INLEIDING IN DE
PSYCHOLOGIE
Samenvatting van het boek psychology
Peter Gray en David F. Bjorklund
MICHELLE VAN ZWIETEN
1
,Inhoudsopgave
Week 1 Foundations for the study of psychology...................................................................................4
Hoofdstuk 1 achtergrond van de studie van psychologie...................................................................4
Deel 1 drie fundamentele ideeën in de psychologie.......................................................................4
Deel 2 De reikwijdte van psychologie.............................................................................................7
Hoofdstuk 2 Methoden van psychologie..........................................................................................10
Deel 1 verschillende onderzoeksstrategieën................................................................................10
Deel 2 statistische methodes in de psychologie...........................................................................13
Deel 3 het minimaliseren van bias in psychologisch onderzoek...................................................15
Week 2 genetica, evolutie en neurowetenschap..................................................................................17
Hoofdstuk 3 genetica, evolutie en funderingen van gedrag.............................................................17
Deel 1 overzicht van basis genetische mechanismen...................................................................17
Deel 2 erfelijkheid van gedragskenmerken...................................................................................19
Deel 3 evolutie door natuurlijke selectie (Charles Darwin)...........................................................21
Deel 4 natuurlijke selectie als fundering voor functionalisme......................................................22
Deel 5 natuurlijke selectie als fundering voor het begrijpen van soort-specifiek gedrag.............22
Deel 6 evolutionaire analyse van paren, agressie en helpen........................................................23
Hoofdstuk 4 de neurale controle van gedrag...................................................................................25
Deel 1 neuronen: de bouwstenen van de hersenen.....................................................................25
Deel 2 methodes voor het in kaart brengen van de hersenen......................................................28
Deel 3 de functionele organisatie van het zenuwstelsel...............................................................29
Deel 4 hormonen..........................................................................................................................32
Deel 5 veranderingen in de hersenen van tijd tot tijd..................................................................34
Week 3 motivatie en zintuigen.............................................................................................................36
Hoofdstuk 5 mechanismes van motivatie en emotie........................................................................36
Deel 1 algemene motivatieprincipes............................................................................................36
Deel 2 beloningssysteem van de hersenen...................................................................................38
Deel 3 honger, een voorbeeld van een regulatory drive..............................................................40
Deel 4 de slaap drive.....................................................................................................................42
Deel 5 basiskennis voor het begrijpen van emoties......................................................................45
Hoofdstuk 6 geur, smaak, pijn gehoor en psychofysica....................................................................49
Deel 1 overzicht van sensorische processen.................................................................................49
Deel 2 psychofysica.......................................................................................................................50
Deel 3 reuk (chemisch zintuig)......................................................................................................50
2
, Deel 4 smaak (chemisch zintuig)...................................................................................................52
Deel 5 pijn (mechanisch zintuig)...................................................................................................52
Deel 6 horen (mechanisch zintuig)...............................................................................................54
Week 4 visie (=zien) en leren................................................................................................................55
Hoofdstuk 7 de psychologie van visie (=zien)...................................................................................55
Deel 1 de werking van het oog.....................................................................................................55
Deel 2 zien van kleuren.................................................................................................................57
Deel 3 ontwikkeling en plasticiteit van het visuele systeem.........................................................60
Deel 4 zien van vormen, patronen, objecten en gezichten...........................................................60
deel 5 zien in 3D...........................................................................................................................67
Deel 6 Multi-sensorische perceptie..............................................................................................70
hoofdstuk 8 basisprocessen van leren..............................................................................................70
deel 1 klassiek conditioneren.......................................................................................................70
Deel 2 operante conditionering....................................................................................................74
Deel 3 Buiten klassieke en operante theorieën van leren: spelen, ontdekken en observeren.....79
Deel 4 gespecialiseerde leermogelijkheden..................................................................................81
Week 6.................................................................................................................................................82
Hoofdstuk 9 geheugen, aandacht en bewustzijn..............................................................................82
Deel 1 overzicht: een informatieverwerkingsmodel van de geest................................................82
Deel 2 aandacht: de poort naar het bewustzijn............................................................................84
Deel 3 werkgeheugen: de actieve, bewuste geest............................................................................86
Deel 4 geheugen als representatie van kennis (LTG)....................................................................87
Deel 5 geheugen als proces van onthouden.................................................................................88
Deel 6 ophalen van informatie van het langetermijngeheugen....................................................88
3
, Week 1 Foundations for the study of psychology
Hoofdstukken 1 en 2
Hoofdstuk 1 achtergrond van de studie van psychologie
Psychologie is de wetenschap van gedrag en de geest. In deze definitie verwijst gedrag naar
waarneembare acties van een persoon of dier. De geest refereert hier aan de sensaties,
percepties, herinneringen, gedachten, dromen, motieven, emoties en andere subjectieve
ervaringen van een individu. Verder refereert de geest hier ook aan alle onbewuste kennis
en de besturingsmechanismen die zijn ingebouwd in of opgeslagen in de hersenen en die de
basis vormen voor het organiseren van gedrag en bewuste ervaringen.
