H10.1 Dekolonisatie
Eerst kolonie -> dan protectoraat -> dan invloedsfeer
protectoraat = staat waar een andere staat gedeeltelijk gezag over voert
Dekolonisatie van Brits-Indië
Held van WOII: Britse premie Winston Churchill
juni 1945: hij verloor met zijn Conservatieve Partij de verkiezingen
sociaaldemocraten kregen meerderheid o.l.v. Labourleider Attlee
Gevolgen voor koloniën:
Churchill: behouden van wereldrijk
tegen onafhankelijkheid India
Gandhi “opruiende advocaat die poseert als halfnaakte fakir”
Attlee: waardering voor Gandhi
onafhankelijkheid is onvermijdelijk gezien het verzet in India tijdens WOII
alleen kun je India beheersen door troepen versterking, maar na WOII was leger
daarvoor te verzwakt
hield rekening met VS → wilden dekolonisatie
maart 1946: Britse rellen
Attlee: India mag onafhankelijk worden
wilde verenigd India → moslimleider Jinnah eiste voor de moslims
(minderheid in India) een eigen staat.
⇒ voorstel Jinnah: opsplitsing Brits-Indië in 2 staten: India en Pakistan (islamitische staat)
Geweldsuitbraak tussen hindoes en moslims volgden.
Mountbatten (Brit) moest dekolonisatie regelen → onafhankelijk Pakistan was onvermijdelijk
volgens hem.
Gandhi: wilde 1 staat aanhouden
15 augustus 1947: overdracht soevereiniteit aan India en Pakistan
moslims en hindoes vluchtten over en weer, totaal half miljoen doden
Gandhi werd vermoord door fanatieke hindoe, die vond dat India een hindoestaat moest
worden.
India werd seculiere staat → dezelfde rechten voor hindoes en moslims
1971: uiteenvallen Pakistan
Oost-Pakistan werd Bangladesh
mbv islamitische milities vele moordpartijen om onafhankelijkheid te voorkomen.
vele doden en vluchtelingen naar India
UIteindelijk: India dwong Pakistan om Bangladesh te erkennen
China, Indonesië en Vietnam
Na Brits-Indië liet Groot-Brittannië al zijn koloniën onafhankelijk worden.
=> einde van de westerse hegemonie (=overwicht)
, China:
1912: na revolutie tegen keizerrijk werd het een republiek
1945-1949: communisten o.l.v. Mao Zedong namen macht over dmv burgeroorlog
alle westerlingen werden China uitgezet
China bleef tot dood Mao Zedong gesloten voor alle westerlingen
Hongkong:
bleef Brits
havenstad
1977: Britten stonden Hongkong af
Indonesië:
1945: Nederlandse machtspositie was door Japanse bezetting erg verslechterd
15 augustus 1945: Japanse capitulatie
17 augustus 1945: uitroepen Republiek Indonesië door Soekarno
1945-1949: onafhankelijkheids oorlog
verzet tegen Brits leger (1945-1946) en daarna tegen Nederlands leger
NL: Soekarno is landverrader ivm zijn samenwerking met de Japanners
Eind 1946: afspraken over geleidelijke dekolonisatie → mislukten
NL wilde Indonesië behouden, Indonesische Republiek wilde alle banden met NL
verbreken
Juni 1946: politionele actie = NL startte grote militaire operatie op Java en Sumatra (eilanden
Indonesië). Het werd politionele actie genoemd zodat het op een binnenlandse zaak zou lijken
te gaan ipv om een koloniale oorlog.
Nederlandse leger verzwakte door aanvallen van guerilla soldaten.
NL geweld nam daarop alsmaar toe → vele burgers werden zomaar doodgeschoten als NL
soldaten geen guerrillastrijders in een dorp vonden.
Eind 1948: tweede militaire operatie door NL → Soekarno wordt gevangen
wederom politionele actie genoemd
grote verontwaardiging ontstond internationaal
27 dec. 1949: soevereiniteitsoverdracht.
NL stond Indonesië onder dwang van de VS en Veiligheidsraad af
Voorwaarde: Nieuw-Guinea blijft onder Nederlands bestuur → leidde in de jaren erna tot grote
conflicten.
1957: alle Nederlands bedrijven die in Indonesië waren werden bezet en genationaliseerd.
Alle Nederlanders moesten vertrekken uit Indonesië.
1962: VS dwong NL Nieuw-Guinea af te staan (ivm anders weer opnieuw oorlog met
Indonesië).
Frankrijk:
Net als NL wilde geen koloniën opgeven.
Vietnam: onafhankelijk na vertrek Japanners.
leider: Ho Chi Minh → communistisch
Frankrijk kreeg steun van VS om de macht te heroveren ivm het communisme van Ho Chi Min.
