1
,Wat is hartfalen?
Klinisch syndroom → combinatie van klachten → onvoldoende contraheren van myocard →
cardiac output daalt → weefsels krijgen onvoldoende O₂
Is een klinisch syndroom dat bestaat uit een combinatie van klachten en verschijnselen die
een gevolg zijn van onvoldoende contraheren van het myocard waardoor het
hartminuutvolume (cardiac output) daalt en de weefsels te weinig zuurstof krijgen.
Veel voorkomende klachten bij hartfalen
Dyspnoe
Vermoeidheid
Verminderd inspanningsvermogen en oedeem
Chronisch vs acuut hartfalen
Hartfalen is meestal chronisch progressieve aandoening → chronisch hartfalen
Klachten en verschijnselen treden op binnen enkele uren tot dagen → acuut hartfalen
New York Heart Association classifactie van hartfalen
NYHA I: geen beperking, geen hinder in het dagelijkse leven
NYHA II: milde beperking van de inspanningscapaciteit, vermoeidheid, palpitaties en/of
dyspnoe bij inspanning
NYHA III: sterke beperking van de inspanningscapaciteit, klachten bij geringe inspanning
NYHA IV: klachten in rust en toename bij de minste inspanning
2
,Oorzaken van hartfalen
Verminderde myocardfunctie
Coronaire atherosclerose met als gevolg coronair lijden
Cardiomyopathie
Myocarditis
Volumeoverbelasting van het hart
Hartkleplijden (mitralis-, aortaklep insufficiëntie)
Hypercirculatiestroom (anemie, sepsis)
Langdurige overvulling
ASD (atriaal septum defect) of VSD (ventrikel septum defect)
Drukoverbelasting van het hart
Hypertensie
Kleplijden
Coarctatio aortae (vernauwing van de grote lichaamsslagader)
Instroombelemmering
Kleplijden (mitralis-, of tricuspidalisklepstenose)
Pericarditis
Tachycardie/bradycardie
Diastolische dysfunctie
Systolisch hartfalen
Ventrikel is niet goed in staat bloed uit te pompen
Is het gevolg van verlies van myocardweefsel, drukoverbelasting of volumeoverbelasting →
verminderd cardiac output → dit proces heet forward faillure.
De aorta niet voldoende gevuld worden met bloed. Dit heet Forward failure. Het gevolg daarvan
is een verslechtering van de bloeddoorstroming van organen, waaronder: nieren, huid en
hersenen.
Backward faillure
Na de systole blijft extrabloed in het hart achter → overvulling van het ventrikel.
Er treedt stuwing op in de atria en een verminderde veneuze return met stuwing in de long -,
of grote circulatie.
Als de linkerkant van het hart vol raakt met bloed zoekt het hart een uitweg om toch het bloed
ergens kwijt te kunnen.
Het gevolg is overvulling van de longcirculatie.
Dit wordt Backward failure genoemd, omdat het terug gaat naar de longen.
De bloedvaten van de kleine bloedsomloop zullen dan overvol raken. Hierdoor gaat er bloedvocht
uit de kleine bloedvaten van de longen lekken.
De ophoping van vocht zorgt ervoor dat iemand met hartfalen kortademig wordt en kriebelhoest
krijgt.
Diastolisch hartfalen
3
, Ventrikel wordt niet goed gevuld door een verminderde elasticiteit door hypertrofie.
Indien ventrikel vult tijdens diastole stijgt de druk snel → stuwing in het aanvoerende deel
van de circulatie
Door onvoldoende vulling van het ventrikel tijdens diastole → cardiac output is verminderd
Bij zowel systolisch als diastolisch hartfalen kunnen symptomen van forward en/of backward
failure optreden.
Acuut linker hartfalen
Er komt te weinig arterieel bloed in de circulatie
Hospitalisatie is vereist
Meestal tgv decompensatie van chronisch linker hartfalen, ritmestoornis, harttamponnade,
myocardinfarct.
Gevolgen acuut linker hartfalen
Forward faillure
Hypoxie of ischemie ter hoogte van de weefsels → cardiogene shock
Backward faillure
Overvulling van veneuze systeem → acuut longoedeem met orthopnoe,
neusvleugelademen, hoesten met roze schuimige sputa.
Chronisch linker hartfalen
4
, De oorzaak van een chronisch hartfalen kan zowel cardiaal als extracardiaal zijn.
Linkerhartfalen kan het gevolg zijn van hypertensie, coronaire stenose of kleplijden.
Het hart moet het bloed uitpompen tegen een hogere druk, waardoor het hart continu
harder moet werken en na een tijd zal falen.
Het hart voert de frequentie op → tachycardie
Forward failure: verminderde doorbloeding weefsels
Backward failure: stagnatie van bloed in het linker atrium dat dilateert met als gevolg
longstuwing dat zich uit in dyspnoe
Geen oedemen zolang zuiver linker hartfalen
Chronisch rechterhartfalen
Backward failure: stagnatie van bloed in het rechter atrium dat dilateert door veneuze
stuwing → stijging van de druk in de organen en de venen met als gevolg enkeloedeem,
sacraal oedeem, hepatomegalie met ascites, overvulling vena jugularis.
Renaal vindt water en zoutretentie plaats → circulerende volume neemt toe en de centraal
veneuze druk stijgt. In de weefsels → teveel O₂ wordt afgegeven → cyanose thv extremiteiten
Bij hartfalen kan er dus sprake zijn van backward failure met als gevolg congestie (longoedeem,
perifeer oedeem);
Forward failure waarbij de cardiac output verlaagd is om aan de behoeften van het lichaam te
voldoen.
Compensatiemechanismen
Om circulatie op peil te houden activeert lichaam cardiale en neurohormonale aanpassingen.
Deze mechanismen zijn erop gericht om het hartminuutvolume of cardiac output zoveel
mogelijk in stand te houden.
Dit door een toename van de hartfrequentie en het slagvolume
Frank starling mechanisme
Door opstapeling van een grotere hoeveelheid bloed in het ventrikel, stijgt het einddiastolisch
volume (EDV) met als gevolg een toename van het slagvolume
(door ↑ contractie).
= Bij een hogere vullingsgraad van het linker ventrikel worden de spiervezels sterker gerekt en
contraheren daardoor sterker. Dit mechanisme is echter begrensd en zal op lange termijn
tekortschieten.
Wat is ejectiefractie?
In normale omstandigheden is het slagvolume meer dan de helft van het eind diastolisch
volume.
Deze ejectiefractie geeft dus aan hoeveel ml van het eind diastolisch volume per hartslag
wordt uitgepompt.
Wordt veel gebruikt om de functie van het hart weer te geven.
Myocardhypertrofie
5