AJ 2022-23
SAMENVATTING DESKUNDIGEN
ONDERZOEK
HOOFDSTUK 1: MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT
1.1 GESCHILLEN EN GESCHILLENBESLECHTING
EEN GESCHIL
= Situatie waarbij een (rechts-)persoon van mening is dat zijn rechten zijn geschonden door een actie
of houding van een andere persoon.
Een geschil kan onderling of met behulp van een derde opgelost worden. Dit zal de vorm aan nemen
van:
Een onderhandeling, bemiddeling, deskundigen onderzoek, geschillen commissie of arbitrage
Rechter kan zich over het geschil uitspreken en bij vonnis beslechten
Een geschil is beslecht van zodra de partijen zich elk kunnen verzoenen met de regeling
die tussen partijen uitgewerkt wordt.
Moreel VS wettelijk gelijk
= Het is natuurlijk van belang in welke mate de partijen “gelijk” hebben, echter moeten we wel
moreel en wettelijk gelijk kunnen onderscheiden.
Moreel gelijk
= is de vraag of een ander persoon, in dezelfde omstandigheden op de zelfde manier zou
handelen.
Wettelijk gelijk
= Het standpunt en de actie v.d. persoon stemt overeen met de wettelijke bepalingen en
contractuele voorschriften.
1.2 BUITENGERECHTELIJKE GESCHILLENBESLECHTING
= In eerste instantie partijen die zelf al dan niet met onderling overleg het geschil kunnen oplossen.
DE ONDERHANDELING
= onderhandelen zonder tussenkomt van een derde Andere instrumenten van geschillen
beslechting is wel met tussenkomt van een derde.
1.2.1 GESCHILLENBESLECHTING MET TUSSENKOMST VAN DERDEN
= Afhankelijk van zeggenschap in de gekozen procedure
Zeggenschap = mate waarin partijen zich moeten houden aan de uitspraken v.d. derde.
SOORTEN BUITENGERECHTELIJKE GESCHILLENBESLECHTING
1) Bemiddeling:
= Derde geeft geen stem die de stem v.d. partijen overneemt. Partijen zijn niet gehouden aan
de uitspraken v.d. bemiddelaar.
2) Collaboratieve onderhandeling
1
, = Partijen kiezen elk vrijwillig om hun geschil trachten op te lossen via vertrouwelijke
onderhandeling. Wordt geleid door collaboratieve advocaten.
3) Bindende derdenbeslissing
= Partijen komen op voorhand overeen dat zij het advies dat door de contractueel aangestelde
derde wordt verstrekt, zullen na leven. Heeft een bindend karakter, kan enkel nog worden
onderworpen aan een marginale toetsing v.d. rechtbank
4) Deskundigenonderzoek
= Voert een onderzoek naar de feitelijke omstandigheden, waarvoor het geschil gerezen is.
Zonder zich uit te spreken over de juridische aspecten v.h. geschil.
5) Geschillen commissie
= Commissies (meestal 3) afhankelijk van contractuele bepaling, werkzaamheden waarover het
geschil het geschil gerezen is opvolgen. Uitspraak heeft een advies functie, en kan worden
afgedwongen (hangt af v.h. contract).
6) Arbitrageovereenkomst
= Overeenkomst waarbij partijen overeenkomen om het geschil buiten de rechtbank te laten
beslechten door een arbiter.
AL DEZE GESCHILLENBESLECHTINGEN ZIJN GEBASSEERD OP CONTRACTUELE BASIS!
1.2.2 GERECHTELIJKE PROCEDURE
= Indien partijen geen overeenkomst geschil voor de rechtbank om partijen te dagvaarden is
GEEN onderling akkoord nodig.
Uitspraak van de rechter heeft gezag en kracht van gewijsde Vonnissen en arresten.
1.2.3 TAAK V.D. DESKUNDIGE BIJ GESCHILLENBESLECHTING
Optreden als adviseur en partijen informeren over technische omstandigheden
Kan door verschillende partijen samen aangesteld worden om oplossing voor het geschil aan te
reiken.
Kan ook aangesteld worden om rechter, arbiter of bemiddelaar bij te staan.
HOOFDSTUK 2: DE DESKUNDIGE EN HET DESKUNDIGENONDERZOEK
2.1 BEGRIPSOMSCHRIJVING
2.1.1 DESKUNDIGENONDERZOEK
DESKUNDIGENONDERZOEK OF EXPERTISE
= Maatregel waarbij 1 of meer partijen beroep doen op een derde om technische aspecten v.d.
betwiste zaak te onderzoekn en feiten vast te stellen.
Bedoeling om verdere betwistingen te voorkomen of bestaande/dreigende geschillen te
beslechten.
