Vragenlijstonderzoek samenvatting

Vragenlijstenonderzoek

Kenmerken van vragenlijsten

Wat is enquêteren?




1.2 Wanneer bevraag je een respondent ahv een gesloten vragenlijst?
 Voor alles wat je niet kunt observeren:
o Attitudes (iemands houding)
 Vb: Ik hou van Brugge.
o Opinies (iemands mening)
 Vb: Brugge is een echte studentenstad.
o Gevoelens
 Vb: Ik voel me ‘s avonds veilig in Brugge.
o Gedachten
 Vb: Ik denk dat Bruggelingen geen besef hebben van hoe het er in een
grootstad als Brussel aan toe gaat.
o Kennis
 Vb: Hoe vaak vindt de Brugse Triënnale plaats?
o Omstandigheden
 Vb: Ik zit op kot in Brugge/pendel naar Brugge...
o Gedragsintenties
 Vb: Ik ben van plan om binnen de week, maand, jaar... Brugge te
bezoeken
o Gedragsmotieven
 Vb: Ik ga niet op kot in Brugge omwille van...
o Bepaalde vormen van gedrag die moeilijk te observeren zijn (privésfeer,
sociaal onwenselijk gedrag...)
1.3 Enquête vs. Interview; kwantitatief vs kwalitatief onderzoek
 Kenmerken vragenlijsten met gesloten vragen

, o Groot aantal respondenten
o Veel voorkennis nodig
 Zowel voor het formuleren van de vragen als voor
antwoordmogelijkheden!
 Tip: kan eventueel obv kwalitatief onderzoek!
o Vaste vragen en antwoorden
 Voor iedereen hetzelfde (tenzij: routings – cf.verder)
o Snelle en systematische registratie van de antwoorden
o Statistische analyse: snel en (relatief) eenvoudig

1.4 Welke soorten enquêtes zijn er?
 Schriftelijke of mondelinge afname?
o Mondelinge afname: face to face, telefonisch of via internet (Skype, chat, …)
o Schriftelijke afname: versturen, mailen/web of groep
 Keuze:
o Afhankelijk van tijd en budget
o Soorten en aantal vragen (cf. open, ingewikkelde, privé-vragen)
o Controlemogelijkheden (cf. wie ingevuld, onvolledigheid...)
o Non-respons
 Zowel mbt. deelname (cf. ook selectiviteit)
 Als niet invullen van vragen

1.5 Voor-en nadelen van enquêtes?
 Toenemende mate van non-respons (en zelfselectie!)
o Vooral kwetsbare groepen
o Mogelijkheid kan zijn antwoorden van die groep zwaarder te laten meetellen
 Betrouwbaarheid en validiteit
o Van de vragenlijst zelf (zie verder in de slides)
o Door het antwoordpatroon van de mensen zelf:
 Gebrekkige zelfkennis
 Selectief geheugen
 Antwoordtendensen
 Sociale wenselijkheid: zich beter/normaler voordoen dan men
is (‘faking’)
 Satisficing: weinig moeite doen, snel invullen (ook: snel
tevreden zijn met het resultaat -> ‘satisfy’ + ‘suffice’)

Hoe antwoordtendensen voorkomen en herkennen?
 Satisficing
o Preventief
 Reversed items invoeren biedt een oplossing hiervoor
 Af en toe eens een item vervangen door “Dit is een testvraag: duid nu
‘akkoord’ aan”
o Opsporen
 Overdreven vaak hetzelfde antwoord, ook waar dat inhoudelijk niet
logisch is
 Gevaar bij grid-/matrix-vragen (zie verder)

,  Te snel ingevuld (digitaal makkelijk op te sporen ahv reactietijden)
 Sociale wenselijkheid
o Preventief
 Design van vragen en antwoordmogelijkheden aanpassen (cf. verder)
o Opsporen
 Steeds de veilige/neutrale middencategorie kiezen
 Antwoordpatroon op een toegevoegde leugenschaal vb: “Ik lieg nooit”

2. Hoe vertaal ik een abstract begrip in meetbare indicatoren?




2.1 Operationaliseren
 Feiten = empirische constructen
o Directe meting
o Het begrip zelf = de operationalisering
o Bv. Welke krant leest u?
o Bv. Hoeveel minuten per dag leest u de krant?
o Bv. Welk deel van de krant leest u eerst?
 Abstracte begrippen = hypothetische constructen
o Indirecte meting
o Meetbaar maken = operationaliseren
o Vertalen in empirische indicatoren
o Vragen = items
o Bv. Hoe gemotiveerd bent u om de krant te lezen?
o Bv. Hoe betrokken bent u op de onderwerpen die u in de krant leest?
o Bv. Is er een verband met intelligentie, perfectionisme, persoonlijkheid...?

2.2 Hoe definieer ik begrippen?
 Literatuurstudie = warm water niet uitvinden!
 Vakwoordenboeken (niet: van Daele!!), handboeken
o Bv. Pesten: Va, Daele
o Bv. link

2.3 Hebben de begrippen (sub)-dimensies?
 Zie opnieuw: vakliteratuur