1. Beleid, processen en effecten
1.1 Beleid en beleidswetenschap
Beleid is een erg breed begrip. De meest gebruikte definitie is het behandelen of
de wijze van
behandelen van een zaak. Andere mogelijke definities zijn: omzichtigheid,
bedachtzaamheid,
strategie of overleg. Het is het streven naar het bereiken van bepaalde doelen
met bepaalde middelen en bepaalde tijdskeuzes maar ook een antwoord op een
probleem.
Beleidswetenschap: bestuderen van de inhoud, processen en effecten van het
beleid
Onderdelen:
Bestuurskunde (samenhang tussen verschillende disciplines)
Bedrijfskunde (doelmatig)
Politicologie (machtsverhoudingen)
Economie (schaarste verhoudingen)
Recht (wetten en regels)
Sociologie (groepsverhoudingen)
3 benaderingen: rationele model, incrementele model, mixed scanning.
Rationele model:
Definieer het probleem, formuleer doelen, bekijk alle alternatieven, houd
rekening met de gevolgen van elk alternatief, evalueer alle alternatieven, kies
het beste, implementeer.
Kritiek: Nu meer actoren, ook maatschappelijke organisaties, context is ook
belangrijk niet alleen instrument, ethische waarden, meerdere functies (sturend,
waarborgfunctie), statisch (regelgeving).
Incrementele model:
Er is een probleem, slechts een paar opties worden bekeken, klein verschil tov
huidige situatie, daadwerkelijke consequenties worden vergeleken, probeer de
optie en kijk waar je uitkomt.
Mixed scanning:
Het doel bepaalt het besluitvormingsproces, incrementele beslissingen maar wel
met het doel in gedachten, uitkomsten worden beoordeeld in termen van doel,
geen volledige info, is de voortgang goed dan verdere beslissingen.
Empirisch-analytische benadering. Hierbinnen wordt beleid vanuit verschillende
perspectieven verklaard: De macrobenadering (de maatschappij in het
algemeen), de
mesobenadering (een instantie/organisatie) en de microbenadering (benadering
op individueel
niveau of voor een kleine groep).
Empirisch: op zoek gaan naar feiten.
Finaal denken = denken in relaties van middel en doel
3 relaties beleidstheorie = causaal (oorzaak/gevolg), finaal (doel/middel),
normatief (goed/slecht)
Multidisciplinair beleid = samenspel van verschillende disciplines; juridisch, eco,
socio
Beleid is cultuurgebonden = verschillende culturen hebben andere instrumenten
(China = 1 kind, NL zou dat niet geaccepteerd worden)
, Doelboom heeft 3 functies: overzichtelijkheid, oorzaak/gevolg, doel/middel
Policy window, heeft 3 voorwaarden: probleem, probleemoplossing, politiek is er
klaar voor
Cirkel van Deming
Finale termen maakt verbinding tussen 2 situatie beschrijvingen
Middel is altijd vooraf, doel is altijd achteraf.
Het economisch beleid van het kabinet is gericht op het vergroten van de
veerkracht van de economie.
Middel = economisch beleid van het kabinet
Doel= vergroten van de veerkracht van de economie
1.2 De beleidsinhoud
Naast deze definities geeft beleid ook een antwoord op een probleem. Een
probleem moet
worden opgelost door gericht handelen en denken om zo het probleem op te
verminderen, op
te lossen of te voorkomen.
1.3 Het beleidsproces
Een multi-actorproces: binnen het beleidsproces is vaak meer dan één actor
betrokken.
Verloop van gebeurtenissen rond beleid. Een van de kenmerken voor een proces
is dynamiek
(het in beweging zijn), daarnaast is er sprake van interactie (wederzijdse
beïnvloeding) tussen
verschillende aspecten binnen het proces. Ten slotte is het derde kenmerk van
het
beleidsproces dat er sprake is van een verloop (een logische volgorde van
gebeurtenissen).
Het politieke systeem omvat eisen en steun, die politieke eisen komen voort uit
behoeften. Er
zijn verschillende soorten politieke steun, bijvoorbeeld belasting betalen,
stemmen op een
politieke partij of het naleven van de wet. De eisen en steun vormen dus samen
´´de input´´ en
worden binnen het systeem omgezet in beleid. De maatregelen die daaruit
voortvloeien zijn
de beleidsprestaties, ´´de output´´. Dit geheel wordt het beleidsproces genoemd.
(Alle handelingen die nodig zijn, wederzijdse beïnvloeding, een opeenvolging van
gebeurtenissen, een herkenbaar patroon)
Politiek systeem; beslissen welke goederen, diensten, vrijheden, privileges aan
wie worden gegeven of ontnomen. De bredere omgeving zorgt voor kansen,
grondstoffen, obstakels en belemmeringen bij het politieke
besluitvormingsproces.
