Neurokinesitherapie:
Samenvatting theorie (excl. vestibulair en praktijk)
1e MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2023-2024
,(In)continentie in neurologische aandoening
DEEL 1: BLAAS DISFUNCTIE BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN
Normale blaasfunctie
- 300-600 ml urine
- Als je veel drinkt, ga je de blaascapaciteit
verbeteren.
- Als je om het uur naar de wc gaat, heb je
een minder goede blaascapaciteit.
- Ballonvormig/driehoekvormig
- Bodem blaas: 2 openingen waar urine in de
blaas komt + 2 sfincters die circulair zijn en rond
de urethra liggen
- M. sphincter urethrae internus en externus:
1. Internus = gladde spier = onvrijwillig
2. Externus = dwarsgestreepte spier = vrijwillig
→ Gaat pas relaxeren als het gepast is om te urineren
a. Gesloten tot er een geschikte plaats gevonden is om te urineren
- Detrusor (spier): zorgt voor contractie van de blaaswand
- Receptorcellen → zitten in de blaaswand (voelen wanneer deze uitrekt door vulling)
- Receptoren sturen een sensorisch signaal naar de hersenen (pontiene
mictiecentrum) om duidelijk te maken dat je moet gaan plassen.
- In de pons zal er een signaal terug worden gestuurd naar de blaas om de
detrusor te contraheren en om de sfincter te relaxeren.
Innervatie van de blaas:
- Somatisch (altijd dominant)
- Ortho-/Parasympatisch
PONTINE MICTURITIE CENTRUM (PMC)
- Ligt in de PONS
- Dit zorgt ervoor dat je sfincters kunnen ontspannen op
het moment dat je ledigd. Pons zorgt dat alles op
elkaar is afgestemd.
- Controlecentrum: AAN/UIT (vergelijk met lichtschakelaar)
- Bij een bepaald niveau van blaasverzadiging:
✓ 'AAN': PMC ontspant de externe urethrale sluitspier
+ samentrekking detrusor
→ mictie / lediging
✓ 'UIT' → blaasvulling (wanneer de blaas leeg is. Sfincter sluit, om druk te
creëren rond de urethra)
!! Onder controle van hogere corticale centra
1
,Blaas wordt geïnnerveerd door:
VEGETATIEVE innervatie
→ komt van verschillende wervelniveaus:
- Orthosympathisch (T(10)11-L2): vulling van de blaas
→ Er is wat discussie over of het T10 of T11 is
- Hypogastrische zenuw: sympathisch functie van de sfincter
- Ontspanning van de detrusor
- Inwendige urethrale sluitspier (sfincter) trekt samen
- Parasympathisch (S2-S4 - sacraal micturulatiecentrum) centrum):
Leegmaken van de blaas
- pelvische zenuw
- Detrusor samentrekking
- Interne urethrale sluitspier (sfincter) ontspant
SOMATISCHE innervatie (S2-S4)
→ Onder vrijwillige contractie
- Predominant aan je vegetatieve systeem
- Pudenduszenuw
- Controle bekkenbodem slijmvliezen en externe urethrale sluitspier (S2-S4)
Sensorische component:
- Receptoren
→ Dit zorgt ervoor dat je kan voelen wat er gebeurd in je blaas en of het vol is
→ Sturen signalen naar de hersnen
Neurogene disfunctie van de lagere urinewegen (NLUTD)
OORZAKEN
Afhankelijk van de anatomische regio die
aangedaan is:
- Hersenen
- Ruggenmerg
- Level van mictiecentrum
- Boven sacrale mictiecentrum
- Pudendus zenuw
→ Kunnen invloed hebben op de blaasfunctie
→ Elke letsel leidt tot typische patronen
2
, SYMPTOMEN (EN/OF → sommige patiënten hebben beide):
Opslagstoornis: Ledigingsstoornis:
- Verhoogde frequentie (dag/nacht) - Aarzeling = hesitancy
- Kunnen plas nog wel - Moeite met starten van
ophouden, maar moeten plassen
vaak - Straining (druk zetten om plas er uit
- Urinaire incontinentie te krijgen)
- Urinaire urgentie: - Trage stroom
- Enorme drang - Intermitentie (intermittend)
- Urineretentie (residueel urine):
- Kunnen hun blaas niet
volledig ledigen
PATHOFYSIOLOGIE:
→ Je moet ook kijken naar wat de oorzaak is van hoe deze klachten ontstaan. Je moet dus
kijken naar de blaas en de sfincter Dit is een simpele manier om te beoordelen of het goed
werkt.