Wetenschap refereert aan alle pogingen om vragen te beantwoorden via het systematisch
verzamelen van en logisch analyseren van objectieve waarneembare data.
Psychologie is ook een toegepaste discipline. Klinische psychologen helpen mensen die te
maken hebben met alledaagse problemen/ernstige psychische- of gedragsproblemen.
Bijvoorbeeld fobieën, overmatige angsten, obsessief of dwangmatig gedrag en gedachten of
depressies.
Deel 1 drie fundamentele ideeën in de psychologie
Drie fundamentele ideeën (=geschiedenis)
Gedrag en mentale ervaringen hebben fysieke oorzaken en kunnen
wetenschappelijk worden bestudeerd. lichamelijke oorzaak van gedrag 1
De manier waarop mensen zich gedragen, denken en voelen wordt met de tijd
gevormd door ervaringen in hun omgeving. ervaring 2
Het lichaam produceert gedrag en mentale ervaringen, en is een product van
evolutie via natuurlijke selectie. natuurlijke selectie 3
1. Lichamelijke oorzaak van gedrag
Tot de achttiende eeuw was de Westerse filosofie sterk verbonden met religie en
werd hierdoor ook beperkt.
Kerk: ‘’mensen bestaan uit twee entiteiten’’ (=dualisme)
Lichaam (materieel)
Ziel (immaterieel)
Lichaam kan wetenschappelijk worden onderzocht, maar de ziel niet.
Dualisten voor Descartes dichtten de interessante kwaliteiten van de mens toe aan
de ziel. Descartes daagde deze zienswijze uit.
Descartes geloofde dat zelfs complex gedrag via puur mechanische middelen
ontstaan, zonder inmenging van de ziel.
4
PSYCHOLOGIE
Samenvatting van het boek psychology
Peter Gray en David F. Bjorklund
MICHELLE VAN ZWIETEN
1
,Inhoudsopgave
Week 1 Foundations for the study of psychology...................................................................................4
Hoofdstuk 1 achtergrond van de studie van psychologie...................................................................4
Deel 1 drie fundamentele ideeën in de psychologie.......................................................................4
Deel 2 De reikwijdte van psychologie.............................................................................................7
Hoofdstuk 2 Methoden van psychologie..........................................................................................10
Deel 1 verschillende onderzoeksstrategieën................................................................................10
Deel 2 statistische methodes in de psychologie...........................................................................13
Deel 3 het minimaliseren van bias in psychologisch onderzoek...................................................15
Week 2 genetica, evolutie en neurowetenschap..................................................................................17
Hoofdstuk 3 genetica, evolutie en funderingen van gedrag.............................................................17
Deel 1 overzicht van basis genetische mechanismen...................................................................17
Deel 2 erfelijkheid van gedragskenmerken...................................................................................19
Deel 3 evolutie door natuurlijke selectie (Charles Darwin)...........................................................21
Deel 4 natuurlijke selectie als fundering voor functionalisme......................................................22
Deel 5 natuurlijke selectie als fundering voor het begrijpen van soort-specifiek gedrag.............22
Deel 6 evolutionaire analyse van paren, agressie en helpen........................................................23
Hoofdstuk 4 de neurale controle van gedrag...................................................................................25
Deel 1 neuronen: de bouwstenen van de hersenen.....................................................................25
Deel 2 methodes voor het in kaart brengen van de hersenen......................................................28
Deel 3 de functionele organisatie van het zenuwstelsel...............................................................29
Deel 4 hormonen..........................................................................................................................32
Deel 5 veranderingen in de hersenen van tijd tot tijd..................................................................34
Week 3 motivatie en zintuigen.............................................................................................................36
Hoofdstuk 5 mechanismes van motivatie en emotie........................................................................36
Deel 1 algemene motivatieprincipes............................................................................................36
Deel 2 beloningssysteem van de hersenen...................................................................................38
Deel 3 honger, een voorbeeld van een regulatory drive..............................................................40
Deel 4 de slaap drive.....................................................................................................................42
Deel 5 basiskennis voor het begrijpen van emoties......................................................................45
Hoofdstuk 6 geur, smaak, pijn gehoor en psychofysica....................................................................49
Deel 1 overzicht van sensorische processen.................................................................................49
