SYSTEEMTHEORIE
Samenvatting van het boek “Anders kijken”
, H1. Het karakter en de plaats van de systeemtheorie
1.1 Theorieën over menselijk gedrag
In dit hoofdstuk wordt de systeemtheorie vergeleken met een aantal theorieën uit de psychologie.
Deze zijn als stromingen binnen de wetenschap aan de theoretische benadering voorafgegaan.
● Psychoanalyse van Sigmund Freud.
De psychoanalyse bevat twee componenten, namelijk de theorie en de therapie.
De psychoanalytische theorie
Behandeld de dynamiek van de psychische processen van de mens, die voor een belangrijk deel
onbewust zijn en worden bepaald door verdringing en afweermechanismen. De voorwerpen van de
afweer worden gevormd door onaanvaardbare, pijnlijke of angst verwekkende bewustzijninhouden,
die vaak te maken hebben met seksuele en agressieve driften.
De psychoanalytische therapie
Is de vorm van therapeutisch handelen waarbij uitsluitend psychische beïnvloedingsmiddelen
worden aangewend om stoornissen op het spoor te komen en op te heffen, met het doel om ziekten
te genezen.
Drie ontwikkelingsfasen Persoonlijkheidsmodel
- Orale fase - Über-Ich
- Anale fase - Ich
- Fallische of genitale fase - Es
Het onbewuste
Freud ontdekte dat er naast ons kennende bewustzijn van de werkelijkheid ook veel in ons leeft
waarvan we ons niet bewust zijn. Hij stelde het doel om door middel van de psychoanalytische
theorie en therapie mensen in staat te stellen zich bewuster te zijn van elementen uit hun
onbewuste levenssfeer.
● Het Behaviorisme.
De psychologie van het uiterlijk waarneembare gedrag. Een theorie over de wijze waarop mensen
leren: al het menselijk gedrag is immers aangeleerd.
Conditionering
Pavlov ontdekte de klassieke conditionering: het leren van voorwaardelijke reflexen.
Skinner ontdekte operante conditionering: is het leerproces waarbij een respons in een bepaalde context
gevolgd wordt door een bekrachtiger of bestraffer.
● Humanistische Psychologie
De nadruk ligt op de menselijke mogelijkheden, de mogelijkheid van de mens om te kiezen en zich te
ontplooien.
Menselijke mogelijkheden
Volgens Maslow, de theoreticus van deze stroming, hebben mensen aangeboren behoefte aan groei
en zelfontplooiing of zelfverwerkelijking. Hij heeft zich vooral beziggehouden met de menselijke
mogelijkheden en wat de grenzen van deze mogelijkheden zijn.
Samenvatting van het boek “Anders kijken”
, H1. Het karakter en de plaats van de systeemtheorie
1.1 Theorieën over menselijk gedrag
In dit hoofdstuk wordt de systeemtheorie vergeleken met een aantal theorieën uit de psychologie.
Deze zijn als stromingen binnen de wetenschap aan de theoretische benadering voorafgegaan.
● Psychoanalyse van Sigmund Freud.
De psychoanalyse bevat twee componenten, namelijk de theorie en de therapie.
De psychoanalytische theorie
Behandeld de dynamiek van de psychische processen van de mens, die voor een belangrijk deel
onbewust zijn en worden bepaald door verdringing en afweermechanismen. De voorwerpen van de
afweer worden gevormd door onaanvaardbare, pijnlijke of angst verwekkende bewustzijninhouden,
die vaak te maken hebben met seksuele en agressieve driften.
De psychoanalytische therapie
Is de vorm van therapeutisch handelen waarbij uitsluitend psychische beïnvloedingsmiddelen
worden aangewend om stoornissen op het spoor te komen en op te heffen, met het doel om ziekten
te genezen.
Drie ontwikkelingsfasen Persoonlijkheidsmodel
- Orale fase - Über-Ich
- Anale fase - Ich
- Fallische of genitale fase - Es
Het onbewuste
Freud ontdekte dat er naast ons kennende bewustzijn van de werkelijkheid ook veel in ons leeft
waarvan we ons niet bewust zijn. Hij stelde het doel om door middel van de psychoanalytische
theorie en therapie mensen in staat te stellen zich bewuster te zijn van elementen uit hun
onbewuste levenssfeer.
● Het Behaviorisme.
De psychologie van het uiterlijk waarneembare gedrag. Een theorie over de wijze waarop mensen
leren: al het menselijk gedrag is immers aangeleerd.
Conditionering
Pavlov ontdekte de klassieke conditionering: het leren van voorwaardelijke reflexen.
Skinner ontdekte operante conditionering: is het leerproces waarbij een respons in een bepaalde context
gevolgd wordt door een bekrachtiger of bestraffer.
● Humanistische Psychologie
De nadruk ligt op de menselijke mogelijkheden, de mogelijkheid van de mens om te kiezen en zich te
ontplooien.
Menselijke mogelijkheden
Volgens Maslow, de theoreticus van deze stroming, hebben mensen aangeboren behoefte aan groei
en zelfontplooiing of zelfverwerkelijking. Hij heeft zich vooral beziggehouden met de menselijke
mogelijkheden en wat de grenzen van deze mogelijkheden zijn.
