GESCHIEDENIS: VERLICHTING – HISTORISCHE CONTEXT 6VWO
PARAGRAAF 1: Wetenschappelijke Revolutie
In het begin van de Middeleeuwen waren alleen geestelijken geleerden. Zij hielden zich vooral bezig
met onderzoeken op godsdienstig gebied. Vanaf de Renaissance (1400-1600) kwamen er meer
normale geleerden bij, die ook andere dingen gingen onderzoeken. Deze onderzoeken werden
gedaan door: experimenteren, observeren en redeneren.
De Wetenschappelijke Revolutie (1500-1600) is een periode in de geschiedenis van de wetenschap,
waarin religieuze ideeën plaatsmaken voor wetenschappelijke ideeën.
Oorzaken Wetenschappelijke Revolutie:
- Ontdekkingsreizen er werd een wereld buiten Europa ontdekt, waardoor het
wereldbeeld vergroot werd.
- Ambachtelijke technieken werk van ambachtslieden vereiste nauwkeurigheid. Ze
moeten zich blijven verbeteren, want door de handel moet scheepsvaart en ambacht
blijven vernieuwen.
- Humanistische tekstanalyse werk van “Klassieken” (wetenschappers uit de oudheid),
inspireren de humanisten. Ze gaan deze teksten onderzoeken en bestuderen en nemen
de technieken en wetenschap over om dit uit te breiden. Hierbij ging het vooral om het
zelfstandig nadenken van de mens.
- Het rationalisme van Descartis Kennis komt vanuit logisch nadenken, niet vanuit het
geloof of de kerk.
- Het empirisme van Locke Kennis is gebaseerd op waarnemingen en ervaringen.
Empirisme en Rationalisme hebben elkaar nodig, want als mensen rationeel gaan redeneren kunnen
ze dit daarna met testen en theorieën ondersteunen.
Kenmerken Wetenschappelijke Revolutie:
- Nieuwe manier van onderzoeken experimenteren, observeren en redeneren.
- Grote veranderingen in het dagelijks leven betere medische zorg door uitvindingen en
er werden andere energiebronnen gevonden (stoom/elektriciteit/gas).
- Gewelddadig verzet tegen de Kerk, de overheid en sommige andere bevolkingsgroepen.
Nieuwe ontdekking en inzichten van de Wetenschappelijk Revolutie:
- Isaac Newton kwam door empirisch onderzoek te doen tot verschillende natuurwetten,
waaronder zwaartekracht.
- Antoni van Leeuwenhoek maakte de eerste microscoop en ontdekte de allereerste
bacteriën.
- Wonderen uit de Bijbel konden niet langer verklaard worden met rationalisme en
empirisme.
- Door ontdekkingen op andere continenten kwam er een nieuw mens-wereldbeeld. Dit
kwam vaak door de andere cultuur/religie.
, - Humanistische tekstanalyse leidt tot kritiek op de kerk. Er werd opnieuw nagedacht over
de positie van het geloof binnen de samenleving. Uiteindelijk zorgde deze kritiek voor
het uiteenvallen van de Christelijke Kerk. Calvijn en Luther waren van mening dat
iedereen de Bijbel op zijn eigen manier mocht interpreteren.
Ondanks dat er kritiek op de kerk was en er afwijkingen van het geloof kwamen, gingen steeds meer
vorsten één godsdienst aannemen en beschermen en dit opleggen aan mensen, omdat hij bang was
om zijn macht te verliezen.
KENMERKENDE ASPECTEN BIJ PARAGRAAF 1:
1. Het streven van vorsten naar absolute macht
In de 17e eeuw streden Europese vorsten met hun onderdanen om de verdeling van de
macht. Veel vorsten streefden naar absolute macht. In Frankrijk ontstond een absolute
monarchie, terwijl Engeland een constitutionele monarchie werd.
2. De wetenschappelijke revolutie
In de 17e eeuw leidde een nieuwe onderzoekende houding tot de wetenschappelijke
revolutie. In de exacte wetenschappen kwamen theorieën en wetten tot stand op grond van
redeneren, waarnemen en experimenteren. Bij de Europese expansie en in oorlogvoering
werden veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen toegepast.
