samenvatting statistiek 1

Statistiek 1

H1: De statistiek in het onderzoek

Wat is statistiek?

Statistiek is de methodologische ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek: (in dit
hoofdstuk)  onderzoeksmiddel – “trukkendoos”
= verzamelen, classificeren, samenvatten, organiseren, analyseren, interpreteren van
gegevens

Statistiek = waarnemingen omvormen tot ware en algemene uitspraken
- Uitspraken gebaseerd op waarnemingen verkregen via onze steekproef
- Uitspraken die veralgemenen naar volledige steekproef of populatie


Het gemiddelde van een steekproef is niet noodzakelijk gelijk aan het gemiddelde
van de populatie. Dan spreekt men over een parameter μ. Dit is het gemiddelde van
de populatie geschat via de steekproefpopulatie.

- Populatie= de bestudeerde groep
- Steekproef= een selectie uit de populatie

 Kritiekloos gebruiken is gevaarlijk

DAN gegevens geanalyseerd in beschrijvende of inductieve statistiek:

1. Beschrijvende statistiek
- Verzamelde gegevens in kerngetallen
- Uitspraken beperkt tot de deelnemers van de studie
(=steekproef)
- Geen veralgemening naar populatie
Bv: TP-studenten die meededen aan een bevraging rond
studiemotivatie waren gemiddeld genomen gemotiveerd om statistiek te studeren

2. Inductieve statistiek
- Kerngetallen van verzamelde gegevens veralgemenen
- Uitspraken maken die verder gaan dan de deelnemers van de studie
(=populatie)
- Van steekproef naar populatie
Bv: de Belgische TP-student is gemiddeld gemotiveerd om statistiek
te studeren
- Inductieve redeneringen = via nieuwe informatie kennis opdoen
- Deductieve redeneringen = via bestaande info nieuwe kennis afleiden

,Dit is onderzoek – wat is onderzoek?

De bedoeling van het onderzoek is dat we op basis van waarnemingen ware en algemene
uitspraken doen over de werkelijkheid

- Deterministische uitspraken= wetmatigheden, uitspraken die 100% zeker zijn
- Probabilistische uitspraken= waarschijnlijkheden/onzekerheden, uitspraken die
niet 100% zeker zijn (bijna atijd in de gedragswetenschappen)

De reden waarom we gaan waarnemen en onderzoek gaan doen is om uitspraken te maken
die…
- Zinvol zijn voor theorievorming  fundamenteel onderzoek
Bv: “Is wiskundig redeneren de belangrijkste vaardigheid om statistiek te doen?”

- Zinvol zijn voor de psychologische praktijk  praktijkgericht onderzoek
Bv: “Kan de vooropleiding gebruikt worden om bepaalde studenten de
instapmodule wiskunde aan te bevelen?”


Voorbeelden van uitspraken:
 Jan is ziek  individuen
 Bomen hebben een stam  algemeen
 Mannen zijn gemiddeld intelligenter dan vrouwen  algemeen, resultaat van een
onderzoek in de gedragswetenschappen

4 kwaliteitsvolle gegevens bekomen via kwaliteitsvol onderzoek (Brinckman)
1. Objectiviteit
2. Controleerbaarheid
3. Herhaalbaarheid
4. Systematiek

Wie waarnemen?
- Deelnemers of onderzoeksobjecten uit een
steekproef
Bv: TP-studenten van TM

- Een steekproef wordt steeds uit een populatie
getrokken
Bv: Alle TP-studenten

Wat gaan we waarnemen?

- Variabelen = eigenschappen meten van onze
deelnemers of via onze deelnemers
Bv: geslacht

- Operationaliseren = variabelen praktisch
uitwerken zodat ze meetbaar zijn
Bv: score op een examen

,Een variabele dient gezien te worden als het tegengestelds van een constante – het is een
eigenschap waarin onze deelnemers van elkaar verschillen
 Man of vrouw is geen variabele opzich, maar geslacht wel

Statistiek = patronen beschrijven van gemeten kenmerken


- Centrale tendens
Bv: hoeveel punten worden er gemiddeld (X) behaald?

- Spreiding
Bv: zijn er veel verschillen (Sx) tussen TP-studenten op
het examen? Standaardafwijking

- Verbanden/associaties
Bv: hebben studenten met een vooropleiding met meer
uur wiskunde hogere scores dan zij met minder? (Rxy)




Gemiddelde (X) = goeie samenvatting van de groep - maar we moeten rekening houden met
de mensen die hieronder/boven scoren

Stappenplan onderzoek:
1. Een hypothese ontwikkelen
 Vraagstelling en operationalisering
2. Objectieve data verzamelen
 Steekproefopzet en dataverzameling
3. De resultaten beschrijven en analyseren
 Statistische trukkendoos
4. De resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
 Kritische ingesteldheid als noodzaak

, Soorten onderzoek

1. Experimenteel onderzoek
2. Correlationeel onderzoek (bv: survey)

Het type onderzoek leidt tot andere soorten van variabelen

 Het experiment

Een onafhankelijke variabele is in het onderzoek de vaststaande variabele. Het staat vast welke
waarde de variabele aanneemt in de meting die wordt uitgevoerd. Hierdoor kan het effect worden
gemeten van de afhankelijke variabele. Er worden dus voorspellingen op gebaseerd. Zo kan bepaald
worden of er een relatie is tussen deze twee.

Een afhankelijke variabele staat niet vast bij het doen van het onderzoek. Deze wordt juist gemeten.
De afhankelijke variabele is onder invloed van de onafhankelijke variabele. Er worden voorspellingen
over gedaan. Deze variabele zorgt voor het effect te meten.

 Veroorzaken de manipulaties een effect?
Er worden één of enkele variabekeb gemanipuleerd en dan onderzoekt men de impact van de
onafhankelijke variabele.




Between-subjects = verschillende groepen in verschillende condities
- Het gedrag van deelnemers in verschillende condities vergeleken
- Bv: Bandura vergeleek het gedrag van een groep kinderen die een agressieve
volwassene gezien hadden (experimentele groep) met een groep kinderen die dit
agressief gedrag niet geobserveerd hadden (controlegroep)

Within-subjects = dezelfde groepen doorlopen alle verschillende condities
- Bv: een groepje studenten zal de eerste week reinforcement krijgen, de tweede
positieve reinforcement en de derde week negatieve reinforcement
- Dus dezelfde groep maakt steeds andere dingen mee
- Er worden meerdere condities opgelegd aan dezelfde respondenten
- Men achterhaalt gedurende het hele onderzoek dezelfde groep mensen
- Repeated measures-design