Biologie
Intro
= BIO-PSYCHO-SOCIAAL model
ICF (International Classificatie van het menselijk functioneren)
Anatomie en fysiologie
Anatomie = wetenschap van het bestuderen van in-en uitwendige structuren en de fysieke
relatie tussen lichaamsdelen.
fysiologie = bestuderen hoe levende organismen functioneren.
– algemeen: cel
– bijzonder: weefsels, organen, stelsel
– toegepast: inspanning, omgeving, leeftijd, geslacht, ziekte,…
1
,1. Mens als biologisch organisme
Mens =
➢ Moleculen
o Kleinste deeltje van een moleculaire stof dat
de chemische eigenschappen vd stof bezit.
➢ Cellen
o Alle cellen in lichaam zijn gelijkaardig van
samenstelling en werking (zelfde eicel)
o Eicellen verschillende morfologie, bouw is
hetzelfde en aangepast aan de functie van de
cel.
➢ Weefsels
o Opgebouwd uit dezelfde soort cellen. Cellen zijn zodanig gerangschikt dat het
weefsel zijn functie kan uitvoeren
➢ Organen
o Vervullen een bep. Functie en opgebouwd uit 2 of meer types weefsels die
samenwerken om een specifieke functie uit te voeren.
➢ Orgaansystemen/-stelsels
o Min. 2 organen opgebouwd
1.1. De taal van biologie
=jargon
1.1.1. Anatomische gebieden
Anterieur * Voorkant, voor
Ventraal * Buikzijde (synoniem; anterieur)
Posterieur * Achterzijde, achter
Dorsaal * Meer naar de rug gelegen (synoniem; posterieur)
craniaal In de richting van het hoofd/schedel
Superieur * Boven/hoger
Caudaal In de richting vd staart/stuit
Inferieur * Onder/lager
Mediaal ¨* Naar het middel van het lichaam (lengteas)
Lateraal Naar de zijkant vh lichaam
Proximaal Dichtbij de romp, in de richting vh aanhechtingspunt
distaal Weg vd romp, weg vh aanhechtingspunt
Evenwijdig md -sagittaal = scheidt linker- en rechtergedeelte
lengteas -midsagittaal = vlak door middellijn (L & R wordt gescheiden)
-frontaal (coronaal bij hersenen) = scheidt ventraal en dorsaal gedeelte
van het lichaam
Loodrecht op de Transversaal = scheidt een bovenste en onderste gedeelte vh lichaam
lengteas
2
,Het zenuwstelsel
2. het zenuwstelsel
2.1. inleiding
2.2. Belang van het zenuwstelsel
• Dankzij het zenuwstelsel kunnen we denken, waarnemen, ervaren we emoties en
nemen we beslissingen.
• Hogere functies van het z.s. vinden hun basis in fysiologische processen in de
hersenen. (belangrijke ontw.= toename grootte en complexiteit vd hersenen.)
• Motoriek = complex = gestuurd door z.s.
• Z.s. bestuurd alle organen in het lichaam. Samen met endocrien stelsel (hormonen)
dat lichaam binnen nauwe grenzen blijft zodat het in leven kan blijven.
3
, 2.3. Functies van het zenuwstelsel
→sensoriële functie
• Detecteren van info via de receptoren (prikkels opvangen)
• Prikkels naar ruggenmerg/hersenen sturen via prikkel aanvoelende/sensoriële neuronen
→integratieve functie
• Verwerven en bewaren van info
• Beslissingen nemen (centraal z.s.)
o Z.s. integreert sensoriële info door die te analyseren, te combineren en gedeeltes
ervan te bewaren.
→motorische functie
• Zorgt dat de beslissingen uitgevoerd worden via het sturen van prikkels naar de effectoren
(spieren en klieren)
• Na integratie info (hersenen, ruggenmerg) volgt een gespat motorisch respons.
2.4. Informatieoverdracht
Neuronen/zenuwcellen = cellen die geprikkeld kunnen worden en die gespecialiseerd zijn in
het opwekken en geleiden van zenuwimpulsen. Functies: waarnemen, denken, herinneren,
controleren van de activiteit van spieren en klieren.
Communiceren met andere cellen!
Neuroglia = steuncellen die de neuronen ondersteunen, voeden en beschermen.
