Leereenheid 1 De wens van de soeverein
De grote vraag in het boek Recht als Raadsel is: wat is recht en hoe werkt het? De
vraag Wat is recht? Komt aan de orde in de hoofdstukken 1 tot en met 5. In de
hoofdstukken 6 en volgende gaat het om hoe recht werkt en wat de effecten van recht
zijn. Het betreft hierbij niet zozeer de feitelijke of empirische werking van het recht ( dat
komt aan de orde in de cursus Recht en samenleving onder de noemer Sociale
Werking van het Recht).
In hoofdstuk 1 staat de vraag centraal hoe we rechtsregels kunnen onderscheiden van
alle andere regels die mensen hanteren in het maatschappelijk verkeer. Juristen
hebben meestal weinig moeite met deze vraag omdat zij die vraag meteen vertalen in:
Wat is rechtens geldig? Uit welke bron ontspruit dat recht? Daarbij kunnen juristen
gebruik maken van het bestaande positieve recht. De filosoof zal daartegen inbrengen
dat de jurist eigenlijk al veronderstelt wat hij zich zou moeten afvragen. Wat is
geldigheid eigenlijk? Gesteld dat iemand van een andere planeet zou komen en de
vraag zou stellen ‘Wat is recht’, niet alleen in Nederland anno 2012, maar ook in Afrika,
of in Griekenland in de klassieke oudheid? Wat is het kenmerk waarom wij bepaalde
regels recht noemen en andere niet?
In de rechtsfilosofie zijn er verschillende antwoorden gegeven op deze vraag. De auteur
wil deze antwoorden niet gewoon naast elkaar behandelen als een optelsom van
verschillende opvattingen. Ze wil laten zien dat de verschillende opvattingen soms op
elkaar voortbouwen en soms van elkaar afwijken. Zij ziet een zekere structuur in al
deze verschillende opvattingen. Daarom benadert zij de vraag ‘wat is recht?’ in een
aantal stappen.
In dit hoofdstuk presenteert de auteur de opvatting van John Austin (17901859). De
opvatting van Austin is erg rudimentair, maar hij is geschikt als een opstap voor alle
andere opvattingen die op een of andere manier Austin’s opvatting aanvullen of
corrigeren.
Volgens Austin bestaat recht uit voorschriften om op een bepaalde manier te handelen,
waarbij de die voorschriften afkomstig zijn van een soeverein. De soeverein is de
hoogste instantie in een samenleving, dat wil zeggen iemand die op zijn beurt niet
afhankelijk is van de voorschriften van anderen. Bovendien veronderstelt Austin dat de
voorschriften van de soeverein ook effectief opgevolgd worden.
1/7
, JOHN AUSTIN [1790-1859]
John Austin wilde de structuur en werking van het recht begrijpen zonder dat hij een
standpunt innam ten aanzien van de waarde of de rechtvaardigheid van het recht.
Het gaat hem om een beschrijving te geven van het bestaande recht zonder
uitspraken te doen over de verdiensten en de tekortkomingen van het recht.
John Austin wilde het recht op een neutrale en objectieve wijze definiëren en geen
oordeel geven over rechtvaardig of onrechtvaardig.
De definitie van Austin over het recht heeft een aantal aspecten:
1. Het bevel;
2. De soeverein;
3. Algemeen.
Ad 1. HET BEVEL
Volgens Austin is recht het geheel van bevelen van een superieur, die gepaard gaan
met de mogelijkheid sancties op te leggen bij niet-nakoming.
Austin baseert het recht op macht.
Wat bedoelt Austin met zijn opmerking dat het een tautologie is te zeggen dat
wetten worden afgekondigd door superieuren?
2/7
De grote vraag in het boek Recht als Raadsel is: wat is recht en hoe werkt het? De
vraag Wat is recht? Komt aan de orde in de hoofdstukken 1 tot en met 5. In de
hoofdstukken 6 en volgende gaat het om hoe recht werkt en wat de effecten van recht
zijn. Het betreft hierbij niet zozeer de feitelijke of empirische werking van het recht ( dat
komt aan de orde in de cursus Recht en samenleving onder de noemer Sociale
Werking van het Recht).
In hoofdstuk 1 staat de vraag centraal hoe we rechtsregels kunnen onderscheiden van
alle andere regels die mensen hanteren in het maatschappelijk verkeer. Juristen
hebben meestal weinig moeite met deze vraag omdat zij die vraag meteen vertalen in:
Wat is rechtens geldig? Uit welke bron ontspruit dat recht? Daarbij kunnen juristen
gebruik maken van het bestaande positieve recht. De filosoof zal daartegen inbrengen
dat de jurist eigenlijk al veronderstelt wat hij zich zou moeten afvragen. Wat is
geldigheid eigenlijk? Gesteld dat iemand van een andere planeet zou komen en de
vraag zou stellen ‘Wat is recht’, niet alleen in Nederland anno 2012, maar ook in Afrika,
of in Griekenland in de klassieke oudheid? Wat is het kenmerk waarom wij bepaalde
regels recht noemen en andere niet?
In de rechtsfilosofie zijn er verschillende antwoorden gegeven op deze vraag. De auteur
wil deze antwoorden niet gewoon naast elkaar behandelen als een optelsom van
verschillende opvattingen. Ze wil laten zien dat de verschillende opvattingen soms op
elkaar voortbouwen en soms van elkaar afwijken. Zij ziet een zekere structuur in al
deze verschillende opvattingen. Daarom benadert zij de vraag ‘wat is recht?’ in een
aantal stappen.
In dit hoofdstuk presenteert de auteur de opvatting van John Austin (17901859). De
opvatting van Austin is erg rudimentair, maar hij is geschikt als een opstap voor alle
andere opvattingen die op een of andere manier Austin’s opvatting aanvullen of
corrigeren.
Volgens Austin bestaat recht uit voorschriften om op een bepaalde manier te handelen,
waarbij de die voorschriften afkomstig zijn van een soeverein. De soeverein is de
hoogste instantie in een samenleving, dat wil zeggen iemand die op zijn beurt niet
afhankelijk is van de voorschriften van anderen. Bovendien veronderstelt Austin dat de
voorschriften van de soeverein ook effectief opgevolgd worden.
1/7
, JOHN AUSTIN [1790-1859]
John Austin wilde de structuur en werking van het recht begrijpen zonder dat hij een
standpunt innam ten aanzien van de waarde of de rechtvaardigheid van het recht.
Het gaat hem om een beschrijving te geven van het bestaande recht zonder
uitspraken te doen over de verdiensten en de tekortkomingen van het recht.
John Austin wilde het recht op een neutrale en objectieve wijze definiëren en geen
oordeel geven over rechtvaardig of onrechtvaardig.
De definitie van Austin over het recht heeft een aantal aspecten:
1. Het bevel;
2. De soeverein;
3. Algemeen.
Ad 1. HET BEVEL
Volgens Austin is recht het geheel van bevelen van een superieur, die gepaard gaan
met de mogelijkheid sancties op te leggen bij niet-nakoming.
Austin baseert het recht op macht.
Wat bedoelt Austin met zijn opmerking dat het een tautologie is te zeggen dat
wetten worden afgekondigd door superieuren?
2/7