Opdracht deskundige = 4 aspecten
1. Schade vaststellen
2
, 2. Oorzaak schade v.d. achterhalen
3. wijze van herstel bepalen
4. Schade begroten
2.1.2 DE DESKUNDIGE
= Persoon belast met het onderzoek door studie of beroepservaring.
Heeft oplossingsgerichte ingesteldheid
Heeft technische bekwaamheid
Ken rechtsregels m.b.t. de procedure v.h. deskundigenonderzoek
2.2 SOORTEN DESKUNDIGENONDERZOEK
2.2.1 BUITENGERECHTELIJK DESKUNDIGENONDERZOEK
ONDERSCHEID MAKEN
1) Eenzijdig deskundigenonderzoek
= Deskundigen wordt door 1 partij aangesteld om haar belangen te behartigen.
2) Minnelijk deskundigenonderzoek
= Deskundige wordt door partijen gezamenlijk aangesteld. Moet alle belangen van elke partij
in dezelfde mate gaan behartigen.
Basis = Overeenkomst die tussen partijen en de deskundig werd gesloten.
Overeenkomst bepaald of advies bindend is of niet
Komen ze overeen dat advies bindend is, dan neemt het minnelijk
deskundigenonderzoek de vorm aan vaan een bindende derdenbeslissing/-advies.
2.2.2 GERECHTELIJK DESKUNDIGEN ONDERZOEK
= Onderzoeksmaatregel bevolen door de rechter, waarbij een onafhankelijke deskundige aangesteld
wordt om vaststellingen te doen en de rechtbank advies van technische aard te verschaffen.
Zodra onderzoek opgelegd wordt door de rechter = gerechtelijk deskundigen onderzoek
En procedure geregeld in art. 961 tot 991 Ger.W.
2.3 TOETREDING TOT HET BEROEP V.D. DESKUNDIGE
2.3.1 GEEN WETTELIJK GEREGLEMENTEERD BEROEP
= Titel noch de uitoefening v.h. beroep is op heden gereglementeerd noch beschermd.
Geen specifieke opleiding voor deskundige
geen beroepsinstituut voor deskundige
Iedereen die deskundige wil zijn kan dit => bemoeilijkt de controle op de bekwaamheid
van de deskundigen.
WEL diploma en ervaring vereist.
DE PRIVÉDETECTIVE
= Gereglementeerd beroep
3
, Natuurlijke persoon die tegen betaling bewijsmateriaal verzameld voor het vaststellen van
feiten die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten.
Privédetective = vergunning nodig
GERECHTSDESKUNDIGE
Deskundigen die door hoven en rechtbanken benoemd zijn, en deskundigen voor wie de
toegang tot het beroep door de wet geregeld is zoals landmeter-expert, BIV-makelaar en
architecten hebben GEEN vergunning nodig.
Al wie wil aangesteld worden als gerechtsdeskundige moet wel ingeschreven zijn in het
“nationaal register voor gerechtsdeskundigen”!
2.3.2 BEROEPSVERENIGINGEN
KAVEX = Kamer van Vastgoedexperten
RICS = Royal Institute of Chartered Surveyors
ABEX = Associatie van Belgische Experten
FeXpro = Federale Experten en Pormotoren
Leggen de klemtoon op technische kennis, voldoende praktijkervaring, permanente opleiding en
deontologische regels voor het toetreden van deze beroepsinstituten.
2.3.3 WETGEVING HANDELSPRAKTIJKEN
Deskundige die zijn beroep uitoefent binnen het kader aan een vrij beroep is gebonden aan WB
economisch recht. Is van toepassing als opdrachtgever een consument is.
Opdracht ondertekend via mail of buiten kantoor = 14 dagen bedenktijd voor de consument.
Is de precontractuele info niet vermeld = 14 dagen worden verlengd met 12 maanden!!!
(Deze 12 maanden niet nageleefd = gronde van nietigheid, deskundige wordt niet vergoed
maar blijft aansprakelijk voor zijn tussenkomst)
2.3.4 DEONTOLOGIE
PRINCIPE
= Geen gereglementeerd beroep = Geen bindende deontologie (wettelijk)
Deskundige die optreed in kader van gereglementeerd beroep, houd zich aan de deontologische
regels v.h. instituut waarbij hij is aangesloten.
BEROEPSGEHEIM
Wettelijke beroepsgeheim is NIET van toepassing voor vastgoedmakelaar, landmeter-expert,
architecten …
MAAR aantal beroepen WEL gebonden aan het deontologische beroepsgeheim.
Inbreuken hierop worden tuchtrechtelijk gesanctioneerd.
De gerechtsdeskundige is WEL gebonden aan het wettelijk beroepsgeheim
RICS ETHICS AND PROFESSIONAL STANDARDS
= Institutionele beroepsvereniging die vastgoed- en bouwprofessionals groepeert hecht veel
belang aan ethiek en professionele gedragscodes.
