Eisen praktijktoets
Er komt een simulatiepatient die een rol speelt
- Denk aan veiligheid! Loop niet zomaar bij je patient weg, denk aan houvast bij
leuning, brug of bank. Denk aan een dubbele bank.
- Aan welke kant ga je staan als fysiotherapeut? Vanwege de veiligheid en eventuele
neglect.
- Geen volledige klinimetrie uitvoeren, relevante onderdelen mogen wel. Na de toets
benoem je welke klinimetrie gebruikt kan worden en kun je de scores interpreteren.
- Onderzoekend behandelen: dingen uitproberen en zoeken wat lukt. Dit kan je ook
benoemen naar je patient “ik ga dingen uitproberen, misschien lukt niet alles maar
we gaan kijken wat lukt”
- Stoornisgericht spierkracht benen testen mag in verband met veiligheid voor de
transfer. “Kan u 10x achter elkaar uw been strekken” om bijvoorbeeld als
voorwaarde om te gaan staan.
- Voorkeur voor functioneel trainen. Hands-on naar hands-off
- Herhaling oefening, echter met veel variatie.
- Instructie en feedback geven.
- Vraag of patient het goed vindt om vastgehouden te worden ivm veiligheid
Parkinson
Vier pijlers die bepalen of iemand Parkinson heeft of niet.
- Bradikinesie = langzamer bewegen. Het verkleinen of uitdoven. Hypokinesie =
minder kunnen bewegen. A-kinesie = niet kunnen bewegen.
+ minimaal 1 van onderstaande:
- Balansstoornis
- Tremoren
- Rigiditeit
Eerste symptomen: reuk verlies en pijn in schouder zonder reden
- Hypokinesie: minder bewegen
- Hyperkinesie: veel bewegen
- Akinesie: geen bewegingen
- Dyskinesie: veranderd bewegen
- Bradykinesie: langzaam bewegen
Bij Parkinson is de automatische reactie verstoord. Dit zou je niet per se kunnen verbeteren,
want de reactie blijft verstoord. Maar je kan wel rekening houden en oplossingen verzinnen.
,Hoehn en Yahr:
Symptomen:
- Dopamine te kort
- Freezing
- Festinatie
- Gebogen houding
- Verminderde expressie
- Moeite met dubbeltaken
- Rigiditeit stijfheid
- Moeite met overzicht houden
- Balansproblemen
- Posturele instabiliteit vertraagde en afwezige houdingsreflexen. Dus
balansproblemen
- Tremoren
Anamnese vragen:
- Medicatiegebruik?
- Hoe lang is de on-phase?
- Zit u nu in de on of off fase?
- Heeft u een voorgeschiedenis van beroertes of hoofdtrauma’s? (Hebben namelijk
dezelfde symptomen als bij Parkinson)
- Welke kant is slechter?
- Heeft u zelf al cues ontdekt wat voor u werkt?
- Hoe ziet de omgeving eruit?
- Op welke momenten zijn de klachten het ergst?
- Hoe gaat het wanneer u medicatie inneemt? Hoe lang blijft het werken?
- Bent u bang om te vallen?
- Waar loopt u tegenaan bij het opstaan vanuit een stoel?
- Gebruikt u hulpmiddelen?
- Welke transfer is het lastigst voor u?
- Heeft u balansproblemen?
- Bent u al eens gevallen?
- Bent u op dit moment in een on- of offphase?
, - Wanneer heeft u het meest last van freezing?
- Hoe komt het struikelen? Is dit over objecten heen?
- Wat voor medicatie? Hoe lang is de on-fase?
- Hoe ziet uw woonomgeving eruit?
- Wat zijn vooral problemen waardoor het freezen tot stand komt?
- Maakt u gebruik van hulpmiddelen? Wanneer zet u deze in?
- Wat voor problemen ervaart u met de transfers?
- Zijn er veel kleine ruimtes waar u draaibewegingen dient te maken?
- Nemen de klachten gedurende de tijd toe?
- Welke kant valt u vaak op?
- Voorgeschiedenis?
- Wat is voor u de prioriteit om aan te werken? (Hulpvraag)
- Hoe sta je op als je bent gevallen?
- Op wat voor schoenen loopt u?
- Wat is de ondergrond in uw huis?
- Heeft u nu medicatie genomen?
- Is er een verandering geweest in uw medicatie?
- Wanneer is de diagnose gesteld? Hoe was het daarvoor en daarna?
- Wat helpt zelf al voor de problemen die u ervaart?
Testen/klinimetrie:
DGI: dynamic gate index. Gangbalans en valrisico onderzoeken voor patiënten met
Parkinson. Op 8 verschillende domeinen wordt getest:
1. Lopen op een vlakke grond (normaal 6 meter)
2. Veranderen van loopsnelheid
3. Lopen met hoofd naar links en rechts gedraaid
4. Lopen met hoofd naar voor en achter gekanteld
5. Lopen en om de as draaien
6. Over een obstakel stappen
7. Obstakels ontwijken
8. Traplopen
In totaal 24 punten, per onderdeel een score van 0-3:
Punte Betekenis
n
0 Laagste functioneringsniveau
1 Matige afwijking
2 Minimale afwijking
3 Normaal functioneren
Minder dan 19 punten verhoogde valneiging.
FGA: Functioneel gate assessment. Hetzelfde als DGI, maar dan zonder obstakels ontwijken
en juist wel met de volgende drie domeinen:
1. Lopen met de ogen dicht
2. Lopen op een versmalt steunvlak
3. Achteruitlopen (normaal 6 meter, zonder loophulpmiddelen, goede snelheid)
Er komt een simulatiepatient die een rol speelt
- Denk aan veiligheid! Loop niet zomaar bij je patient weg, denk aan houvast bij
leuning, brug of bank. Denk aan een dubbele bank.
