Samenvatting geschiedenis TTW 2 VWO 5
Tijdvak 9+10 (hfst 11 t/m 14) + EXAMENboekje hfst duitsland
11.1 een moderne wereld
KA:
37* De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
In 1900 zag de wereld er totaal anders uit dan 100 jaar geleden:
- Er waren veel meer mensen, met name in de West-Europese steden en in de
industriegebieden.
- Mensen konden ook steeds sneller grote afstanden overbruggen, dit dmv een grote
groei in de auto-industrie, maar ook door het aanleggen van vele KM aan spoor en
door de aanleg van het Panamakanaal.
- Nieuwe communicatiemiddelen, waardoor cultuur, kennis en informatie sneller
overgebracht kon worden over een groter publiek.
Er was sprake van een moderne samenleving die in toenemende mate ook een
massasamenleving was.
Een kleine groep mensen profiteerde van deze ontwikkelingen. Later kwam er hierdoor ook
de woningbouwvereniging, betere gezondheidszorg en leerplicht. Er kwam ook veel
onderlinge concurrentie tussen de landen en landen zoals Duitsland begon hun industrie
flink te laten lopen (vooral wapenindustrie). Politieke partijen en regeringen bleken de
communicatiemiddelen te misbruiken voor het ophitsen van de massa, voor misleiding en
voor andere vormen van propaganda.
11.2 De eerste wereldoorlog
KA:
40* Het voeren van twee wereldoorlogen.
43* Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
In de zomer van 1914 was een oorlog uitgebroken tussen de centralen (Duitsland en
Oostenrijk-Hongarije) en de geallieerden (FRA, GB en Rusland). De gehoopte, snelle
Europese oorlog werd een slopende wereldoorlog. Ruim vier jaar lang probeerden soldaten
vanuit loopgraven elkaar te verslaan.
- Deze oorlog was anders door de inzet van nieuwe moderne wapens. Zo waren er erg
gifgasbommen, mitrailleurs en kanonnen achter de loopgraven. In 1916 werd de tank
door GB als eerste ingezet zonder veel succes.
- Toch bleven ze vanuit loopgraven elkaar aanvallen
- De burgerbevolking werd harder dan ooit getroffen. Soldaten hadden trauma’s die
niet serieus genomen werden en Dorpen/steden werden verwoest. Vrouwens
moesten massaal in de wapenindustrie en berichtten de massamedia veel over de
oorlog (veel propaganda).
- Vanaf begin af aan was het een wereldoorlog door vele soldaten die vanuit de
koloniën werden gehaald. De VS vocht vanaf 1917 actief mee.
, Uiteindelijk was Duitsland overmeesterd door de geallieerden, dit ten koste van ongeveer 9
miljoen soldaten en 5 miljoen burgers. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor de
eerste wereldoorlog:
- Veel Europese landen waren in de 19e eeuw bezig met het uitbreiden van hun
macht, economie en status, dit door het stichten van koloniën in Azië en
Afrika.Duitsland wilde meedoen aan deze wedloop om koloniën en streefde zo ook
naar machtsuitbreiding in Europa. GB was bang dat Duitsland hun macht zou
aantasten. Dit zorgde voor spanningen die te maken hadden met de veranderende
machtsverhoudingen als gevolg van de industrialisatie en het moderne imperialisme.
- De onderlinge strijd in Europa ging gepaard met sterke vijandbeelden en het
ophemelen van de eigen natie. Oorlog zagen ze in die tijd als een oplossing voor
conflicten, daarom werd er veel geld geïnvesteerd in de wapenindustrie. Daarom kan
je nationalisme en militarisme zien als belangrijke oorzaken voor de oorlog.
- Door de Europese onderlinge concurrentie ontstonden bondgenootschappen. In
1914 bleek het bestaan van 2 bondgenootschappen een rampzalig effect te hebben.
Een klein conflict in de balkan groeide door deze bondgenootschappen uit tot een
grote oorlog.
