Samenvatting financieel management

FINANCIEEL MANAGEMENT: THEORIE &
CASES
INLEIDING

EXAMEN

 Schriftelijk examen 70%
o MPC 70%: 35 meerkeuzevragen
o Open vragen 30%
 Individuele opdrachten 30%

H1: DOELSTELLINGEN/ FUNCTIES VAN HET FINANCIEEL BELEID

MAXIMALISEREN AANDEELHOUDERSWAARDE

Taken CFO




 Maximaliseren van de aandeelhouderswaarde door
o Investeringsbeslissing: juiste investeringen te doen
 Dit kan door netto-contante waarde = kosten-baten analyse
 Kosten-baten zijn uitgesmeerd doorheen de tijd, dus niet zomaar op KT bekijken
 Voorbeelden:
 Nieuwe machines kopen?
 Een buitenlands filiaal openen?
 Een overname van een ander bedrijf?
o Financieringsbeslissing: hoe financiert een bedrijf zich?
 Vermogensstructuur optimaliseren -> optimale mix EV en VV om waarde aandelen te
maximaliseren
 Bedrijven met veel schulden hebben weinig EV en veel VV = veel interest
o Dividendbeleid: alternatieve manieren om cash aan aandeelhouders uit te keren
 Robuust beleid: winsten bijna volledig uitkeren
 Gross vs value bedrijven
 Groeibedrijven: jonge bedrijven die in ontwikkelingsfase zitten die vooral
hun eigen winsten herinvesteren-> aandelen die hoge koerswinst hebben
 Waardebedrijven: betalen wel dividend uit omdat ze stabiel zijn



1

,DOELSTELLINGEN (ESG)
 Vanuit maatschappij druk op corporate goals om ook naar de gevolgen op de maatschappij te kijken
 Kredietwaardigheid bedrijven aanvullen met sociale doelstellingen, uitstootnormen, …
o ESG: Environment social governance
 Belangrijk voor duurzame beleggingen
 ESG scores gepubliceerd naast klassieke kredietratings
 Duurzaamheid of sustainability maar: risico op “greenwashing”
 Environment: bedrijven (zeker de vervuilende) in toenemende mate afgerekend op
hun milieubeleid door overheden, pensioenfondsen, internaliseren externaliteiten.
 Social: gelijke behandeling man/vrouw, binnenlandse/buitenlandse werknemer,
inclusie, …
 Governance: Diversiteit (geslacht, afkomst etc.) in raad van bestuur of aan top van
bedrijven (CEO/CFO)

WAARDERING

Wat bepaalt marktwaarde en intrinsieke waarde van de aandelen en obligaties van het bedrijf vs. de
boekwaarde?
 marktwaarde ≠ boekwaarde (balans) ≠ intrinsieke (faire) waarde
 Een bedrijf kan over-of ondergewaardeerd zijn (intrinsieke waarde vs marktwaarde)
o Ondergewaardeerd: marktwaarde < intrinsieke waarde
o Overgewaardeerd: marktwaarde > intrinsieke waarde
o Toepassingen
 Belegger wilt investeren in ondergewaardeerde waarde: marktwaarde < intrinsieke
waarde
 Investeringsbank moet een correcte uitgifteprijs bepalen voor de aandelen van een
privaat bedrijf dat naar de beurs wil trekken

VERBAND TUSSEN RISICO EN RENDEMENT VAN EEN INVESTERING

Risicomanagement: risicomijdende beleggers willen risico spreiden door portefeuilles of gebruik van derivaten

 Sommige investeringen (aandelen, obligaties, vastgoed, een overname, een machine etc. ) hebben een
hoger rendement dan andere door hun hoger risico
o Enkel “onvermijdbaar” risico wordt beloond
 Risicomanagement = risico spreiden door portefeuilles of derivaten
o Institutionele beleggers: Pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen
o Enkel onvermijdbaar risico is hoger rendement

RENTE OP SPAARGELD

 Tijdswaarde van geld: geld kan geïnvesteerd worden in een project en reële groei realiseren
 Als je niet zelf investeert wil je compensatie = opportuniteitskost van kapitaal
 Investeringsopbrengst meestal hoger (lager) bij economische expansies (recessies), dus ook
tijdswaarde (rente) = cycliciteit van interest
 Banken maken winst door kleine deposito’s (zichtrekeningen) samen te voegen tot grote leningen
voor huishoudens (hypotheken) en bedrijven (debetrente > creditrente)