- Aan welke kant ga je staan als fysiotherapeut? Vanwege de veiligheid en eventuele
neglect.
- Geen volledige klinimetrie uitvoeren, relevante onderdelen mogen wel. Na de toets
benoem je welke klinimetrie gebruikt kan worden en kun je de scores interpreteren.
- Onderzoekend behandelen: dingen uitproberen en zoeken wat lukt. Dit kan je ook
benoemen naar je patient “ik ga dingen uitproberen, misschien lukt niet alles maar
we gaan kijken wat lukt”
- Stoornisgericht spierkracht benen testen mag in verband met veiligheid voor de
transfer. “Kan u 10x achter elkaar uw been strekken” om bijvoorbeeld als
voorwaarde om te gaan staan.
- Voorkeur voor functioneel trainen. Hands-on naar hands-off
- Herhaling oefening, echter met veel variatie.
- Instructie en feedback geven.
- Vraag of patient het goed vindt om vastgehouden te worden ivm veiligheid
Parkinson
Vier pijlers die bepalen of iemand Parkinson heeft of niet.
- Bradikinesie = langzamer bewegen. Het verkleinen of uitdoven. Hypokinesie =
minder kunnen bewegen. A-kinesie = niet kunnen bewegen.
+ minimaal 1 van onderstaande:
- Balansstoornis
- Tremoren
- Rigiditeit
Eerste symptomen: reuk verlies en pijn in schouder zonder reden
- Hypokinesie: minder bewegen
- Hyperkinesie: veel bewegen
- Akinesie: geen bewegingen
- Dyskinesie: veranderd bewegen
- Bradykinesie: langzaam bewegen
Bij Parkinson is de automatische reactie verstoord. Dit zou je niet per se kunnen verbeteren,
want de reactie blijft verstoord. Maar je kan wel rekening houden en oplossingen verzinnen.
,Hoehn en Yahr:
Symptomen:
- Dopamine te kort
- Freezing
- Festinatie
- Gebogen houding
- Verminderde expressie
- Moeite met dubbeltaken
- Rigiditeit stijfheid
- Moeite met overzicht houden
- Balansproblemen
- Posturele instabiliteit vertraagde en afwezige houdingsreflexen. Dus
balansproblemen
- Tremoren
Anamnese vragen:
- Medicatiegebruik?
- Hoe lang is de on-phase?
- Zit u nu in de on of off fase?
- Heeft u een voorgeschiedenis van beroertes of hoofdtrauma’s? (Hebben namelijk
dezelfde symptomen als bij Parkinson)
- Welke kant is slechter?
- Heeft u zelf al cues ontdekt wat voor u werkt?
- Hoe ziet de omgeving eruit?
- Op welke momenten zijn de klachten het ergst?
- Hoe gaat het wanneer u medicatie inneemt? Hoe lang blijft het werken?
- Bent u bang om te vallen?
- Waar loopt u tegenaan bij het opstaan vanuit een stoel?
- Gebruikt u hulpmiddelen?
- Welke transfer is het lastigst voor u?
- Heeft u balansproblemen?
- Bent u al eens gevallen?
- Bent u op dit moment in een on- of offphase?
, - Wanneer heeft u het meest last van freezing?
- Hoe komt het struikelen? Is dit over objecten heen?
- Wat voor medicatie? Hoe lang is de on-fase?
- Hoe ziet uw woonomgeving eruit?
- Wat zijn vooral problemen waardoor het freezen tot stand komt?
- Maakt u gebruik van hulpmiddelen? Wanneer zet u deze in?
- Wat voor problemen ervaart u met de transfers?
- Zijn er veel kleine ruimtes waar u draaibewegingen dient te maken?
- Nemen de klachten gedurende de tijd toe?
- Welke kant valt u vaak op?
- Voorgeschiedenis?
- Wat is voor u de prioriteit om aan te werken? (Hulpvraag)
- Hoe sta je op als je bent gevallen?
- Op wat voor schoenen loopt u?
- Wat is de ondergrond in uw huis?
- Heeft u nu medicatie genomen?
- Is er een verandering geweest in uw medicatie?
- Wanneer is de diagnose gesteld? Hoe was het daarvoor en daarna?
- Wat helpt zelf al voor de problemen die u ervaart?
Testen/klinimetrie:
DGI: dynamic gate index. Gangbalans en valrisico onderzoeken voor patiënten met
Parkinson. Op 8 verschillende domeinen wordt getest:
1. Lopen op een vlakke grond (normaal 6 meter)
2. Veranderen van loopsnelheid
3. Lopen met hoofd naar links en rechts gedraaid
4. Lopen met hoofd naar voor en achter gekanteld
5. Lopen en om de as draaien
6. Over een obstakel stappen
7. Obstakels ontwijken
8. Traplopen
In totaal 24 punten, per onderdeel een score van 0-3:
Punte Betekenis
n
0 Laagste functioneringsniveau
1 Matige afwijking
2 Minimale afwijking
3 Normaal functioneren
Minder dan 19 punten verhoogde valneiging.
FGA: Functioneel gate assessment. Hetzelfde als DGI, maar dan zonder obstakels ontwijken
en juist wel met de volgende drie domeinen:
1. Lopen met de ogen dicht
2. Lopen op een versmalt steunvlak
3. Achteruitlopen (normaal 6 meter, zonder loophulpmiddelen, goede snelheid)