PARAGRAAF 1: Wetenschappelijke Revolutie
In het begin van de Middeleeuwen waren alleen geestelijken geleerden. Zij hielden zich vooral bezig
met onderzoeken op godsdienstig gebied. Vanaf de Renaissance (1400-1600) kwamen er meer
normale geleerden bij, die ook andere dingen gingen onderzoeken. Deze onderzoeken werden
gedaan door: experimenteren, observeren en redeneren.
De Wetenschappelijke Revolutie (1500-1600) is een periode in de geschiedenis van de wetenschap,
waarin religieuze ideeën plaatsmaken voor wetenschappelijke ideeën.
Oorzaken Wetenschappelijke Revolutie:
- Ontdekkingsreizen er werd een wereld buiten Europa ontdekt, waardoor het
wereldbeeld vergroot werd.
- Ambachtelijke technieken werk van ambachtslieden vereiste nauwkeurigheid. Ze
moeten zich blijven verbeteren, want door de handel moet scheepsvaart en ambacht
blijven vernieuwen.
- Humanistische tekstanalyse werk van “Klassieken” (wetenschappers uit de oudheid),
inspireren de humanisten. Ze gaan deze teksten onderzoeken en bestuderen en nemen
de technieken en wetenschap over om dit uit te breiden. Hierbij ging het vooral om het
zelfstandig nadenken van de mens.
- Het rationalisme van Descartis Kennis komt vanuit logisch nadenken, niet vanuit het
geloof of de kerk.
- Het empirisme van Locke Kennis is gebaseerd op waarnemingen en ervaringen.
Empirisme en Rationalisme hebben elkaar nodig, want als mensen rationeel gaan redeneren kunnen
ze dit daarna met testen en theorieën ondersteunen.
Kenmerken Wetenschappelijke Revolutie:
- Nieuwe manier van onderzoeken experimenteren, observeren en redeneren.
- Grote veranderingen in het dagelijks leven betere medische zorg door uitvindingen en
er werden andere energiebronnen gevonden (stoom/elektriciteit/gas).
- Gewelddadig verzet tegen de Kerk, de overheid en sommige andere bevolkingsgroepen.
Nieuwe ontdekking en inzichten van de Wetenschappelijk Revolutie:
- Isaac Newton kwam door empirisch onderzoek te doen tot verschillende natuurwetten,
waaronder zwaartekracht.
- Antoni van Leeuwenhoek maakte de eerste microscoop en ontdekte de allereerste
bacteriën.
- Wonderen uit de Bijbel konden niet langer verklaard worden met rationalisme en
empirisme.
- Door ontdekkingen op andere continenten kwam er een nieuw mens-wereldbeeld. Dit
kwam vaak door de andere cultuur/religie.
, - Humanistische tekstanalyse leidt tot kritiek op de kerk. Er werd opnieuw nagedacht over
de positie van het geloof binnen de samenleving. Uiteindelijk zorgde deze kritiek voor
het uiteenvallen van de Christelijke Kerk. Calvijn en Luther waren van mening dat
iedereen de Bijbel op zijn eigen manier mocht interpreteren.
Ondanks dat er kritiek op de kerk was en er afwijkingen van het geloof kwamen, gingen steeds meer
vorsten één godsdienst aannemen en beschermen en dit opleggen aan mensen, omdat hij bang was
om zijn macht te verliezen.
KENMERKENDE ASPECTEN BIJ PARAGRAAF 1:
1. Het streven van vorsten naar absolute macht
In de 17e eeuw streden Europese vorsten met hun onderdanen om de verdeling van de
macht. Veel vorsten streefden naar absolute macht. In Frankrijk ontstond een absolute
monarchie, terwijl Engeland een constitutionele monarchie werd.
2. De wetenschappelijke revolutie
In de 17e eeuw leidde een nieuwe onderzoekende houding tot de wetenschappelijke
revolutie. In de exacte wetenschappen kwamen theorieën en wetten tot stand op grond van
redeneren, waarnemen en experimenteren. Bij de Europese expansie en in oorlogvoering
werden veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen toegepast.
