1
Anatomie en fysiologie
1. Het bekken
Baringskanaal
= Kanaal waardoor de foetus uitgedreven wordt bij de geboorte
Beenderig baringskanaal gevormd door wanden van het kleine bekken.
- Bekkeningang
- Bekkenholte
- Bekkenuitgang
Kan niet uitgerekt worden
Weke baringskanaal gevormd door: Uterus, Cervix uteri, Vagina, Vulva,
Bekkenbodemspieren, Perineum
Beenderige opbouw
Benige bekken, pelvis bestaat uit:
- 2 Ossa coxae, Os sacrum, os coccygis
Bekken wordt in 2 gedeeld door:
- Linea terminallis (= linea innominata, Linea arcuata)
Grote bekken boven linea
Kleine beken onder linea
Het grote bekken bestaat uit:
- Achterwand gevormd door os sacrum en os coccygis
- Zijkanten en voorkanten gevormd door 2 ossa coxae
Ossa coxae bestaat uit:
- 3delen: os ilium, os ischii , os pubis
, 2
Bekken = benige trechter
- Voorzijde gevormd door beide ossa pubis die samenkomen in de symfyse
Os pubis
Twee takken:
- Horizontale tak (Ramus superior) grenst aan achterzijde Os ilium
- Onderste tak (Ramus inferior) loopt over in het os ischii
Mediaalwaarts gerichte vlak, facies symphysialis bevindt zich hierboven een
tuberculum pubicum
Os ischii
= aan bovenste zijden verbonden met os ilium en onderste met os pubis
- Binnenzijde: doornvormig uitsteeksel spina ischiadica
- Meest distale deel Tuber ischiadica
- Os pubis + os ischii vormen samen een gat foramen obturatorum. Dit is wel gedicht
door een stevig membraan die de aanhechting vormt van de spieren
- Kleine doorgang ( Canalis obturatorius) doorgang geven aan bloedvaten en
zenuwen
Os ilium
- Heeft groot plat blad Fossa iliaca
- Vertoont brede bovenrand, crista iliaca, die vooraan en achteraan eindigt in een benig
punt spina iliaca anterior superior en spina iliaca posterior superoir
- Articulatie aan mediale via de facies auricularis met os sacrum sacro-iliacaal
gewricht
- Os ilium maakt beneden een knik eminentia iliopectinea, maakt deel uit van de
linea terminalis. Deze wordt verder naar benden gezet door ramus superior van os
pubis en verder naar de symfyse toe.
- Linea innominata vertrekt de promontorium over de knik in het ilium naar de
bovenrand van de pubis tot aan de symfyse en verdeelt het bekken in 2
- Onder deze linea ligt het kleine bekken. Belangrijk voor gynaecologie en verloskunde.
Bekkenverbindingen
- Tijdens de zwangerschap onder invloed van hormonen (progesteron en relaxine)
veranderingen ondergaan en kunnen aanleiding geven tot problemen.
- Belangrijkste grote verbinding zijn ter hoogte van de symfyse
- Kraakbeenstructuur omgeven door colageenvezels die de verbinding maakt tussen
beide schaambeenderen ter hoogte van sacro-iliacaal gewricht en articulatio sacro-
coccygea, waardoor het os coccygis naar achter kan kantelen om de bekkenuitgang te
vergroten.
Ligamenten: bindweefselstroken die de samenhang van het bekken vergroten, bekken
verstevigen en tegengewicht vormen voor grote krachten die worden uitgeoefend op het
bekken.
, 3
Belangrijkste
- Ligamentum sacro-iliacale: loopt tussen os sacrum en os ilium
- Ligamentum inguinale: loopt tussen spina iliaca anterior superior en tuberculum
publicum
- Ligamentum sacrospinale: loopt tussen sacrum en spina ischiadica
- Ligamentum sacrotuberale: loopt tussen sacrum en tuber ischieadcum
- Ligamentum sacro-coccygeum: loopt tussen sacrum en os coccygis
Stand van het bekken en geslachtsverschillen
Bepalende invloeden
De stand en type van het bekken wordt bepaald door statische, hormonale en genetische
invloeden
1. statische:
- Inwerking romplast ontstaat een grotere dwarse afmeting, mooiere kromming van
het sacrum en een verdere ontwikkeling van het promontorium, dat dieper naar voor
wordt gedrukt
- Uitwijking van het sacrum naar dorsaal is beperkt door de lig. sacrospinale en de
lig.--> sacrotuberale
- De kanteling naar voor wordt tegen gegaan door lig. sacro-iliacale door tractie op
het os ilium naar achter neemt de spanning in de dwarse afmeting van het bekken
toe en wordt de voorachterwaartse afmeting korter.
2. hormonale:
- Belangrijke mate tot definitieve bekkenvorm
- Vormveranderingen treden parallel op het secundaire geslachtskenmerken
3. genetische:
- Aangeboren, mee bepalend voor uiteindelijke vorm van het bekken
- Bv. Verlamming bekken ontwikkeld zich bij de mens zodanig dat het duidelijk als
menselijk te herkennen is.
