100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Biologie Nectar H.12 Afweer Samenvatting $3.35   Add to cart

Summary

Biologie Nectar H.12 Afweer Samenvatting

 51 views  1 purchase
  • Course
  • Level

Samenvatting Biologie Nectar H.12 Afweer

Preview 2 out of 8  pages

  • November 26, 2017
  • 8
  • 2016/2017
  • Summary
  • Secondary school
  • 102
avatar-seller
Samenvatting​ ​biologie​ ​H.12​ ​Afweer
12.2​ ​Bescherming
Bacteriën​​ ​zijn​ ​ééncellig​ ​zonder​ ​celkern,​ ​DNA​ ​ligt​ ​los​ ​in​ ​het​ ​grondplasma.​ ​Ingedeeld​ ​op
leefomgeving​ ​(aeroob​ ​of​ ​anaeroob),​ ​voedselherkomst​ ​(heterotroof​ ​of​ ​autotroof),​ ​celvorm
(bolletjes,​ ​staafjes)​ ​en​ ​celwandverschillen.​ ​Schadelijke​ ​bacteriën​ ​leven​ ​van​ ​organische
stoffen​ ​die​ ​ze​ ​uit​ ​hun​ ​omgeving​ ​opnemen​ ​om​ ​producten​ ​te​ ​maken​ ​waar​ ​je​ ​ziek​ ​van​ ​kan
worden.
Dekweefsels​​ ​vormen​ ​een​ ​fysische​ ​barrière​ ​voor​ ​ziekteverwekkers​ ​en​ ​gevaarlijke​ ​stoffen,
bestaand​ ​uit​ ​nauw​ ​aaneensluitende​ ​cellen​ ​om​ ​het​ ​inwendige​ ​milieu​ ​van​ ​het​ ​uitwendige
milieu​ ​af​ ​te​ ​schermen.​ ​Door​ ​slijtage​ ​van​ ​de​ ​hoornlaag​ ​van​ ​de​ ​opperhuid​ ​verdwijnen​ ​de​ ​dode
cellen.​ ​De​ ​kiemlaag​ ​vullen​ ​ze​ ​weer​ ​aan.
De​ ​bruine​ ​kleur​ ​na​ ​zonnen​ ​is​ ​een​ ​beschermingsreactie​ ​tegen​ ​UV​ ​door​ ​een​ ​extra​ ​productie
van​ ​pigment​ ​door​ ​de​ ​melanocyten​,​ ​dat​ ​zich​ ​ophoopt​ ​om​ ​de​ ​kern​ ​van​ ​de​ ​naburige​ ​cellen​ ​in
de​ ​kiemlaag​ ​en​ ​het​ ​DNA​ ​beschermt.​ ​Ook​ ​kan​ ​de​ ​opperhuid​ ​verdikken.
Je​ ​ademwegen​ ​en​ ​verteringsstelsel​ ​zijn​ ​aan​ ​de​ ​binnenkant​ ​bedekt​ ​met​ s ​ lijmvlies​.​ ​In​ ​dit
dekweefsel​ ​scheiden​ ​slijmbekercellen​ ​slijm​ ​af​ ​dat​ ​bacteriedodende​ ​stoffen​ ​bevat​ ​(kleeflaag).
In​ ​de​ ​luchtwegen​ ​zitten​ ​trilharen​ ​om​ ​het​ ​vervuilde​ ​slijm​ ​richting​ ​de​ ​keelholte​ ​te​ ​brengen​ ​om
het​ ​daarna​ ​in​ ​te​ ​slikken​ ​(dan​ ​in​ ​maag,​ ​pH​ ​2​ ​dus​ ​ze​ ​gaan​ ​dood).