De oorlog brak uit in de zomer van 1914 toen de kroonsprins en zijn vrouw van Oostenrijk
Hongarije werden vermoord. De dader woonde in servië die was ingelijf door Oostenrijk-
Hongarije, wat tevens de oorzaak was voor de moord. Een oorlog tussen deze landen brak
uit en door de bondgenootschappen betrokken bij Duitsland (aan de kant van OH) en
Rusland (aan de kant van Servië) erbij. Nederland was in deze oorlog neutraal en kreeg te
maken met vele vluchtelingen. Amerika greep in 1917 in en Duitsland kon de oorlog niet
meer winnen. Duitsland was van plan om vredesonderhandelingen te starten, maar dit met
veel hindernis vanuit de burgers. Op 11 november 1918 sloot de nieuwe regering een
wapenstilstand en daarmee was de Eerste Wereldoorlog voorbij. Er kwamen
vredesverdragen tussen de winnaars en verliezers. Met Duitsland als hoofdschuldige kwam
op 28 juni 1919 het Verdrag van Versailles gesloten. Gek genoeg was Duitsland bij de
onderhandelingen niet betrokken en ze moesten een schadevergoeding betalen.
ontwapenen en gebied afstaan. Deze verdragen moesten ervoor zorgen dat Duitsland niet
meer machtig kon worden en een toekomstige oorlog zou voorkomen, maar dit was juist de
aanleiding voor extra spanningen in Europa.
11.3 De Sovjet-Unie
KA:
37* De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
38* Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme.
De Sovjet-Unie bestond tussen 1922 en 1991, de leiders van deze staten zeiden dat ze de
leer van het communisme volgden. Daarbij gingen ze uit van de ideeën die Karl Marx
halverwege de 19e eeuw had ontwikkeld. Hij was ervan overtuigd dat de arbeidersklasse in
opstand zou komen. De arbeiders zouden de macht nemen en een ideale samenleving zou
ontstaan, met gemeenschappelijk bezit van fabrieken en landbouwgrond. Deze
samenhangende gedachten vormden in de 20e eeuw het communisme.
Tijdvak 9+10 (hfst 11 t/m 14) + EXAMENboekje hfst duitsland
11.1 een moderne wereld
KA:
37* De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
In 1900 zag de wereld er totaal anders uit dan 100 jaar geleden:
- Er waren veel meer mensen, met name in de West-Europese steden en in de
industriegebieden.
- Mensen konden ook steeds sneller grote afstanden overbruggen, dit dmv een grote
groei in de auto-industrie, maar ook door het aanleggen van vele KM aan spoor en
door de aanleg van het Panamakanaal.
- Nieuwe communicatiemiddelen, waardoor cultuur, kennis en informatie sneller
overgebracht kon worden over een groter publiek.
Er was sprake van een moderne samenleving die in toenemende mate ook een
massasamenleving was.
Een kleine groep mensen profiteerde van deze ontwikkelingen. Later kwam er hierdoor ook
de woningbouwvereniging, betere gezondheidszorg en leerplicht. Er kwam ook veel
onderlinge concurrentie tussen de landen en landen zoals Duitsland begon hun industrie
flink te laten lopen (vooral wapenindustrie). Politieke partijen en regeringen bleken de
communicatiemiddelen te misbruiken voor het ophitsen van de massa, voor misleiding en
voor andere vormen van propaganda.
11.2 De eerste wereldoorlog
KA:
40* Het voeren van twee wereldoorlogen.
43* Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
In de zomer van 1914 was een oorlog uitgebroken tussen de centralen (Duitsland en
Oostenrijk-Hongarije) en de geallieerden (FRA, GB en Rusland). De gehoopte, snelle
Europese oorlog werd een slopende wereldoorlog. Ruim vier jaar lang probeerden soldaten
vanuit loopgraven elkaar te verslaan.
- Deze oorlog was anders door de inzet van nieuwe moderne wapens. Zo waren er erg
gifgasbommen, mitrailleurs en kanonnen achter de loopgraven. In 1916 werd de tank
door GB als eerste ingezet zonder veel succes.