Indeling van het bekken
Anatomie en fysiologie
1. Het bekken
Baringskanaal
= Kanaal waardoor de foetus uitgedreven wordt bij de geboorte
Beenderig baringskanaal gevormd door wanden van het kleine bekken.
- Bekkeningang
- Bekkenholte
- Bekkenuitgang
Kan niet uitgerekt worden
Weke baringskanaal gevormd door: Uterus, Cervix uteri, Vagina, Vulva,
Bekkenbodemspieren, Perineum
Beenderige opbouw
Benige bekken, pelvis bestaat uit:
- 2 Ossa coxae, Os sacrum, os coccygis
Bekken wordt in 2 gedeeld door:
- Linea terminallis (= linea innominata, Linea arcuata)
Grote bekken boven linea
Kleine beken onder linea
Het grote bekken bestaat uit:
- Achterwand gevormd door os sacrum en os coccygis
- Zijkanten en voorkanten gevormd door 2 ossa coxae
Ossa coxae bestaat uit:
- 3delen: os ilium, os ischii , os pubis
, 2
Bekken = benige trechter
- Voorzijde gevormd door beide ossa pubis die samenkomen in de symfyse
Os pubis
Twee takken:
- Horizontale tak (Ramus superior) grenst aan achterzijde Os ilium
- Onderste tak (Ramus inferior) loopt over in het os ischii
Mediaalwaarts gerichte vlak, facies symphysialis bevindt zich hierboven een
tuberculum pubicum
Os ischii
= aan bovenste zijden verbonden met os ilium en onderste met os pubis
- Binnenzijde: doornvormig uitsteeksel spina ischiadica
- Meest distale deel Tuber ischiadica
- Os pubis + os ischii vormen samen een gat foramen obturatorum. Dit is wel gedicht
door een stevig membraan die de aanhechting vormt van de spieren
- Kleine doorgang ( Canalis obturatorius) doorgang geven aan bloedvaten en
zenuwen
Os ilium
- Heeft groot plat blad Fossa iliaca
- Vertoont brede bovenrand, crista iliaca, die vooraan en achteraan eindigt in een benig
punt spina iliaca anterior superior en spina iliaca posterior superoir
- Articulatie aan mediale via de facies auricularis met os sacrum sacro-iliacaal
gewricht
- Os ilium maakt beneden een knik eminentia iliopectinea, maakt deel uit van de
linea terminalis. Deze wordt verder naar benden gezet door ramus superior van os
pubis en verder naar de symfyse toe.
- Linea innominata vertrekt de promontorium over de knik in het ilium naar de
bovenrand van de pubis tot aan de symfyse en verdeelt het bekken in 2
- Onder deze linea ligt het kleine bekken. Belangrijk voor gynaecologie en verloskunde.
Bekkenverbindingen
- Tijdens de zwangerschap onder invloed van hormonen (progesteron en relaxine)
veranderingen ondergaan en kunnen aanleiding geven tot problemen.
- Belangrijkste grote verbinding zijn ter hoogte van de symfyse
- Kraakbeenstructuur omgeven door colageenvezels die de verbinding maakt tussen
beide schaambeenderen ter hoogte van sacro-iliacaal gewricht en articulatio sacro-
coccygea, waardoor het os coccygis naar achter kan kantelen om de bekkenuitgang te
vergroten.
Ligamenten: bindweefselstroken die de samenhang van het bekken vergroten, bekken
verstevigen en tegengewicht vormen voor grote krachten die worden uitgeoefend op het
bekken.
, 3
Belangrijkste
- Ligamentum sacro-iliacale: loopt tussen os sacrum en os ilium
- Ligamentum inguinale: loopt tussen spina iliaca anterior superior en tuberculum
publicum
- Ligamentum sacrospinale: loopt tussen sacrum en spina ischiadica
- Ligamentum sacrotuberale: loopt tussen sacrum en tuber ischieadcum
- Ligamentum sacro-coccygeum: loopt tussen sacrum en os coccygis
Stand van het bekken en geslachtsverschillen
Bepalende invloeden
De stand en type van het bekken wordt bepaald door statische, hormonale en genetische
invloeden
1. statische:
- Inwerking romplast ontstaat een grotere dwarse afmeting, mooiere kromming van
het sacrum en een verdere ontwikkeling van het promontorium, dat dieper naar voor
wordt gedrukt
- Uitwijking van het sacrum naar dorsaal is beperkt door de lig. sacrospinale en de
lig.--> sacrotuberale
- De kanteling naar voor wordt tegen gegaan door lig. sacro-iliacale door tractie op
het os ilium naar achter neemt de spanning in de dwarse afmeting van het bekken
toe en wordt de voorachterwaartse afmeting korter.
2. hormonale:
- Belangrijke mate tot definitieve bekkenvorm
- Vormveranderingen treden parallel op het secundaire geslachtskenmerken
3. genetische:
- Aangeboren, mee bepalend voor uiteindelijke vorm van het bekken
- Bv. Verlamming bekken ontwikkeld zich bij de mens zodanig dat het duidelijk als
menselijk te herkennen is.
Indeling van het bekken
