betrekking, bv: opnemen van
vluchtelingen in Europa.
——> veiligheid, bv: bestrijding van criminaliteit en
terrorisme.
——> landbouw en milieu, bv: duurzamer maken van
de landbouw en het verminderen van de CO2-
uitstoten.
? Waarom betalen we belasting? ——> om de “algemene zaken” te kunnen regelen en de
voorzieningen te betalen en dat doen ze van het
belasting geld.
? Wat hoort bij de politiek? ——> uitleggen aan kiezers wat ze wel en wat ze niet met het
geld doen, omdat ze niet aan ALLES geld kunnen
uitgeven dus moeten ze keuzes maken.
Democratie ——> is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed
uitoefent op de politieke besluitvorming.
Directe democratie ——> het volk bepaald letterlijk mee aan het bestuur (denk aan Athene
waar ze op het stadsplein gingen stemmen).
Referendum ——> is een vorm van directe democratie. Een referendum is een
volksstemming over een bepaalde politieke kwestie.
Indirecte democratie ——> het volk geeft zijn stem uit aan volksvertegenwoordigers in het
parlement die vervolgens hun wensen aandragen.
, ? Waarom is Indirecte democratie praktischer? ——> omdat je met een kleinere groep bent
dus dan kom je sneller tot een besluit
EN omdat een volksvertegenwoordiger
zich kan verdiepen in ingewikkelde
onderwerpen waar burgers geen tijd
voor hebben.
● Een INDIRECTE democratie is een parlementaire democratie, omdat de gekozen
vertegenwoordigers het parlement vormen.
? Wat is de basis van een democratie? ——> de rechtsstaat met zijn grondrechten
Rechtsstaat ——> ????????
Belangrijke kenmerken
parlementaire democratie (nl) ——> rechten van minderheden, grondrechten kunnen niet
zomaar worden afgeschaft ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
——> machtenscheiding, een kleine groep kan niet te veel
macht krijgen.
——> bevolking kiest volksvertegenwoordigers in het
parlement.
——> regering + parlement maken samen wetten, die
wetten gelden wanneer de meerderheid in het
parlement dit besluit.
——> individuele vrijheid, je mag je mening uiten en je leven
inrichten zoals je zelf wil.
——> burgers hebben politieke grondrechten.
——> persvrijheid, de media mag zelf bepalen welk nieuws
ze uitbrengen en hebben geen toestemming van
overheid nodig.
Politieke grondrechten burgers ——> iedereen mag stemmen vanaf 18 jaar, en
verkiesbaar stellen als volksvertegenwoordiger.
——> iedereen mag politieke partij/vereniging oprichten.
——> verkiezingen zijn vrij, eerlijk en geheim (je mag zelf
weten of je vertelt op wie je stemt).
——> iedereen mag demonstreren.
Autoritair regime ——>= wanneer alle macht in handen ligt van één persoon (dictator), een
familie, een kleine groep mensen, een partij of militairen.
● inwoners hebben weinig vrijheid en rechten
● inwoners kunnen leider niet door verkiezingen wegstemmen
● machthebbers zien groepen met afwijkende opvattingen of andere belangen als
vijanden in plaats van politieke tegenstanders.
● opletten wat je zegt
● politie kan je zonder reden oppakken
§1 Wat is democratie?
Democratie ——> je hebt als burger invloed op de politiek
Politiek ——> gaat over het maken van keuzes (die keuzes van politici staan vast in wetten
die voor iedereen gelden) waaraan alle burgers in een staat zijn gebonden.
● Besluiten van politici hebben VEEL invloed op ons leven.
● DIE besluiten gaan over zaken die van “algemeen belang” zijn.
Algemeen belang ——> gaat over dingen die voor iedereen in een land belangrijk zijn.
zaken die van algemeen belang zijn ——> welvaart, bv: de zorg voor voldoende banen voor
jongeren.
——> volksgezondheid, bv: zorgen voor vaccinaties
en genoeg ziekenhuisbedden.
——> infrastructuur, bv: aanleg en onderhoud van
bruggen, wegen en dijken.
——> onderwijs, bv: de invoering van de basisbeurs
voor studenten.
——> buitenlandse betrekking, bv: opnemen van
vluchtelingen in Europa.
——> veiligheid, bv: bestrijding van criminaliteit en
terrorisme.
——> landbouw en milieu, bv: duurzamer maken van
de landbouw en het verminderen van de CO2-
uitstoten.
? Waarom betalen we belasting? ——> om de “algemene zaken” te kunnen regelen en de
voorzieningen te betalen en dat doen ze van het
belasting geld.
? Wat hoort bij de politiek? ——> uitleggen aan kiezers wat ze wel en wat ze niet met het
geld doen, omdat ze niet aan ALLES geld kunnen
uitgeven dus moeten ze keuzes maken.
Democratie ——> is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed
uitoefent op de politieke besluitvorming.
Directe democratie ——> het volk bepaald letterlijk mee aan het bestuur (denk aan Athene
waar ze op het stadsplein gingen stemmen).
Referendum ——> is een vorm van directe democratie. Een referendum is een
volksstemming over een bepaalde politieke kwestie.
Indirecte democratie ——> het volk geeft zijn stem uit aan volksvertegenwoordigers in het
parlement die vervolgens hun wensen aandragen.
, ? Waarom is Indirecte democratie praktischer? ——> omdat je met een kleinere groep bent
dus dan kom je sneller tot een besluit
EN omdat een volksvertegenwoordiger
zich kan verdiepen in ingewikkelde
onderwerpen waar burgers geen tijd
voor hebben.
● Een INDIRECTE democratie is een parlementaire democratie, omdat de gekozen
vertegenwoordigers het parlement vormen.
? Wat is de basis van een democratie? ——> de rechtsstaat met zijn grondrechten
Rechtsstaat ——> ????????
Belangrijke kenmerken
parlementaire democratie (nl) ——> rechten van minderheden, grondrechten kunnen niet
zomaar worden afgeschaft ook niet als de
meerderheid dat zou willen.
——> machtenscheiding, een kleine groep kan niet te veel
macht krijgen.
——> bevolking kiest volksvertegenwoordigers in het
parlement.
——> regering + parlement maken samen wetten, die
wetten gelden wanneer de meerderheid in het
parlement dit besluit.
——> individuele vrijheid, je mag je mening uiten en je leven
inrichten zoals je zelf wil.
——> burgers hebben politieke grondrechten.
——> persvrijheid, de media mag zelf bepalen welk nieuws
ze uitbrengen en hebben geen toestemming van
overheid nodig.
Politieke grondrechten burgers ——> iedereen mag stemmen vanaf 18 jaar, en
verkiesbaar stellen als volksvertegenwoordiger.
——> iedereen mag politieke partij/vereniging oprichten.
——> verkiezingen zijn vrij, eerlijk en geheim (je mag zelf
weten of je vertelt op wie je stemt).
——> iedereen mag demonstreren.
Autoritair regime ——>= wanneer alle macht in handen ligt van één persoon (dictator), een
familie, een kleine groep mensen, een partij of militairen.
● inwoners hebben weinig vrijheid en rechten
● inwoners kunnen leider niet door verkiezingen wegstemmen
● machthebbers zien groepen met afwijkende opvattingen of andere belangen als
vijanden in plaats van politieke tegenstanders.
● opletten wat je zegt
● politie kan je zonder reden oppakken