- Toch bleven ze vanuit loopgraven elkaar aanvallen
- De burgerbevolking werd harder dan ooit getroffen. Soldaten hadden trauma’s die
niet serieus genomen werden en Dorpen/steden werden verwoest. Vrouwens
moesten massaal in de wapenindustrie en berichtten de massamedia veel over de
oorlog (veel propaganda).
- Vanaf begin af aan was het een wereldoorlog door vele soldaten die vanuit de
koloniën werden gehaald. De VS vocht vanaf 1917 actief mee.
, Uiteindelijk was Duitsland overmeesterd door de geallieerden, dit ten koste van ongeveer 9
miljoen soldaten en 5 miljoen burgers. Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor de
eerste wereldoorlog:
- Veel Europese landen waren in de 19e eeuw bezig met het uitbreiden van hun
macht, economie en status, dit door het stichten van koloniën in Azië en
Afrika.Duitsland wilde meedoen aan deze wedloop om koloniën en streefde zo ook
naar machtsuitbreiding in Europa. GB was bang dat Duitsland hun macht zou
aantasten. Dit zorgde voor spanningen die te maken hadden met de veranderende
machtsverhoudingen als gevolg van de industrialisatie en het moderne imperialisme.
- De onderlinge strijd in Europa ging gepaard met sterke vijandbeelden en het
ophemelen van de eigen natie. Oorlog zagen ze in die tijd als een oplossing voor
conflicten, daarom werd er veel geld geïnvesteerd in de wapenindustrie. Daarom kan
je nationalisme en militarisme zien als belangrijke oorzaken voor de oorlog.
- Door de Europese onderlinge concurrentie ontstonden bondgenootschappen. In
1914 bleek het bestaan van 2 bondgenootschappen een rampzalig effect te hebben.
Een klein conflict in de balkan groeide door deze bondgenootschappen uit tot een
grote oorlog.
De oorlog brak uit in de zomer van 1914 toen de kroonsprins en zijn vrouw van Oostenrijk
Hongarije werden vermoord. De dader woonde in servië die was ingelijf door Oostenrijk-
Hongarije, wat tevens de oorzaak was voor de moord. Een oorlog tussen deze landen brak
uit en door de bondgenootschappen betrokken bij Duitsland (aan de kant van OH) en
Rusland (aan de kant van Servië) erbij. Nederland was in deze oorlog neutraal en kreeg te
maken met vele vluchtelingen. Amerika greep in 1917 in en Duitsland kon de oorlog niet
meer winnen. Duitsland was van plan om vredesonderhandelingen te starten, maar dit met
veel hindernis vanuit de burgers. Op 11 november 1918 sloot de nieuwe regering een
wapenstilstand en daarmee was de Eerste Wereldoorlog voorbij. Er kwamen
vredesverdragen tussen de winnaars en verliezers. Met Duitsland als hoofdschuldige kwam
op 28 juni 1919 het Verdrag van Versailles gesloten. Gek genoeg was Duitsland bij de
onderhandelingen niet betrokken en ze moesten een schadevergoeding betalen.
ontwapenen en gebied afstaan. Deze verdragen moesten ervoor zorgen dat Duitsland niet
meer machtig kon worden en een toekomstige oorlog zou voorkomen, maar dit was juist de
aanleiding voor extra spanningen in Europa.
11.3 De Sovjet-Unie
KA:
37* De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
38* Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme.
De Sovjet-Unie bestond tussen 1922 en 1991, de leiders van deze staten zeiden dat ze de
leer van het communisme volgden. Daarbij gingen ze uit van de ideeën die Karl Marx
halverwege de 19e eeuw had ontwikkeld. Hij was ervan overtuigd dat de arbeidersklasse in
opstand zou komen. De arbeiders zouden de macht nemen en een ideale samenleving zou
ontstaan, met gemeenschappelijk bezit van fabrieken en landbouwgrond. Deze
samenhangende gedachten vormden in de 20e eeuw het communisme.