4
SAMENVATTING DESKUNDIGEN
ONDERZOEK
HOOFDSTUK 1: MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT
1.1 GESCHILLEN EN GESCHILLENBESLECHTING
EEN GESCHIL
= Situatie waarbij een (rechts-)persoon van mening is dat zijn rechten zijn geschonden door een actie
of houding van een andere persoon.
Een geschil kan onderling of met behulp van een derde opgelost worden. Dit zal de vorm aan nemen
van:
Een onderhandeling, bemiddeling, deskundigen onderzoek, geschillen commissie of arbitrage
Rechter kan zich over het geschil uitspreken en bij vonnis beslechten
Een geschil is beslecht van zodra de partijen zich elk kunnen verzoenen met de regeling
die tussen partijen uitgewerkt wordt.
Moreel VS wettelijk gelijk
= Het is natuurlijk van belang in welke mate de partijen “gelijk” hebben, echter moeten we wel
moreel en wettelijk gelijk kunnen onderscheiden.
Moreel gelijk
= is de vraag of een ander persoon, in dezelfde omstandigheden op de zelfde manier zou
handelen.
Wettelijk gelijk
= Het standpunt en de actie v.d. persoon stemt overeen met de wettelijke bepalingen en
contractuele voorschriften.
1.2 BUITENGERECHTELIJKE GESCHILLENBESLECHTING
= In eerste instantie partijen die zelf al dan niet met onderling overleg het geschil kunnen oplossen.
DE ONDERHANDELING
= onderhandelen zonder tussenkomt van een derde Andere instrumenten van geschillen
beslechting is wel met tussenkomt van een derde.
1.2.1 GESCHILLENBESLECHTING MET TUSSENKOMST VAN DERDEN
= Afhankelijk van zeggenschap in de gekozen procedure
Zeggenschap = mate waarin partijen zich moeten houden aan de uitspraken v.d. derde.
SOORTEN BUITENGERECHTELIJKE GESCHILLENBESLECHTING
1) Bemiddeling:
= Derde geeft geen stem die de stem v.d. partijen overneemt. Partijen zijn niet gehouden aan
de uitspraken v.d. bemiddelaar.
2) Collaboratieve onderhandeling
1
, = Partijen kiezen elk vrijwillig om hun geschil trachten op te lossen via vertrouwelijke
onderhandeling. Wordt geleid door collaboratieve advocaten.
3) Bindende derdenbeslissing
= Partijen komen op voorhand overeen dat zij het advies dat door de contractueel aangestelde
derde wordt verstrekt, zullen na leven. Heeft een bindend karakter, kan enkel nog worden
onderworpen aan een marginale toetsing v.d. rechtbank
4) Deskundigenonderzoek
= Voert een onderzoek naar de feitelijke omstandigheden, waarvoor het geschil gerezen is.
Zonder zich uit te spreken over de juridische aspecten v.h. geschil.
5) Geschillen commissie
= Commissies (meestal 3) afhankelijk van contractuele bepaling, werkzaamheden waarover het
geschil het geschil gerezen is opvolgen. Uitspraak heeft een advies functie, en kan worden
afgedwongen (hangt af v.h. contract).
6) Arbitrageovereenkomst
= Overeenkomst waarbij partijen overeenkomen om het geschil buiten de rechtbank te laten
beslechten door een arbiter.
AL DEZE GESCHILLENBESLECHTINGEN ZIJN GEBASSEERD OP CONTRACTUELE BASIS!
1.2.2 GERECHTELIJKE PROCEDURE
= Indien partijen geen overeenkomst geschil voor de rechtbank om partijen te dagvaarden is
GEEN onderling akkoord nodig.
Uitspraak van de rechter heeft gezag en kracht van gewijsde Vonnissen en arresten.
1.2.3 TAAK V.D. DESKUNDIGE BIJ GESCHILLENBESLECHTING
Optreden als adviseur en partijen informeren over technische omstandigheden
Kan door verschillende partijen samen aangesteld worden om oplossing voor het geschil aan te
reiken.
Kan ook aangesteld worden om rechter, arbiter of bemiddelaar bij te staan.
HOOFDSTUK 2: DE DESKUNDIGE EN HET DESKUNDIGENONDERZOEK
2.1 BEGRIPSOMSCHRIJVING
2.1.1 DESKUNDIGENONDERZOEK
DESKUNDIGENONDERZOEK OF EXPERTISE
= Maatregel waarbij 1 of meer partijen beroep doen op een derde om technische aspecten v.d.
betwiste zaak te onderzoekn en feiten vast te stellen.
Bedoeling om verdere betwistingen te voorkomen of bestaande/dreigende geschillen te
beslechten.