12.3​ ​Niet-specifieke​ ​afweer
Een​ ​virus​ ​is​ ​geen​ ​organisme​ ​maar​ ​genetisch​ ​materiaal​ ​met​ ​daaromheen​ ​een​ ​eiwitmantel
(met​ ​soms​ ​een​ ​membraan​ ​met​ ​eiwitten).​ ​Het​ ​hecht​ ​aan​ ​de​ ​receptormoleculen​ ​van​ ​de
gastheercel,​ ​die​ ​het​ ​virus​ ​opneemt​ ​via​ ​endocytose.​ ​Eenmaal​ ​binnen​ ​komt​ ​het​ ​erfelijke
materiaal​ ​vrij.​ ​Een​ ​virus​ ​kaapt​ ​een​ ​cel​ ​in​ ​je​ ​lichaam,​ ​het​ ​neemt​ ​de​ ​controle​ ​over​ ​die​ ​cel​ ​over,
en​ ​geeft​ ​opdracht​ ​om​ ​weer​ ​nieuwe​ ​virussen​ ​aan​ ​te​ ​maken.​ ​Bij​ ​griep​ ​veranderen​ ​de​ ​eiwitten
op​ ​de​ ​mantel​ ​zodat​ ​geheugencellen​ ​geen​ ​nut​ ​hebben.
Als​ ​een​ ​virus​ ​in​ ​het​ ​bloed​ ​komt​ ​is​ ​de​ ​tweede​ ​verdedigingslinie​ ​de​ n ​ iet-specifieke​ ​afweer
(aspecifiek,​ ​a​ ​van​ ​alles),​ ​een​ ​opruimsysteem​ ​van​ ​witte​ ​bloedcellen​ ​en​ ​bloedeiwitten​ ​dat
lichaamsvreemde​ ​deeltjes​ ​onschadelijk​ ​maakt.
Complementeiwitten​ ​in​ ​het​ ​bloedplasma​ ​ruimen​ ​geïnfecteerde​ ​en​ ​vreemde​ ​cellen​ ​op.​ ​De
eiwitten​ ​van​ ​de​ ​bacterie​ ​zijn​ ​heel​ ​specifiek​ ​en​ ​werken​ ​als​ ​herkenningseiwitten​ ​voor​ ​je
afweersysteem:​ ​antigenen​.​ ​Een​ ​aantal​ ​complementeiwitten​ ​vormt​ ​een​ ​eiwittengroep​ ​die​ ​aan
het​ ​oppervlak​ ​van​ ​de​ ​ziekteverwekker​ ​bindt​ ​en​ ​gaten​ ​in​ ​het​ ​celmembraan​ ​maakt​ ​zodat​ ​de
cel​ ​sterft.​ ​Ze​ ​hinderen​ ​het​ ​ook​ ​in​ ​de​ ​bewegingen​ ​en​ ​trekken​ ​de​ ​aandacht​ ​van​ ​witte
bloedcellen​ ​van​ ​de​ ​algemene​ ​afweer,​ ​macrofagen​ ​en​ ​dendritische​ ​cellen​,​ ​die
ziekteverwekkers​ ​opruimen​ ​door​ ​het​ ​kapot​ ​te​ ​knippen.​ ​Al​ ​deze​ ​eiwitten​ ​samen​ ​vormen​ ​het
complementsysteem​.
Er​ ​zijn​ ​veel​ ​verschillende​ ​witte​ ​bloedcellen​ ​om​ ​ziekteverwekkers​ ​te​ ​bestrijden,​ ​die​ ​ook​ ​in​ ​de
lymfe-​ ​en​ ​weefselvloeistof​ ​voorkomen.​ ​Ze​ ​worden​ ​in​ ​het​ ​rode​ ​beenmerg​ ​gemaakt,​ ​waar
stamcellen​ ​delen​ ​tot​ ​dochtercellen​ ​die​ ​zich​ ​differentiëren​ ​tot​ ​verschillende​ ​typen​ ​bloedcellen,
bijvoorbeeld​ ​granulocyten​.​ ​Die​ ​hebben​ ​een​ ​veelvormige,​ ​niet​ ​ronde​ ​kern.​ ​In​ ​het
grondplasma​ ​zitten​ ​blaasjes​ ​met​ ​gifstoffen​ ​voor​ ​bacteriën,​ ​schimmels​ ​en​ ​parasieten.​ ​Ze
hebben​ ​enzymen​ ​om​ ​gevangen​ ​indringers​ ​te​ ​verteren.​ ​Als​ ​ze​ ​een​ ​ziekteverwekkers
ontdekken​ ​scheiden​ ​ze​ ​cytokinen​​ ​af​ ​(signaalstoffen)​ ​die​ ​hechten​ ​aan​ ​de​ ​cellen​ ​van​ ​de
dichtstbijzijnde​ ​bloedvatwand​ ​en​ ​de​ ​plaats​ ​van​ ​de​ ​infectie​ ​markeren​ ​voor​ ​andere​ ​typen​ ​witte