2

,  Rente is de opportuniteitskost van kapitaal

H4: ENKELVOUDIGE EN SAMENGESTELDE INTERESTBEREKENING

TOEKOMSTIGE EN CONTANTE WAARDE VAN GELD


TOEKOMSTIGE (FINALE) WAARDE



Veronderstel dat je €1000 voor 1 jaar spaart tegen 5%.
 Wat is de waarde binnen een jaar?
o Interest = 1000 x 0,05 = 50
o Toekomstige waarde = 1000 x (1 + 0,05) = 1050
 Als je het geld vervolgens voor een jaar herbelegt, wat is dan de waarde na twee jaar?
o TW= 1000 x (1,05) x (1,05) = 1000 x (1,05)² = 1102,50

Voorbeeld
 Bij de geboorte van zijn jongste kleindochter schenkt opa haar een initieel kapitaal van € 30.000, dat
wordt belegd aan een cumulatieve jaarlijkse interest van 7%.
o Over welk bedrag zal ze kunnen beschikken wanneer ze 21 jaar wordt?
 FW = 30.000*(1,07)21 = €124.217
o Wat indien u slechts € 20.000 kunt schenken ?
 FW = 20.000*(1,07)21 = € 82.800


HUIDIGE OF CONTANTE WAARDE


 FV = eindwaarde/ toekomstige waarde
 C0 = beginwaarde/ huidige waarde
 r = interestvoet
 T = aantal beleggingsperioden
 (1+r)T = interest- of verdisconteringsfactor

Voorbeeld
 Opa wenst dat zijn kleinzoon, die nu 10 jaar is, op zijn 21ste verjaardag over eenzelfde kapitaal
beschikt als zijn kleindochter, namelijk € 124.217.
o Welk bedrag moet vandaag worden belegd als de interestvoet 7% is?
 C0 = 124.217/(1,07)11 =59.624,16
o Wat indien de kleinzoon reeds 15 jaar zou zijn?
 C0 = 124.217/(1,07)6 = 83.225,39

RENTE


HERBELEGGEN VAN RENTE BINNEN HET JAAR


m is aantal deelperiodes per jaar
Voorbeeld
€100 deposito en 8% jaarinterest (boek: “stated” interest rate)
 Toekomstige waarde bij halfjaarlijkse interestverrekening

3

, o
 Toekomstige waarde bij interestverrekening per kwartaal


o

De interest is in principe een rendement op jaarbasis. De intrestfactor wordt groter als je sneller herbelegt
(rente op rente berekent).


HERBELEGGEN VAN RENTE OP MEERDERE JAREN


T is aantal jaren
Voorbeeld
100 deposito en 8% jaarinterest (T=3 jaar)
 Toekomstige waarde bij halfjaarlijkse interestverrekening


o
 Toekomstige waarde bij interestverrekening per kwartaal


o


CONTINU HERBELEGGEN VAN RENTE (CONTINUOUS COMPOUNDING)
Toekomstige waarde bij continue interestverrekening

 Neem m oneindig

Voorbeeld
€100 deposito en 8% jaarinterest
 Toekomstige waarde bij continue interestverrekening
o FV1 = (100)*(2,71828)^0,08 x 1 = 108,33 (1 jaar)
o FV3 = (100)*(2,71828)^0,08 x 3 = 127,12 (3 jaar)
 Maximale eindwaarde


EAR: STATED AND EFFECTIVE ANNUAL RATE
Stated and effective annual rate (EAR)
 Zonder tussentijdse compounding : twee rentevoeten hetzelfde.
 Compounding binnen het jaar: rentevoeten =/=.
 Belang voor spaarders is de effectieve rente op jaarbasis (wat het daadwerkelijk opbrengt)

 EAR= 1+ ( ) r m
m
−1
o r = de jaarrente is door de bank vermeld (stated),
o m = aantal keer tussentijdse compounding binnen het jaar
o EAR = effectieve rente op jaarbasis




4

,H6: NETTO CONTANTE WAARDE (NCW) VAN INVESTERINGSPROJECTEN

TESLA

 Een marktstudie van de toekomstige vraag naar Teslawagens voorziet een grote stijging in de
komende 3 jaar. Om aan die stijging te kunnen voldoen, moet het bedrijf nieuwe robots voor de
assemblagelijn aanschaffen. Moet Elon Musk deze robots kopen of niet?
o Wegen de toekomstige opbrengsten van deze investering op tegen de investeringskosten nu?
 Enkel dan zal de aandeelhouderswaarde stijgen
o Vereenvoudigende veronderstelling: toekomstige CF ofwel bekend (Musk heeft glazen bol) of
onzekerheid-risico van de toekomstige CF kan Musk niks schelen (hij is risico ’neutraal’)

