Filosofie
HC 1 Plato en de grot
Filosofie is geen wetenschap
-> het gaat niet vooruit
Aporie = onoplosbare vraag (in het dagelijks leven)
Plato’s allegorie van de grot
Mensen zitten vastgeketend achter de muur en zien schaduwen en horen geluiden
Sofisten lopen in gewaad met voorwerpen voor de muur en bedriegen het volk door de
schaduwen
De mensen moeten zich uit de grot bevrijden: dan weten ze wat de werkelijkheid is
De man die de werkelijkheid heeft gezien gaat terug in de grot om aan het volk te vertellen
dat ze bedrogen wordt – aporie -> hoe weet het volk wat de waarheid is?
Allegorie komt van allegoria = iets anders zeggen
Filosofische obsessie met grotten
-> ze zien mensen als troglofielen (mensen die van holen en gaten houden lol)
Giorgio Agamben (20e eeuw)
- Het volk is het probleem
- Het volk hoort bij de samenleving, maar een deel hoort niet bij de gemeenschap
maar zit er alsnog bij
Centrale ideeën in de grotallegorie
- Tegenstelling tussen theoretische en esthetische wereld
- Mensen moeten uit de grot klimmen voor toegang tot de theoretische wereld ->
ideeënleer van Plato
- Zintuigen moeten vermeden worden -> abstracte kennis
- Strijd om de werkelijkheid: worden degenen in de grot bedrogen of is juist de
ontsnapper de werkelijkheid kwijt (wie is een wappie)
, - Buitenwereld: normerende uitstraling -> de grotbewoner moet inzien dat zijn/haar
werkelijkheid niet klopt
Mensen hoeven niet altijd de werkelijkheid te weten
Plato’s boek Politeia-> grotallegorie
Politicodikee = hoe rechtvaardig je het idee van een politiek
-> mensen beschermen
Socrates’ visie op de grotallegorie (beschreven door Plato)
- Mensen in de grot zijn ziek en moeten genezen worden
- Onwetendheid is de wortel van al het kwaad, dus een rechtvaardige staat moet
gebouwd zijn op wetende mensen
- Mensen willen de onwetendheid ontvluchten, want niemand wil ziek zijn
- Socrates klimt uit de grot en wordt verblind door het licht -> verdwazing
- Paradox: het volk is dom en onwetend, maar kennelijk kunnen sommigen hier wel uit
ontsnappen -> paideia
- Welke technieken moet je gebruiken om het volk tot inzicht te brengen?
- Socrates loopt het risico zelf ook als sofist te worden gezien
Volgens Plato is de essentie van de paideia dat er een kritische selectie plaatsvindt van
mensen die de staat als machine moeten organiseren-> redelijk pessimistisch
Wie beweert de waarheid te weten, heeft nog niet automatisch iets in handen wat mensen
interessant vinden
HC 1 Plato en de grot
Filosofie is geen wetenschap
-> het gaat niet vooruit
Aporie = onoplosbare vraag (in het dagelijks leven)
Plato’s allegorie van de grot
Mensen zitten vastgeketend achter de muur en zien schaduwen en horen geluiden
Sofisten lopen in gewaad met voorwerpen voor de muur en bedriegen het volk door de
schaduwen
De mensen moeten zich uit de grot bevrijden: dan weten ze wat de werkelijkheid is
De man die de werkelijkheid heeft gezien gaat terug in de grot om aan het volk te vertellen
dat ze bedrogen wordt – aporie -> hoe weet het volk wat de waarheid is?
Allegorie komt van allegoria = iets anders zeggen
Filosofische obsessie met grotten
-> ze zien mensen als troglofielen (mensen die van holen en gaten houden lol)
Giorgio Agamben (20e eeuw)
- Het volk is het probleem
- Het volk hoort bij de samenleving, maar een deel hoort niet bij de gemeenschap
maar zit er alsnog bij
Centrale ideeën in de grotallegorie
- Tegenstelling tussen theoretische en esthetische wereld
- Mensen moeten uit de grot klimmen voor toegang tot de theoretische wereld ->
ideeënleer van Plato
- Zintuigen moeten vermeden worden -> abstracte kennis
- Strijd om de werkelijkheid: worden degenen in de grot bedrogen of is juist de
ontsnapper de werkelijkheid kwijt (wie is een wappie)
, - Buitenwereld: normerende uitstraling -> de grotbewoner moet inzien dat zijn/haar
werkelijkheid niet klopt
Mensen hoeven niet altijd de werkelijkheid te weten
Plato’s boek Politeia-> grotallegorie
Politicodikee = hoe rechtvaardig je het idee van een politiek
-> mensen beschermen
Socrates’ visie op de grotallegorie (beschreven door Plato)
- Mensen in de grot zijn ziek en moeten genezen worden
- Onwetendheid is de wortel van al het kwaad, dus een rechtvaardige staat moet
gebouwd zijn op wetende mensen
- Mensen willen de onwetendheid ontvluchten, want niemand wil ziek zijn
- Socrates klimt uit de grot en wordt verblind door het licht -> verdwazing
- Paradox: het volk is dom en onwetend, maar kennelijk kunnen sommigen hier wel uit
ontsnappen -> paideia
- Welke technieken moet je gebruiken om het volk tot inzicht te brengen?
- Socrates loopt het risico zelf ook als sofist te worden gezien
Volgens Plato is de essentie van de paideia dat er een kritische selectie plaatsvindt van
mensen die de staat als machine moeten organiseren-> redelijk pessimistisch
Wie beweert de waarheid te weten, heeft nog niet automatisch iets in handen wat mensen
interessant vinden