, bloedcellen.​ ​Ze​ ​zorgen​ ​dat​ ​de​ ​spiercellen​ ​rond​ ​de​ ​slagaders​ ​ontspannen​ ​zodat​ ​er​ ​meer
bloed​ ​naar​ ​de​ ​infectie​ ​kom.​ ​De​ ​plek​ ​wordt​ ​rood​ ​en​ ​warm,​ ​een​ ​ontstekingsreactie.​ ​De​ ​ruimte
tussen​ ​de​ ​epitheelcellen​ ​van​ ​de​ ​haarvaten​ ​neemt​ ​toe​ ​zodat​ ​macrofagen​ ​en​ ​dendritische
cellen​ ​makkelijker​ ​bij​ ​de​ ​infectie​ ​komen.​ ​Macrofagen​ ​ruimen​ ​alles​ ​op​ ​wat​ ​lichaamsvreemd​ ​is
(celresten,​ ​bacteriën,​ ​oude​ ​rode​ ​bloedcellen)​ ​dmv​ ​fagocytose​ ​in​ ​een​ ​verteringsblaasje.
Enzymen​ ​verteren​ ​het​ ​deeltje.​ ​Dendritische​ ​cellen​ ​schakelen​ ​ziekteverwekkers​ ​uit​ ​met
geproduceerde​ ​stoffen.​ ​Na​ ​contact​ ​met​ ​een​ ​ziekteverwekker​ ​activeren​ ​ze​ ​cellen​ ​van​ ​de
specifieke​ ​afweer.
Antigenen​ ​zijn​ ​lichaamsvreemde​ ​stoffen(herkenningseiwitten),​ ​die​ ​verschillen​ ​per​ ​soort​ ​en
komen​ ​per​ ​individu​ ​in​ ​een​ ​andere​ ​combinatie​ ​voor.​ ​Elke​ ​cel​ ​van​ ​een​ ​organisme​ ​bezit
daarmee​ ​een​ ​identiek​ ​eiwitpaspoort.​ ​Ze​ ​zitten​ ​ook​ ​op​ ​bloedplaatjes​ ​en​ ​het​ ​celmembraan,
gekoppeld​ ​aan​ ​MHC-I​ ​moleculen​,​ ​vlaggenstokken​ ​waaraan​ ​de​ ​cel​ ​allerlei​ ​vlaggen​ ​kan
hangen.​ ​Een​ ​door​ ​virus​ ​besmette​ ​cel​ ​koppelt​ ​virusantigenen​ ​aan​ ​zijn​ ​MHC-I​ ​moleculen.
Natural​ ​killercellen​​ ​zijn​ ​witte​ ​bloedcellen​ ​die​ ​celmembranen​ ​van​ ​je​ ​lichaamscellen
controleren​ ​op​ ​lichaamsvreemde​ ​antigenen.​ ​Het​ ​schidt​ ​perforine​ ​af​ ​om​ ​gaten​ ​te​ ​maken​ ​in​ ​de
besmette​ ​lichaamscel,​ ​die​ ​leegloopt​ ​en​ ​sterft.​ ​Ze​ ​kunnen​ ​ook​ ​eiwitten​ ​uitscheiden​ ​die​ ​de
geïnfecteerde​ ​cel​ ​aanzet​ ​tot​ ​apoptose​​ ​door​ ​het​ ​enzym​ ​DNase​ ​te​ ​activeren.​ ​Er​ ​breekt​ ​zoveel
DNA​ ​af​ ​dat​ ​de​ ​cel​ ​niet​ ​meer​ ​kan​ ​functioneren​ ​en​ ​sterft.​ ​Ze​ ​doden​ ​ook​ ​tumorcellen​ ​die
afwijkende​ ​eiwitten​ ​op​ ​hun​ ​celmembraan​ ​hebben.
Als​ ​de​ ​algemene​ ​afweer​ ​wordt​ ​geïnfecteerd​ ​wordt​ ​het​ ​afweersysteem​ ​niet​ ​gewaarschuwd.