Opdracht deskundige = 4 aspecten
1. Schade vaststellen
2
, 2. Oorzaak schade v.d. achterhalen
3. wijze van herstel bepalen
4. Schade begroten
2.1.2 DE DESKUNDIGE
= Persoon belast met het onderzoek door studie of beroepservaring.
Heeft oplossingsgerichte ingesteldheid
Heeft technische bekwaamheid
Ken rechtsregels m.b.t. de procedure v.h. deskundigenonderzoek
2.2 SOORTEN DESKUNDIGENONDERZOEK
2.2.1 BUITENGERECHTELIJK DESKUNDIGENONDERZOEK
ONDERSCHEID MAKEN
1) Eenzijdig deskundigenonderzoek
= Deskundigen wordt door 1 partij aangesteld om haar belangen te behartigen.
2) Minnelijk deskundigenonderzoek
= Deskundige wordt door partijen gezamenlijk aangesteld. Moet alle belangen van elke partij
in dezelfde mate gaan behartigen.
Basis = Overeenkomst die tussen partijen en de deskundig werd gesloten.
Overeenkomst bepaald of advies bindend is of niet
Komen ze overeen dat advies bindend is, dan neemt het minnelijk
deskundigenonderzoek de vorm aan vaan een bindende derdenbeslissing/-advies.
2.2.2 GERECHTELIJK DESKUNDIGEN ONDERZOEK
= Onderzoeksmaatregel bevolen door de rechter, waarbij een onafhankelijke deskundige aangesteld
wordt om vaststellingen te doen en de rechtbank advies van technische aard te verschaffen.
Zodra onderzoek opgelegd wordt door de rechter = gerechtelijk deskundigen onderzoek
En procedure geregeld in art. 961 tot 991 Ger.W.
2.3 TOETREDING TOT HET BEROEP V.D. DESKUNDIGE
2.3.1 GEEN WETTELIJK GEREGLEMENTEERD BEROEP
= Titel noch de uitoefening v.h. beroep is op heden gereglementeerd noch beschermd.
Geen specifieke opleiding voor deskundige
geen beroepsinstituut voor deskundige
Iedereen die deskundige wil zijn kan dit => bemoeilijkt de controle op de bekwaamheid
van de deskundigen.
WEL diploma en ervaring vereist.
DE PRIVÉDETECTIVE
= Gereglementeerd beroep
3
, Natuurlijke persoon die tegen betaling bewijsmateriaal verzameld voor het vaststellen van
feiten die aanleiding geven of kunnen geven tot conflicten.
Privédetective = vergunning nodig
GERECHTSDESKUNDIGE
Deskundigen die door hoven en rechtbanken benoemd zijn, en deskundigen voor wie de
toegang tot het beroep door de wet geregeld is zoals landmeter-expert, BIV-makelaar en
architecten hebben GEEN vergunning nodig.
Al wie wil aangesteld worden als gerechtsdeskundige moet wel ingeschreven zijn in het
“nationaal register voor gerechtsdeskundigen”!
2.3.2 BEROEPSVERENIGINGEN
KAVEX = Kamer van Vastgoedexperten
RICS = Royal Institute of Chartered Surveyors
ABEX = Associatie van Belgische Experten
FeXpro = Federale Experten en Pormotoren
Leggen de klemtoon op technische kennis, voldoende praktijkervaring, permanente opleiding en
deontologische regels voor het toetreden van deze beroepsinstituten.
2.3.3 WETGEVING HANDELSPRAKTIJKEN
Deskundige die zijn beroep uitoefent binnen het kader aan een vrij beroep is gebonden aan WB
economisch recht. Is van toepassing als opdrachtgever een consument is.
Opdracht ondertekend via mail of buiten kantoor = 14 dagen bedenktijd voor de consument.
Is de precontractuele info niet vermeld = 14 dagen worden verlengd met 12 maanden!!!
(Deze 12 maanden niet nageleefd = gronde van nietigheid, deskundige wordt niet vergoed
maar blijft aansprakelijk voor zijn tussenkomst)
2.3.4 DEONTOLOGIE
PRINCIPE
= Geen gereglementeerd beroep = Geen bindende deontologie (wettelijk)
Deskundige die optreed in kader van gereglementeerd beroep, houd zich aan de deontologische
regels v.h. instituut waarbij hij is aangesloten.
BEROEPSGEHEIM
Wettelijke beroepsgeheim is NIET van toepassing voor vastgoedmakelaar, landmeter-expert,
architecten …
MAAR aantal beroepen WEL gebonden aan het deontologische beroepsgeheim.
Inbreuken hierop worden tuchtrechtelijk gesanctioneerd.
De gerechtsdeskundige is WEL gebonden aan het wettelijk beroepsgeheim
RICS ETHICS AND PROFESSIONAL STANDARDS
= Institutionele beroepsvereniging die vastgoed- en bouwprofessionals groepeert hecht veel
belang aan ethiek en professionele gedragscodes.
4