Deel 2 psychofysica.......................................................................................................................50
Deel 3 reuk (chemisch zintuig)......................................................................................................50
2
, Deel 4 smaak (chemisch zintuig)...................................................................................................52
Deel 5 pijn (mechanisch zintuig)...................................................................................................52
Deel 6 horen (mechanisch zintuig)...............................................................................................54
Week 4 visie (=zien) en leren................................................................................................................55
Hoofdstuk 7 de psychologie van visie (=zien)...................................................................................55
Deel 1 de werking van het oog.....................................................................................................55
Deel 2 zien van kleuren.................................................................................................................57
Deel 3 ontwikkeling en plasticiteit van het visuele systeem.........................................................60
Deel 4 zien van vormen, patronen, objecten en gezichten...........................................................60
deel 5 zien in 3D...........................................................................................................................67
Deel 6 Multi-sensorische perceptie..............................................................................................70
hoofdstuk 8 basisprocessen van leren..............................................................................................70
deel 1 klassiek conditioneren.......................................................................................................70
Deel 2 operante conditionering....................................................................................................74
Deel 3 Buiten klassieke en operante theorieën van leren: spelen, ontdekken en observeren.....79
Deel 4 gespecialiseerde leermogelijkheden..................................................................................81
Week 6.................................................................................................................................................82
Hoofdstuk 9 geheugen, aandacht en bewustzijn..............................................................................82
Deel 1 overzicht: een informatieverwerkingsmodel van de geest................................................82
Deel 2 aandacht: de poort naar het bewustzijn............................................................................84
Deel 3 werkgeheugen: de actieve, bewuste geest............................................................................86
Deel 4 geheugen als representatie van kennis (LTG)....................................................................87
Deel 5 geheugen als proces van onthouden.................................................................................88
Deel 6 ophalen van informatie van het langetermijngeheugen....................................................88
3
, Week 1 Foundations for the study of psychology
Hoofdstukken 1 en 2
Hoofdstuk 1 achtergrond van de studie van psychologie
Psychologie is de wetenschap van gedrag en de geest. In deze definitie verwijst gedrag naar
waarneembare acties van een persoon of dier. De geest refereert hier aan de sensaties,
percepties, herinneringen, gedachten, dromen, motieven, emoties en andere subjectieve
ervaringen van een individu. Verder refereert de geest hier ook aan alle onbewuste kennis
en de besturingsmechanismen die zijn ingebouwd in of opgeslagen in de hersenen en die de
basis vormen voor het organiseren van gedrag en bewuste ervaringen.
Wetenschap refereert aan alle pogingen om vragen te beantwoorden via het systematisch
verzamelen van en logisch analyseren van objectieve waarneembare data.
Psychologie is ook een toegepaste discipline. Klinische psychologen helpen mensen die te
maken hebben met alledaagse problemen/ernstige psychische- of gedragsproblemen.
Bijvoorbeeld fobieën, overmatige angsten, obsessief of dwangmatig gedrag en gedachten of
depressies.
Deel 1 drie fundamentele ideeën in de psychologie
Drie fundamentele ideeën (=geschiedenis)
Gedrag en mentale ervaringen hebben fysieke oorzaken en kunnen
wetenschappelijk worden bestudeerd. lichamelijke oorzaak van gedrag 1
De manier waarop mensen zich gedragen, denken en voelen wordt met de tijd
gevormd door ervaringen in hun omgeving. ervaring 2
Het lichaam produceert gedrag en mentale ervaringen, en is een product van
evolutie via natuurlijke selectie. natuurlijke selectie 3
1. Lichamelijke oorzaak van gedrag
Tot de achttiende eeuw was de Westerse filosofie sterk verbonden met religie en
werd hierdoor ook beperkt.
Kerk: ‘’mensen bestaan uit twee entiteiten’’ (=dualisme)
Lichaam (materieel)
Ziel (immaterieel)
Lichaam kan wetenschappelijk worden onderzocht, maar de ziel niet.
Dualisten voor Descartes dichtten de interessante kwaliteiten van de mens toe aan
de ziel. Descartes daagde deze zienswijze uit.
Descartes geloofde dat zelfs complex gedrag via puur mechanische middelen
ontstaan, zonder inmenging van de ziel.
4
