lOMoAR cPSD| 19594727
Samenvatting Inleiding tot het recht compleet - Het recht
Recht (Karel de Grote Hogeschool)
, lOMoAR cPSD| 19594727
HOOFDSTUK 1
o Een geheel van normatieve regels
o Door overheid opgelegd
o Met als doel de orde te handhaven
o En waarvan de naleving afdwingbaar is
Normatieve regel= gedragsregel: wat mag (niet)?
1.1.1 EEN REGEL
o Recht is systeem van normatieve regels
❖ Gebodsregels: geeft aan wat je moet doen in een bepaalde situatie
▪ VB: bij geboorte, aangeven bij gemeente, bij vluchtmisdrijf moet je
iets doen.
❖ Verbodsregels: geeft aan wat je niet mag doen.
▪ VB: niet stelen, verkrachten… verbod op bigamie (met meerdere
trouwen)
❖ Technische regels (vormvereisten): extra regels= uitzonderlijk.
▪ BV: je maakt zelf een testament ➔ is niet geldig moet volledig
met de hand geschreven zijn.
▪ Op zoek naar occasiewagen. Afspraak = 5000 euro. Afspraak via
telefoon. = geldig contract? JA het volstaat dat er een akkoord is
tussen 2 partijen kan mondeling. Er hoeft zelfs niet altijd iets gezegd
te worden BV: De Lijn
▪ Uitzondering: huwelijk: akkoord met aanbod is nog niet getrouwd!
o Belangrijk: verschil tussen
❖ Imperatieve regels (dwingend recht)
▪ Regels die absoluut te volgen zijn zoals het er staat. Er mag niet van
afgeweken of gediscussieerd worden BV:
• In het strafrecht: je mag niet stelen (zelfs niet als iemand
uithongert
• Seks met minderjarigen (-16 nooit! Zelfs niet als die persoon
toestemming geeft)
❖ Suppletieve regels (aanvullend recht)
▪ Regels die we normaal gesproken te volgen hebben. Deze regels zijn
niet absoluut. Het geeft de mens een beetje de vrijheid om daar
vanaf te wijken. Vaak met overeen te komen met de andere partij.
BV:
• In het burgerlijk recht contracten: koopcontract.
koper = verplicht te betalen, verkoper = verplicht te leveren
Regels = de koper moet het gaan ophalen bij de verkoper en
daar ter plaatse betalen.
Overeenkomen: verkoper brengt hem, in stukken af te
betalen…
• Je kan een huwelijkscontract afsluiten. Je eigen regeling
opmaken. Bv: trouwen met scheiding van goederen
1
, lOMoAR cPSD| 19594727
• Erfenis: normale regeling = kinderen krijgen alles, de rest
niets. Je kan afwijken testament maken. MAAR! Imperatief
= je kan je kinderen niet onterven. Heeft recht op minstens
de helft! De vrouw heeft altijd het vruchtgebruik als de man
overlijdt.
Er kunnen imperatieve regels tussen zitten. BV: huurcontract
opzeggingstermijn: als de huurder opzegt = 3maanden, de huisbaas = 6
maanden
1.1.2 EEN RECHTSREGEL
Verschil tussen recht en andere normenstelsels:
➔ Rechtsregels zijn:
o Opgelegd door de overheid
o Afdwingbaar (= moeten of straf krijgen, je wordt gestraft als je ze niet
naleeft) wie sanctioneert? De overheid
➔ VB: bij een inbraak mag je alleen de politie bellen. Alleen de overheid mag
optreden. Uitzondering als hij u aanvalt, bij zelfverdediging. Om u goederen te
verdedigen mag je geen geweld gebruiken
❖ De aard van de mens leidt tot conflicten jaloezie, hebzucht…
❖ Recht als systeem om geweld in te perken
1.3.1 INLEIDING
❖ Is overal aanwezig
o VB: thuis regels tussen ouders en kinderen.
▪ Op straat verkeersregels
▪ Tram contract met De Lijn
❖ Neemt steeds toe (juridisering van de samenleving)
o VB: wat strengen worden voor de veiligheid meer camera’s bv. (slecht:
privé)
o Sluikstorten was vroeger niet strafbaar nu veranderd (goed)
o Vroeger was inzage in examen ondenkbaar verbeterd (goed)
o Vroeger bestond er geen rijbewijs
❖ Wijzigt constant
o VB: euthanasiewet, homohuwelijk, adopteren van kinderen, familienaam
van uw kind (vroeger van vader, nu heeft het koppel de keuze)
2
, lOMoAR cPSD| 19594727
1.3.2 DE BRONNEN VAN HET RECHT
1.3.2.1 DE WETGEVING
❖ Wetgeving= geheel van rechtsregels die door een overheid werd uitgevaardigd.
o Vb.: wetten, decreten, besluiten...
❖ Wordt gepubliceerd in Belgisch staatsblad
WETGEVENDE MACHT UITVOERENDE MACHT RECHTERLIJKE MACHT
-
-
-
Parlement : wet, decreet De regering
Provincie Provincie: gouverneur
Gemeente: Gemeente: college van
gemeenteraad burgemeester en
schepen
1. Wet of decreet
2. Regering maakt daar een besluit van (=handleiding, gebruiksaanwijzing van die wet)
VB:
1. Geen doping in de sport
2. Wie gaat die controles uitvoeren?, wanneer?, hoeveel keer in het jaar?...
3
Samenvatting Inleiding tot het recht compleet - Het recht
Recht (Karel de Grote Hogeschool)
, lOMoAR cPSD| 19594727
HOOFDSTUK 1
o Een geheel van normatieve regels
o Door overheid opgelegd
o Met als doel de orde te handhaven
o En waarvan de naleving afdwingbaar is
Normatieve regel= gedragsregel: wat mag (niet)?