FORMULE

C1 C2 CT+ A
NCW =−I + + +…+
1+r ( 1+ r )2 (1+ r )T
 I = Initiële investerings
 Ct = Cash flow op het einde van jaar t
 r = Huidige rente (op jaarbasis)
 T = Duurtijd van het investeringsproject
 A = Restwaarde na depreciatie

NCW=0 impliceert dat investeerders indifferent zijn tussen A en B → levert hetzelfde op
 Formule bestaat uit 2 delen: eerste deel heeft betrekking op de investering en tweede deel op sparen
→ als beide evenveel opbrengen, wordt NCW 0!
o NCW < 0, dus minder interessant om te investeren en wel interessant om te sparen
o NCW > 0, dus wel interessant om te investeren en niet interessant om te sparen

Voorbeeld
 C0=$10,000,000 (aankoopkost nieuwe robots)
 Verwachte cash flows per jaar (voor komende 3 jaar)=$400,000
 We houden geen rekening met depreciatie of restwaarde
 Musk moet twee alternatieven vergelijken:
o A) Houd $10,000,000 op spaarrekening komende 3 jaar (r=7%)
 $10,000,000(1.07)(1.07)(1.07)=$12,250,000
o B) Breid de assemblagelijn uit en koop de robots
 $400,000(1.07)(1.07)+$400,000(1.07)+$400,000=$1,286,000
 A>B: Musk kan zijn geld beter op de bank houden.
 Stel NCW = 0 -> Musk is indifferent tussen sparen of investeren -> finale waarde beide strategieën is
gelijk
o Eindwaarde spaarrekening vergelijken met eindwaarde investering in machines
CF 1 CF 2 CF 3
o I= + +
1+r (1+r ) (1+ r)3
2

o I (1+r )3=CF 1(1+r )2+CF 2( 1+ r)+CF 3

Investeerders
 Risico-avers
o Vrouwen zijn risico-averser dan mannen
o Oudere mensen zijn risico-averser dan jongere mensen


5

, o Rol van culturele factoren
 verdisconteringsvoet moet aangepast worden voor het risico van de cash flows.

H9: RENDEMENTEN IN FINANCIËLE MARKTEN

Rendement bestaat uit twee componenten
 Kapitaalwinst/ -verlies
o Verandering in de prijs
 Inkomen uit het asset
o Aandelen (stocks)
S t +1−St ¿t +1
 R S= +
St St
o Obligaties (bonds)
B t+1 −B t C
 R B= +
Bt Bt
 Obligatielening = lening door bedrijf of overheid
 Als je die koopt, stel jij een bepaald bedrag ter beschikking van
bedrijf/overheid en je krijgt daarvoor interesten
 Rentebetalingen zijn inkomsten voor jou (coupons)
o Vastgoed
H t+ 1−H t Rent t+ 1
 RH= +
Ht Ht
o Bitcoin/ crypto: onderliggende CF kan niet vastgelegd worden. Wat is de intrinsieke waarde?

Voorbeeld
 Het aandeel was 25$ op het eind van vorig kwartaal. Op het eind van dit kwartaal is het gestegen tot
30$. Bovendien is er een kwartaaldividend betaald: 5$. Wat is het kwartaalrendement op deze
investering?



o Of in percentages: 20% kapitaalwinst en 20% dividendrendement
o Dit wordt soms ook het netto-rendement genoemd (je trekt immers de investeringskost van
25$ eraf).
 Het bruto-rendement bedraagt:

o
 Rendement moet gekaderd worden in tijd

DE TIJDSHORIZON VAN RENDEMENTEN

 Rendementen worden altijd gemeten over een bepaald tijdsinterval (dag, week, maand, kwartaal, jaar,
…)
 Er is een verband tussen rendementen van verschillende horizons
 Voorbeeld: rendement over 10 jaar in termen van jaarlijkse rendementen
o T-jaar “holding period” rendement (HPR) is het rendement dat men verkrijgt wanneer men
een aandeel, obligatie etc. koopt en gedurende T jaren vasthoudt (dus herbelegt zoals bij
spaarrekening): dit T-jaarsrendement is gerelateerd aan de jaarrendementen via:
o HPR T =( 1+ R 1) × ( 1+ R 2 ) × .. x ( 1+ RT )
o Vergelijkbaar met samengestelde interestberekening

6