Kennisvragen
Persoonlijk netwerkgerichte zorg: Therapeutisch milieu
1. Waaruit bestaat het ideeëngoed van de therapeutische
gemeenschap? Leg uit.
Het ideeëngoed van de therapeutische gemeenschap, zoals voorgesteld door
Maxwell Jones, omvat verschillende principes:
Informatiestroom: Iedereen in de gemeenschap moet geïnformeerd zijn over wat er
gaande is. Communicatie vindt op alle niveaus plaats in beide richtingen.
Besluitvorming: Besluitvorming kan op elk niveau plaatsvinden, wat de betrokkenheid
van alle leden bevordert.
Democratisch leiderschap: Leiderschap wordt gedeeld en gedelegeerd, waarbij
consensus wordt nagestreefd. Beslissingen worden alleen genomen als iedereen het
ermee eens is.
Sociaal leren: Er is nadruk op sociaal leren, waarbij feedback wordt gegeven op
interacties tussen mensen in de huidige situatie. Het doel is aanpassing aan de eisen
van de therapeutische gemeenschap.
Experimentatie: De therapeutische gemeenschap fungeert als een mini-maatschappij
waarin leden kunnen experimenteren met verschillende interacties.
2. Waaruit bestaat het ideeëngoed van het therapeutisch milieu? Leg
uit en illustreer met voorbeelden.
Het therapeutisch milieu benadrukt dat de omgeving van de psychiatrische patiënt
een cruciaal onderdeel is van de behandeling. Belangrijke aspecten zijn:
● Persoonlijke benadering: In plaats van patiënten als bewaakt te beschouwen,
wordt een therapeutische houding aangenomen waarbij de patiënt wordt
gezien als een persoon met mogelijkheden tot verandering.
● Ontwikkeling na WO II: De ideeën over het therapeutisch milieu zijn ontstaan
tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Belangrijke bijdragen zijn geleverd
door ziekenhuizen zoals de Tavistock Clinic en het Cassel Hospital in Londen.
● Permissieve sfeer: Binnen bepaalde grenzen heerst een permissieve sfeer,
met nadruk op betrokkenheid, groeimogelijkheden naar onafhankelijkheid, en
democratische en egalitaire organisatie.
3. Wat hebben Statiton en Schwartz trachten aantonen? Leg uit.
, Statiton en Schwartz hebben aangetoond hoe de sociale structuur van een
ziekenhuisafdeling van invloed kan zijn op de behandeling van psychiatrische
patiënten. Ze benadrukten dat een duidelijke, samenhangende sociale omgeving
essentieel is voor een basale samenhang van het 'ik'. Ze toonden aan dat bepaalde
omgevingen specifieke symptomen kunnen veroorzaken en dat conflicten en gebrek
aan communicatie tussen stafleden de symptomen van patiënten kunnen
beïnvloeden. Dit onderstreept het belang van een goed gestructureerd therapeutisch
milieu voor effectieve behandeling.
4. Wat is een therapeutische houding?
Een therapeutische houding is de manier waarop behandelaars zich opstellen om
patiënten de ruimte te bieden om binnen hun mogelijkheden hun problemen op te
lossen. Het omvat ook het kritisch observeren van zichzelf en andere teamleden om
de effectiviteit van de geboden ruimte te evalueren. Dit betekent constant reflecteren
op vragen zoals: bieden we voldoende ruimte aan de patiënten, overvragen we hen
niet, waar gaat het mis, hoe is de sfeer op de afdeling, enzovoort. Een therapeutische
houding vereist het vermogen om zowel naar het eigen handelen als dat van het
team te kijken, wat cruciaal is in een therapeutisch milieu.
5a. Benoem hinderpalen in een milieutherapeutische houding die veroorzaakt
kunnen worden door het persoonlijk functioneren van afzonderlijke teamleden, en
leg uit.
Er zijn verschillende hinderpalen binnen afzonderlijke teamleden die een
milieutherapeutische houding kunnen bemoeilijken:
● Autoritair optreden: Teamleden die autoritair optreden, kunnen de ruimte voor
patiënten beperken uit angst voor verlies van controle. Ze stellen eenzijdig
grenzen en creëren een gevoel van veiligheid door alles voor de patiënten te
regelen.
● Submissief optreden: Teamleden die submissief zijn, geven te veel ruimte aan
patiënten door geen stelling te durven nemen. Ze passen zich voortdurend
aan en zijn bang voor straf, waardoor patiënten niet weten waar ze aan toe
zijn.
● Te dichtbij zijn: Teamleden die zich te veel identificeren met de gevoelens van
patiënten, kunnen moeite hebben met de juiste empathie. Ze verliezen hun
eigen ruimte en kunnen zelfs betrokken raken bij ongepaste relaties met
patiënten.
● Te afstandelijk zijn: Teamleden die zich te afstandelijk opstellen, missen de
ruimte voor het uitwisselen van gevoelens en hebben moeite met het
begrijpen en taxeren van de emoties van patiënten.
5b. Welke hinderpaal constateer je bij jezelf als je werkt met een patiënt? Illustreer
met voorbeelden.