12.4​ ​Specifieke​ ​afweer
Fagocyten​ ​van​ ​de​ ​algemene​ ​afweer​ ​activeren​ ​cellen​ ​van​ ​de​ s ​ pecifieke​ ​afweer​.​ ​Voor​ ​elk
type​ ​ziekteverwekker​ ​zoeken​ ​de​ ​fagocyten​ ​een​ ​cel​ ​die​ ​erbij​ ​past.
Het​ ​lymfevatenstelsel​ ​bestaat​ ​uit​ ​lymfevaten​ ​gevuld​ ​met​ ​lymfevocht.​ L ​ ymfeknopen​ ​zijn
opslagplaatsen​ ​voor​ ​niet-gedifferentieerde​ ​witte​ ​bloedcellen,​ l​ ymfocyten​.​ ​Grote
lymfeknopen​ ​zijn​ ​je​ ​neus-​ ​en​ ​keelamandelen​ ​en​ ​de​ m ​ ilt​,​ ​die​ ​witte​ ​en​ ​rode​ ​bloedcellen
opslaat​ ​en​ ​bacteriën​ ​opruimt​ ​en​ ​oude​ ​rode​ ​bloedcellen​ ​afbreekt.​ ​B-lymfocyten​ ​gaan​ ​als
voorlopercellen​ ​van​ ​de​ ​beenmerg​ ​naar​ ​het​ ​lymfevatenstelsel.​ ​T-lymfocyten​ ​gaan​ ​naar​ ​de
thymus​,​ ​een​ ​orgaan​ ​achter​ ​je​ ​borstbeen.Het​ ​celmembraan​ ​krijgt​ ​receptoren​ ​en​ ​ze​ ​worden
getest​ ​op​ ​het​ ​detecteren​ ​van​ ​lichaamsvreemde​ ​eiwitten.​ ​Als​ ​ze​ ​te​ ​slecht​ ​zijn​ ​gaan​ ​ze​ ​dood.
Als​ ​de​ ​fagocyt​ ​klaar​ ​is​ ​met​ ​het​ ​afbreken​ ​van​ ​de​ ​ziekteverwekker,​ ​dan​ ​plaatst​ ​hij​ ​zijn​ ​eiwitten
op​ ​het​ ​celmembraan​ ​van​ ​de​ ​ziekteverwekker​ ​dmv​ M ​ HC-II​ ​moleculen​.​ ​(alleen​ ​bij
macrofagen)​ ​Deze​ ​zijn​ ​alleen​ ​bij​ ​fagocyten.​ ​De​ ​fagocyt​ ​is​ ​een​ a ​ ntigeenpresenterende​ ​cel
(APC)​,​ ​die​ ​een​ ​stukje​ ​van​ ​de​ ​ziekteverwekker​ ​presenteert​ ​(herkenningseiwit​ ​die
lichaamsvreemde​ ​stukjes​ ​presenteert).
Dit​ ​is​ ​meestal​ ​een​ ​dendritische​ ​cel,​ ​macrofagen​ ​blijven​ ​bij​ ​de​ ​infectie.​ ​De​ ​APC​ ​zoekt​ ​naar
geschikte​ ​T-helpercellen​​ ​in​ ​de​ ​dichtstbijzijnde​ ​lymfeknoop.​ ​Degene​ ​die​ ​past​ ​op​ ​het​ ​antigeen
van​ ​de​ ​ziekteverwekker​ ​wordt​ ​geactiveerd​ ​tot​ ​delen​ ​met​ ​cytokinen.​ ​De​ ​kloon​ ​T-helpercellen
activeren​ ​B-cellen​ ​en​ ​cytotoxische​ ​T-cellen.​ ​Nu​ ​zijn​ ​de​ ​3​ ​typen​ ​lymfocyten​ ​actief​ ​tegen​ ​1​ ​type
ziekteverwekker,​ ​elk​ ​met​ ​een​ ​eigen​ ​taak.
Cytotoxische​ ​T-cellen​​ ​doden​ ​net​ ​als​ ​natural​ ​killer​ ​cellen​ ​geïnfecteerde​ ​lichaamscellen.​ ​NK
cellen​ ​vernietigen​ ​alle​ ​lichaamscellen​ ​met​ ​vreemde​ ​antigenen​ ​aan​ ​hun​ ​MHC-I​ ​eiwitten,​ ​dus
niet​ ​alleen​ ​cellen​ ​die​ ​geïnfecteerd​ ​zijn​ ​door​ ​een​ ​virus​ ​of​ ​bacterie,​ ​maar​ ​ook​ ​tumorcellen.​ ​Ze
maken​ ​geen​ ​onderscheid​ ​tussen​ ​verschillende​ ​antigenen.​ ​Tc-cellen​ ​vernietigen​ ​alleen
lichaamscellen​ ​na​ ​het​ ​herkennen​ ​van​ ​het​ ​antigeen​ ​waartegen​ ​ze​ ​geactiveerd​ ​zijn

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller edl3. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

85443 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$3.35  1x  sold
  • (0)
  Add to cart