Simpelste vorm van classificatie
Blaasfunctie
- Normaal
- Overactief
- Hypoactief/atoon
Urethrale sluitspier functie
- Normaal en passend
- Hypotoon
- Disfunctioneel
3
Samenvatting theorie (excl. vestibulair en praktijk)
1e MASTER REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2023-2024
,(In)continentie in neurologische aandoening
DEEL 1: BLAAS DISFUNCTIE BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN
Normale blaasfunctie
- 300-600 ml urine
- Als je veel drinkt, ga je de blaascapaciteit
verbeteren.
- Als je om het uur naar de wc gaat, heb je
een minder goede blaascapaciteit.
- Ballonvormig/driehoekvormig
- Bodem blaas: 2 openingen waar urine in de
blaas komt + 2 sfincters die circulair zijn en rond
de urethra liggen
- M. sphincter urethrae internus en externus:
1. Internus = gladde spier = onvrijwillig
2. Externus = dwarsgestreepte spier = vrijwillig
→ Gaat pas relaxeren als het gepast is om te urineren
a. Gesloten tot er een geschikte plaats gevonden is om te urineren
- Detrusor (spier): zorgt voor contractie van de blaaswand
- Receptorcellen → zitten in de blaaswand (voelen wanneer deze uitrekt door vulling)
- Receptoren sturen een sensorisch signaal naar de hersenen (pontiene
mictiecentrum) om duidelijk te maken dat je moet gaan plassen.
- In de pons zal er een signaal terug worden gestuurd naar de blaas om de
detrusor te contraheren en om de sfincter te relaxeren.
Innervatie van de blaas:
- Somatisch (altijd dominant)
- Ortho-/Parasympatisch
PONTINE MICTURITIE CENTRUM (PMC)
- Ligt in de PONS
- Dit zorgt ervoor dat je sfincters kunnen ontspannen op
het moment dat je ledigd. Pons zorgt dat alles op
elkaar is afgestemd.
- Controlecentrum: AAN/UIT (vergelijk met lichtschakelaar)
- Bij een bepaald niveau van blaasverzadiging:
✓ 'AAN': PMC ontspant de externe urethrale sluitspier
+ samentrekking detrusor
→ mictie / lediging
✓ 'UIT' → blaasvulling (wanneer de blaas leeg is. Sfincter sluit, om druk te
creëren rond de urethra)
!! Onder controle van hogere corticale centra
1
,Blaas wordt geïnnerveerd door:
VEGETATIEVE innervatie
→ komt van verschillende wervelniveaus:
- Orthosympathisch (T(10)11-L2): vulling van de blaas
→ Er is wat discussie over of het T10 of T11 is
- Hypogastrische zenuw: sympathisch functie van de sfincter
- Ontspanning van de detrusor
- Inwendige urethrale sluitspier (sfincter) trekt samen
- Parasympathisch (S2-S4 - sacraal micturulatiecentrum) centrum):
Leegmaken van de blaas
- pelvische zenuw
- Detrusor samentrekking
- Interne urethrale sluitspier (sfincter) ontspant
SOMATISCHE innervatie (S2-S4)
→ Onder vrijwillige contractie
- Predominant aan je vegetatieve systeem
- Pudenduszenuw
- Controle bekkenbodem slijmvliezen en externe urethrale sluitspier (S2-S4)
Sensorische component:
- Receptoren
→ Dit zorgt ervoor dat je kan voelen wat er gebeurd in je blaas en of het vol is
→ Sturen signalen naar de hersnen
Neurogene disfunctie van de lagere urinewegen (NLUTD)
OORZAKEN
Afhankelijk van de anatomische regio die
aangedaan is:
- Hersenen
- Ruggenmerg
- Level van mictiecentrum
- Boven sacrale mictiecentrum
- Pudendus zenuw
→ Kunnen invloed hebben op de blaasfunctie
→ Elke letsel leidt tot typische patronen
2
, SYMPTOMEN (EN/OF → sommige patiënten hebben beide):
Opslagstoornis: Ledigingsstoornis:
- Verhoogde frequentie (dag/nacht) - Aarzeling = hesitancy
- Kunnen plas nog wel - Moeite met starten van
ophouden, maar moeten plassen
vaak - Straining (druk zetten om plas er uit
- Urinaire incontinentie te krijgen)
- Urinaire urgentie: - Trage stroom
- Enorme drang - Intermitentie (intermittend)
- Urineretentie (residueel urine):
- Kunnen hun blaas niet
volledig ledigen
PATHOFYSIOLOGIE:
→ Je moet ook kijken naar wat de oorzaak is van hoe deze klachten ontstaan. Je moet dus
kijken naar de blaas en de sfincter Dit is een simpele manier om te beoordelen of het goed
werkt.
Simpelste vorm van classificatie
Blaasfunctie
- Normaal
- Overactief
- Hypoactief/atoon
Urethrale sluitspier functie
- Normaal en passend
- Hypotoon
- Disfunctioneel
3