/
Persoonlijk netwerkgerichte zorg: Therapeutisch milieu
1. Waaruit bestaat het ideeëngoed van de therapeutische
gemeenschap? Leg uit.
Het ideeëngoed van de therapeutische gemeenschap, zoals voorgesteld door
Maxwell Jones, omvat verschillende principes:
Informatiestroom: Iedereen in de gemeenschap moet geïnformeerd zijn over wat er
gaande is. Communicatie vindt op alle niveaus plaats in beide richtingen.
Besluitvorming: Besluitvorming kan op elk niveau plaatsvinden, wat de betrokkenheid
van alle leden bevordert.
Democratisch leiderschap: Leiderschap wordt gedeeld en gedelegeerd, waarbij
consensus wordt nagestreefd. Beslissingen worden alleen genomen als iedereen het
ermee eens is.
Sociaal leren: Er is nadruk op sociaal leren, waarbij feedback wordt gegeven op
interacties tussen mensen in de huidige situatie. Het doel is aanpassing aan de eisen
van de therapeutische gemeenschap.
Experimentatie: De therapeutische gemeenschap fungeert als een mini-maatschappij
waarin leden kunnen experimenteren met verschillende interacties.
2. Waaruit bestaat het ideeëngoed van het therapeutisch milieu? Leg
uit en illustreer met voorbeelden.
Het therapeutisch milieu benadrukt dat de omgeving van de psychiatrische patiënt
een cruciaal onderdeel is van de behandeling. Belangrijke aspecten zijn:
● Persoonlijke benadering: In plaats van patiënten als bewaakt te beschouwen,
wordt een therapeutische houding aangenomen waarbij de patiënt wordt
gezien als een persoon met mogelijkheden tot verandering.
● Ontwikkeling na WO II: De ideeën over het therapeutisch milieu zijn ontstaan
tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Belangrijke bijdragen zijn geleverd
door ziekenhuizen zoals de Tavistock Clinic en het Cassel Hospital in Londen.
● Permissieve sfeer: Binnen bepaalde grenzen heerst een permissieve sfeer,
met nadruk op betrokkenheid, groeimogelijkheden naar onafhankelijkheid, en
democratische en egalitaire organisatie.
3. Wat hebben Statiton en Schwartz trachten aantonen? Leg uit.
, Statiton en Schwartz hebben aangetoond hoe de sociale structuur van een
ziekenhuisafdeling van invloed kan zijn op de behandeling van psychiatrische
patiënten. Ze benadrukten dat een duidelijke, samenhangende sociale omgeving
essentieel is voor een basale samenhang van het 'ik'. Ze toonden aan dat bepaalde
omgevingen specifieke symptomen kunnen veroorzaken en dat conflicten en gebrek
aan communicatie tussen stafleden de symptomen van patiënten kunnen
beïnvloeden. Dit onderstreept het belang van een goed gestructureerd therapeutisch
milieu voor effectieve behandeling.
4. Wat is een therapeutische houding?
Een therapeutische houding is de manier waarop behandelaars zich opstellen om
patiënten de ruimte te bieden om binnen hun mogelijkheden hun problemen op te
lossen. Het omvat ook het kritisch observeren van zichzelf en andere teamleden om
de effectiviteit van de geboden ruimte te evalueren. Dit betekent constant reflecteren
op vragen zoals: bieden we voldoende ruimte aan de patiënten, overvragen we hen
niet, waar gaat het mis, hoe is de sfeer op de afdeling, enzovoort. Een therapeutische
houding vereist het vermogen om zowel naar het eigen handelen als dat van het
team te kijken, wat cruciaal is in een therapeutisch milieu.
5a. Benoem hinderpalen in een milieutherapeutische houding die veroorzaakt
kunnen worden door het persoonlijk functioneren van afzonderlijke teamleden, en
leg uit.
Er zijn verschillende hinderpalen binnen afzonderlijke teamleden die een
milieutherapeutische houding kunnen bemoeilijken:
● Autoritair optreden: Teamleden die autoritair optreden, kunnen de ruimte voor
patiënten beperken uit angst voor verlies van controle. Ze stellen eenzijdig
grenzen en creëren een gevoel van veiligheid door alles voor de patiënten te
regelen.
● Submissief optreden: Teamleden die submissief zijn, geven te veel ruimte aan
patiënten door geen stelling te durven nemen. Ze passen zich voortdurend
aan en zijn bang voor straf, waardoor patiënten niet weten waar ze aan toe
zijn.
● Te dichtbij zijn: Teamleden die zich te veel identificeren met de gevoelens van
patiënten, kunnen moeite hebben met de juiste empathie. Ze verliezen hun
eigen ruimte en kunnen zelfs betrokken raken bij ongepaste relaties met
patiënten.
● Te afstandelijk zijn: Teamleden die zich te afstandelijk opstellen, missen de
ruimte voor het uitwisselen van gevoelens en hebben moeite met het
begrijpen en taxeren van de emoties van patiënten.
5b. Welke hinderpaal constateer je bij jezelf als je werkt met een patiënt? Illustreer
met voorbeelden.
/