1.1.1 EEN REGEL
o Recht is systeem van normatieve regels
❖ Gebodsregels: geeft aan wat je moet doen in een bepaalde situatie
▪ VB: bij geboorte, aangeven bij gemeente, bij vluchtmisdrijf moet je
iets doen.
❖ Verbodsregels: geeft aan wat je niet mag doen.
▪ VB: niet stelen, verkrachten… verbod op bigamie (met meerdere
trouwen)
❖ Technische regels (vormvereisten): extra regels= uitzonderlijk.
▪ BV: je maakt zelf een testament ➔ is niet geldig moet volledig
met de hand geschreven zijn.
▪ Op zoek naar occasiewagen. Afspraak = 5000 euro. Afspraak via
telefoon. = geldig contract? JA het volstaat dat er een akkoord is
tussen 2 partijen kan mondeling. Er hoeft zelfs niet altijd iets gezegd
te worden BV: De Lijn
▪ Uitzondering: huwelijk: akkoord met aanbod is nog niet getrouwd!
o Belangrijk: verschil tussen
❖ Imperatieve regels (dwingend recht)
▪ Regels die absoluut te volgen zijn zoals het er staat. Er mag niet van
afgeweken of gediscussieerd worden BV:
• In het strafrecht: je mag niet stelen (zelfs niet als iemand
uithongert
• Seks met minderjarigen (-16 nooit! Zelfs niet als die persoon
toestemming geeft)
❖ Suppletieve regels (aanvullend recht)
▪ Regels die we normaal gesproken te volgen hebben. Deze regels zijn
niet absoluut. Het geeft de mens een beetje de vrijheid om daar
vanaf te wijken. Vaak met overeen te komen met de andere partij.
BV:
• In het burgerlijk recht contracten: koopcontract.
koper = verplicht te betalen, verkoper = verplicht te leveren
Regels = de koper moet het gaan ophalen bij de verkoper en
daar ter plaatse betalen.
Overeenkomen: verkoper brengt hem, in stukken af te
betalen…
• Je kan een huwelijkscontract afsluiten. Je eigen regeling
opmaken. Bv: trouwen met scheiding van goederen
1
, lOMoAR cPSD| 19594727
• Erfenis: normale regeling = kinderen krijgen alles, de rest
niets. Je kan afwijken testament maken. MAAR! Imperatief
= je kan je kinderen niet onterven. Heeft recht op minstens
de helft! De vrouw heeft altijd het vruchtgebruik als de man
overlijdt.
Er kunnen imperatieve regels tussen zitten. BV: huurcontract
opzeggingstermijn: als de huurder opzegt = 3maanden, de huisbaas = 6
maanden
1.1.2 EEN RECHTSREGEL
Verschil tussen recht en andere normenstelsels:
➔ Rechtsregels zijn:
o Opgelegd door de overheid
o Afdwingbaar (= moeten of straf krijgen, je wordt gestraft als je ze niet
naleeft) wie sanctioneert? De overheid
➔ VB: bij een inbraak mag je alleen de politie bellen. Alleen de overheid mag
optreden. Uitzondering als hij u aanvalt, bij zelfverdediging. Om u goederen te
verdedigen mag je geen geweld gebruiken
❖ De aard van de mens leidt tot conflicten jaloezie, hebzucht…
❖ Recht als systeem om geweld in te perken
1.3.1 INLEIDING
❖ Is overal aanwezig
o VB: thuis regels tussen ouders en kinderen.
▪ Op straat verkeersregels
▪ Tram contract met De Lijn
❖ Neemt steeds toe (juridisering van de samenleving)
o VB: wat strengen worden voor de veiligheid meer camera’s bv. (slecht:
privé)
o Sluikstorten was vroeger niet strafbaar nu veranderd (goed)
o Vroeger was inzage in examen ondenkbaar verbeterd (goed)
o Vroeger bestond er geen rijbewijs
❖ Wijzigt constant
o VB: euthanasiewet, homohuwelijk, adopteren van kinderen, familienaam
van uw kind (vroeger van vader, nu heeft het koppel de keuze)
2
, lOMoAR cPSD| 19594727
1.3.2 DE BRONNEN VAN HET RECHT
1.3.2.1 DE WETGEVING
❖ Wetgeving= geheel van rechtsregels die door een overheid werd uitgevaardigd.
o Vb.: wetten, decreten, besluiten...
❖ Wordt gepubliceerd in Belgisch staatsblad
WETGEVENDE MACHT UITVOERENDE MACHT RECHTERLIJKE MACHT
-
-
-
Parlement : wet, decreet De regering
Provincie Provincie: gouverneur
Gemeente: Gemeente: college van
gemeenteraad burgemeester en
schepen
1. Wet of decreet
2. Regering maakt daar een besluit van (=handleiding, gebruiksaanwijzing van die wet)
VB:
1. Geen doping in de sport
2. Wie gaat die controles uitvoeren?, wanneer?, hoeveel keer in het jaar?...
3