4
Intro
= BIO-PSYCHO-SOCIAAL model
ICF (International Classificatie van het menselijk functioneren)
Anatomie en fysiologie
Anatomie = wetenschap van het bestuderen van in-en uitwendige structuren en de fysieke
relatie tussen lichaamsdelen.
fysiologie = bestuderen hoe levende organismen functioneren.
– algemeen: cel
– bijzonder: weefsels, organen, stelsel
– toegepast: inspanning, omgeving, leeftijd, geslacht, ziekte,…
1
,1. Mens als biologisch organisme
Mens =
➢ Moleculen
o Kleinste deeltje van een moleculaire stof dat
de chemische eigenschappen vd stof bezit.
➢ Cellen
o Alle cellen in lichaam zijn gelijkaardig van
samenstelling en werking (zelfde eicel)
o Eicellen verschillende morfologie, bouw is
hetzelfde en aangepast aan de functie van de
cel.
➢ Weefsels
o Opgebouwd uit dezelfde soort cellen. Cellen zijn zodanig gerangschikt dat het
weefsel zijn functie kan uitvoeren
➢ Organen
o Vervullen een bep. Functie en opgebouwd uit 2 of meer types weefsels die
samenwerken om een specifieke functie uit te voeren.
➢ Orgaansystemen/-stelsels
o Min. 2 organen opgebouwd
1.1. De taal van biologie
=jargon
1.1.1. Anatomische gebieden
Anterieur * Voorkant, voor
Ventraal * Buikzijde (synoniem; anterieur)
Posterieur * Achterzijde, achter
Dorsaal * Meer naar de rug gelegen (synoniem; posterieur)
craniaal In de richting van het hoofd/schedel
Superieur * Boven/hoger
Caudaal In de richting vd staart/stuit
Inferieur * Onder/lager
Mediaal ¨* Naar het middel van het lichaam (lengteas)
Lateraal Naar de zijkant vh lichaam
Proximaal Dichtbij de romp, in de richting vh aanhechtingspunt
distaal Weg vd romp, weg vh aanhechtingspunt
Evenwijdig md -sagittaal = scheidt linker- en rechtergedeelte
lengteas -midsagittaal = vlak door middellijn (L & R wordt gescheiden)
-frontaal (coronaal bij hersenen) = scheidt ventraal en dorsaal gedeelte
van het lichaam
Loodrecht op de Transversaal = scheidt een bovenste en onderste gedeelte vh lichaam
lengteas
2
,Het zenuwstelsel
2. het zenuwstelsel
2.1. inleiding
2.2. Belang van het zenuwstelsel
• Dankzij het zenuwstelsel kunnen we denken, waarnemen, ervaren we emoties en
nemen we beslissingen.
• Hogere functies van het z.s. vinden hun basis in fysiologische processen in de
hersenen. (belangrijke ontw.= toename grootte en complexiteit vd hersenen.)
• Motoriek = complex = gestuurd door z.s.
• Z.s. bestuurd alle organen in het lichaam. Samen met endocrien stelsel (hormonen)
dat lichaam binnen nauwe grenzen blijft zodat het in leven kan blijven.
3
, 2.3. Functies van het zenuwstelsel
→sensoriële functie
• Detecteren van info via de receptoren (prikkels opvangen)
• Prikkels naar ruggenmerg/hersenen sturen via prikkel aanvoelende/sensoriële neuronen
→integratieve functie
• Verwerven en bewaren van info
• Beslissingen nemen (centraal z.s.)
o Z.s. integreert sensoriële info door die te analyseren, te combineren en gedeeltes
ervan te bewaren.
→motorische functie
• Zorgt dat de beslissingen uitgevoerd worden via het sturen van prikkels naar de effectoren
(spieren en klieren)
• Na integratie info (hersenen, ruggenmerg) volgt een gespat motorisch respons.
2.4. Informatieoverdracht
Neuronen/zenuwcellen = cellen die geprikkeld kunnen worden en die gespecialiseerd zijn in
het opwekken en geleiden van zenuwimpulsen. Functies: waarnemen, denken, herinneren,
controleren van de activiteit van spieren en klieren.
Communiceren met andere cellen!
Neuroglia = steuncellen die de neuronen ondersteunen, voeden en beschermen.
4