Eerst kolonie -> dan protectoraat -> dan invloedsfeer
protectoraat = staat waar een andere staat gedeeltelijk gezag over voert
Dekolonisatie van Brits-Indië
Held van WOII: Britse premie Winston Churchill
juni 1945: hij verloor met zijn Conservatieve Partij de verkiezingen
sociaaldemocraten kregen meerderheid o.l.v. Labourleider Attlee
Gevolgen voor koloniën:
Churchill: behouden van wereldrijk
tegen onafhankelijkheid India
Gandhi “opruiende advocaat die poseert als halfnaakte fakir”
Attlee: waardering voor Gandhi
onafhankelijkheid is onvermijdelijk gezien het verzet in India tijdens WOII
alleen kun je India beheersen door troepen versterking, maar na WOII was leger
daarvoor te verzwakt
hield rekening met VS → wilden dekolonisatie
maart 1946: Britse rellen
Attlee: India mag onafhankelijk worden
wilde verenigd India → moslimleider Jinnah eiste voor de moslims
(minderheid in India) een eigen staat.
⇒ voorstel Jinnah: opsplitsing Brits-Indië in 2 staten: India en Pakistan (islamitische staat)
Geweldsuitbraak tussen hindoes en moslims volgden.
Mountbatten (Brit) moest dekolonisatie regelen → onafhankelijk Pakistan was onvermijdelijk
volgens hem.
Gandhi: wilde 1 staat aanhouden
15 augustus 1947: overdracht soevereiniteit aan India en Pakistan
moslims en hindoes vluchtten over en weer, totaal half miljoen doden
Gandhi werd vermoord door fanatieke hindoe, die vond dat India een hindoestaat moest
worden.
India werd seculiere staat → dezelfde rechten voor hindoes en moslims
1971: uiteenvallen Pakistan
Oost-Pakistan werd Bangladesh
mbv islamitische milities vele moordpartijen om onafhankelijkheid te voorkomen.
vele doden en vluchtelingen naar India
UIteindelijk: India dwong Pakistan om Bangladesh te erkennen
China, Indonesië en Vietnam
Na Brits-Indië liet Groot-Brittannië al zijn koloniën onafhankelijk worden.
=> einde van de westerse hegemonie (=overwicht)
, China:
1912: na revolutie tegen keizerrijk werd het een republiek
1945-1949: communisten o.l.v. Mao Zedong namen macht over dmv burgeroorlog
alle westerlingen werden China uitgezet
China bleef tot dood Mao Zedong gesloten voor alle westerlingen
Hongkong:
bleef Brits
havenstad
1977: Britten stonden Hongkong af
Indonesië:
1945: Nederlandse machtspositie was door Japanse bezetting erg verslechterd
15 augustus 1945: Japanse capitulatie
17 augustus 1945: uitroepen Republiek Indonesië door Soekarno
1945-1949: onafhankelijkheids oorlog
verzet tegen Brits leger (1945-1946) en daarna tegen Nederlands leger
NL: Soekarno is landverrader ivm zijn samenwerking met de Japanners
Eind 1946: afspraken over geleidelijke dekolonisatie → mislukten
NL wilde Indonesië behouden, Indonesische Republiek wilde alle banden met NL
verbreken
Juni 1946: politionele actie = NL startte grote militaire operatie op Java en Sumatra (eilanden
Indonesië). Het werd politionele actie genoemd zodat het op een binnenlandse zaak zou lijken
te gaan ipv om een koloniale oorlog.
Nederlandse leger verzwakte door aanvallen van guerilla soldaten.
NL geweld nam daarop alsmaar toe → vele burgers werden zomaar doodgeschoten als NL
soldaten geen guerrillastrijders in een dorp vonden.
Eind 1948: tweede militaire operatie door NL → Soekarno wordt gevangen
wederom politionele actie genoemd
grote verontwaardiging ontstond internationaal
27 dec. 1949: soevereiniteitsoverdracht.
NL stond Indonesië onder dwang van de VS en Veiligheidsraad af
Voorwaarde: Nieuw-Guinea blijft onder Nederlands bestuur → leidde in de jaren erna tot grote
conflicten.
1957: alle Nederlands bedrijven die in Indonesië waren werden bezet en genationaliseerd.
Alle Nederlanders moesten vertrekken uit Indonesië.
1962: VS dwong NL Nieuw-Guinea af te staan (ivm anders weer opnieuw oorlog met
Indonesië).
Frankrijk:
Net als NL wilde geen koloniën opgeven.
Vietnam: onafhankelijk na vertrek Japanners.
leider: Ho Chi Minh → communistisch
Frankrijk kreeg steun van VS om de macht te heroveren ivm het communisme van Ho Chi Min.