Doelbereik met beleid:
1.1 Beleid en beleidswetenschap
Beleid is een erg breed begrip. De meest gebruikte definitie is het behandelen of
de wijze van
behandelen van een zaak. Andere mogelijke definities zijn: omzichtigheid,
bedachtzaamheid,
strategie of overleg. Het is het streven naar het bereiken van bepaalde doelen
met bepaalde middelen en bepaalde tijdskeuzes maar ook een antwoord op een
probleem.
Beleidswetenschap: bestuderen van de inhoud, processen en effecten van het
beleid
Onderdelen:
Bestuurskunde (samenhang tussen verschillende disciplines)
Bedrijfskunde (doelmatig)
Politicologie (machtsverhoudingen)
Economie (schaarste verhoudingen)
Recht (wetten en regels)
Sociologie (groepsverhoudingen)
3 benaderingen: rationele model, incrementele model, mixed scanning.
Rationele model:
Definieer het probleem, formuleer doelen, bekijk alle alternatieven, houd
rekening met de gevolgen van elk alternatief, evalueer alle alternatieven, kies
het beste, implementeer.
Kritiek: Nu meer actoren, ook maatschappelijke organisaties, context is ook
belangrijk niet alleen instrument, ethische waarden, meerdere functies (sturend,
waarborgfunctie), statisch (regelgeving).
Incrementele model:
Er is een probleem, slechts een paar opties worden bekeken, klein verschil tov
huidige situatie, daadwerkelijke consequenties worden vergeleken, probeer de
optie en kijk waar je uitkomt.
Mixed scanning:
Het doel bepaalt het besluitvormingsproces, incrementele beslissingen maar wel
met het doel in gedachten, uitkomsten worden beoordeeld in termen van doel,
geen volledige info, is de voortgang goed dan verdere beslissingen.
Empirisch-analytische benadering. Hierbinnen wordt beleid vanuit verschillende
perspectieven verklaard: De macrobenadering (de maatschappij in het
algemeen), de
mesobenadering (een instantie/organisatie) en de microbenadering (benadering
op individueel
niveau of voor een kleine groep).
Empirisch: op zoek gaan naar feiten.
Finaal denken = denken in relaties van middel en doel
3 relaties beleidstheorie = causaal (oorzaak/gevolg), finaal (doel/middel),
normatief (goed/slecht)
Multidisciplinair beleid = samenspel van verschillende disciplines; juridisch, eco,
socio
Beleid is cultuurgebonden = verschillende culturen hebben andere instrumenten
(China = 1 kind, NL zou dat niet geaccepteerd worden)
, Doelboom heeft 3 functies: overzichtelijkheid, oorzaak/gevolg, doel/middel
Policy window, heeft 3 voorwaarden: probleem, probleemoplossing, politiek is er
klaar voor
Cirkel van Deming
Finale termen maakt verbinding tussen 2 situatie beschrijvingen
Middel is altijd vooraf, doel is altijd achteraf.
Het economisch beleid van het kabinet is gericht op het vergroten van de
veerkracht van de economie.
Middel = economisch beleid van het kabinet
Doel= vergroten van de veerkracht van de economie
1.2 De beleidsinhoud
Naast deze definities geeft beleid ook een antwoord op een probleem. Een
probleem moet
worden opgelost door gericht handelen en denken om zo het probleem op te
verminderen, op
te lossen of te voorkomen.
1.3 Het beleidsproces
Een multi-actorproces: binnen het beleidsproces is vaak meer dan één actor
betrokken.
Verloop van gebeurtenissen rond beleid. Een van de kenmerken voor een proces
is dynamiek
(het in beweging zijn), daarnaast is er sprake van interactie (wederzijdse
beïnvloeding) tussen
verschillende aspecten binnen het proces. Ten slotte is het derde kenmerk van
het
beleidsproces dat er sprake is van een verloop (een logische volgorde van
gebeurtenissen).
Het politieke systeem omvat eisen en steun, die politieke eisen komen voort uit
behoeften. Er
zijn verschillende soorten politieke steun, bijvoorbeeld belasting betalen,
stemmen op een
politieke partij of het naleven van de wet. De eisen en steun vormen dus samen
´´de input´´ en
worden binnen het systeem omgezet in beleid. De maatregelen die daaruit
voortvloeien zijn
de beleidsprestaties, ´´de output´´. Dit geheel wordt het beleidsproces genoemd.
(Alle handelingen die nodig zijn, wederzijdse beïnvloeding, een opeenvolging van
gebeurtenissen, een herkenbaar patroon)
Politiek systeem; beslissen welke goederen, diensten, vrijheden, privileges aan
wie worden gegeven of ontnomen. De bredere omgeving zorgt voor kansen,
grondstoffen, obstakels en belemmeringen bij het politieke
besluitvormingsproces.
Doelbereik met beleid:
