Samenvatting Ethiek (Jaar 1): Aristoteles en Latour

Les 2: Aristoteles en Latour
- Aristoteles gaat uit van het aardse = waarneembare wereld
 Alles is onderweg naar een uiteindelijk doel of functie (= telos)
 Zaadje  boom  bos
 Teleologie = zoektocht naar de betekenis achter dingen
- Voortreffelijkheid = een karakterhouding die ons in staat stelt een keuze te maken en
die het midden houdt met betrekking tot ons, een midden dat bepaald wordt door de
rede
 Houding die de mens niet alleen goed maakt, maar hem ook goed doet
functioneren
 Twee soorten voortreffelijkheid:
 Intellectuele voortreffelijkheid die voortkomt uit onderricht  ervaring en
tijd
 Voortreffelijkheid van karakter die voortkomt uit gewoonte  het gewoon
doen en oefenen om goed te worden
 Geen enkele vorm van voortreffelijkheid is ontstaan in onze natuurlijke aanleg
 Een steen valt van nature, maar kan door gewoonte niet ineens
omhooggaan
 Je kan wel aanleg hebben voor iets, maar onderricht of gewoonte is nodig
om dit tot voortreffelijkheid te brengen
 De voortreffelijkheid van karakter heeft betrekking op handelingen en gevoelens,
bijvoorbeeld boos zijn. Genot en pijn zijn de toetssteen voor de mate waarin
iemand in het bezit is van bepaalde karaktereigenschappen. Zolang iets nog pijn
en moeite kost, is het nog niet helemaal een karaktereigenschap.
 Onder invloed van genot handelen we verkeerd en onder invloed van pijn
laten we na het edele te doen  er moet worden aangeleerd om genot en
pijn op de juiste momenten te laten voelen
 De voortreffelijkheid is pas bereikt als iemand voortdurend voortreffelijk handelt
en er een bepaalde innerlijke houding is wanneer men dit doet
- Deugd = een handeling die het juiste midden houdt tussen twee uitersten
 Deugdenethiek = hypothetisch imperatief = hoe ik moet (=imperatief) handelen
om het goede te doen is van de situatie (=hypothetisch) afhankelijk
o Neem laf en dapper  in sommige situaties is het juiste midden juist om
heel dapper te zijn, andere keren is het beter om laf te zijn  gaat om de
juiste ‘mix’ tussen de twee uitersten
- Als je als mens in een gegeven situatie de juiste balans (het juiste midden) kan
vinden tussen twee uitersten dan handel je deugdelijk en bereik je geluk.
 Wanneer je dit je hele leven doet en tevreden op terug kan kijken ben je gelukt =
teleologie
- De mens is van nature een politiek wezen en onderweg naar zijn functie (telos) in de
samenleving (polis)
 Van nature omdat er alleen een aardse werkelijkheid is en geen ideeënwereld
- Politeia = ideale samenleving volgens Aristoteles