Samenvatting celbio
4 Celmembraan als ‘fluid mosaic model’
Het plasmamembraan is een ‘fluid mosaic model’ de fosfolipiden doen een rotatie en laterale
beweging. Hierdoor lijkt het wel te ‘vloeien’.
De samenstellende moleculen van het membraan zijn:
Perifere eiwitten: aan de buitenkant van het membraan
Integrale eiwitten: aan de binnenkant of helemaal doorlopend
Kanaaleiwitten / transporters: laten grote moleculen en ionen door?
Cholesterol: maakt de vloeibaarheid van de fosfolipide dubbellaag minder
Glycolipiden
Extra cellulaire matrix (ECM)
Glycoproteïnen
Glycoforine A is een eiwit. Het gedeelte ervan dat tussen het membraan zit bevat vooral apolaire
zijketens. Aan de grenzen van het membraan zijn de aminozuren pos. geladen en vormen zo
ionbindingen met de polaire koppen. Zo zit Glycoforine vast verankerd in het membraan.
Glycocalix: een laag koolhydraatketens voor dierlijke cellen dat bestaat uit glycoproteïnes die de
suikermolecules aan het plasmamembraan verder aanvullen. Dit is door het ontbreken van de
celwand .De glycocalyx is bij bloedcellen verantwoordelijk voor de bloedgroep.
De extracellulaire matrix bepaald de beweeglijkheid, vorm en functie van een dierlijke cel en is
opgebouwd uit:
Collageen: voornaamste bestanddeel
Proteoglycanen: zorgt ervoor ofdat de cel vloeibaar is of hard (kraakbeen)
Integrin
fibronectin
Cel-Cel verbindingen
Het plasmamembraan van naaste dierlijke cellen kan op verschillende manieren contact maken:
plasmamembraanjuncties:
Kanaaljuncties: Communicatie tussen de cellen en voor het doorgeven van opgeloste stoffen.
Alleen kleine moleculen, geen proteïnen.
Desmosomen: vastmaken van cellen aan elkaar. Bestaat uit twee cytoplasmatische plaatjes
en een centrale lamel in de intercellulaire matrix
Stevige junctie: creëert een fysische barrière. Twee plasmamembranen worden aan elkaar
gekleefd. Loopt helemaal rond de cel zodat de ruimte erboven volledig is afgesloten. (blaas,
nieren, …)
Bij een plantaardige cel is de cel-cel verbinding een plasmodesmata en de functie ervan is gelijk als
die van een kanaaljunctie
, Plantencellen zijn omringt door een celwand. Deze bepaald de vorm en de stevigheid van de cel. De
celwand is permeabel voor alle stoffen.
Een deel van de celwand is de middenlamel: bestaat uit pectine en houdt de buurcellen stevig bij
elkaar.
De primaire celwand bestaat uit cellulose en is redelijk dun.
De secundaire celwand is dikker dan de primaire. Bestaat naast cellulose nog een tweede laag met
houtstof (lignine), kurkstof(suberine) en kiezelzuur.
5 Het endomembraan systeem
4 Celmembraan als ‘fluid mosaic model’
Het plasmamembraan is een ‘fluid mosaic model’ de fosfolipiden doen een rotatie en laterale
beweging. Hierdoor lijkt het wel te ‘vloeien’.
De samenstellende moleculen van het membraan zijn:
Perifere eiwitten: aan de buitenkant van het membraan
Integrale eiwitten: aan de binnenkant of helemaal doorlopend
Kanaaleiwitten / transporters: laten grote moleculen en ionen door?
Cholesterol: maakt de vloeibaarheid van de fosfolipide dubbellaag minder
Glycolipiden
Extra cellulaire matrix (ECM)
Glycoproteïnen
Glycoforine A is een eiwit. Het gedeelte ervan dat tussen het membraan zit bevat vooral apolaire
zijketens. Aan de grenzen van het membraan zijn de aminozuren pos. geladen en vormen zo
ionbindingen met de polaire koppen. Zo zit Glycoforine vast verankerd in het membraan.
Glycocalix: een laag koolhydraatketens voor dierlijke cellen dat bestaat uit glycoproteïnes die de
suikermolecules aan het plasmamembraan verder aanvullen. Dit is door het ontbreken van de
celwand .De glycocalyx is bij bloedcellen verantwoordelijk voor de bloedgroep.
De extracellulaire matrix bepaald de beweeglijkheid, vorm en functie van een dierlijke cel en is
opgebouwd uit:
Collageen: voornaamste bestanddeel
Proteoglycanen: zorgt ervoor ofdat de cel vloeibaar is of hard (kraakbeen)
Integrin
fibronectin
Cel-Cel verbindingen
Het plasmamembraan van naaste dierlijke cellen kan op verschillende manieren contact maken:
plasmamembraanjuncties:
Kanaaljuncties: Communicatie tussen de cellen en voor het doorgeven van opgeloste stoffen.
Alleen kleine moleculen, geen proteïnen.
Desmosomen: vastmaken van cellen aan elkaar. Bestaat uit twee cytoplasmatische plaatjes
en een centrale lamel in de intercellulaire matrix
Stevige junctie: creëert een fysische barrière. Twee plasmamembranen worden aan elkaar
gekleefd. Loopt helemaal rond de cel zodat de ruimte erboven volledig is afgesloten. (blaas,
nieren, …)
Bij een plantaardige cel is de cel-cel verbinding een plasmodesmata en de functie ervan is gelijk als
die van een kanaaljunctie
, Plantencellen zijn omringt door een celwand. Deze bepaald de vorm en de stevigheid van de cel. De
celwand is permeabel voor alle stoffen.
Een deel van de celwand is de middenlamel: bestaat uit pectine en houdt de buurcellen stevig bij
elkaar.
De primaire celwand bestaat uit cellulose en is redelijk dun.
De secundaire celwand is dikker dan de primaire. Bestaat naast cellulose nog een tweede laag met
houtstof (lignine), kurkstof(suberine) en kiezelzuur.
5 Het endomembraan systeem
