Hematologie
= leer van het bloed
= studie van de samenstelling en eigenschappen van:
- Bloed
- Bloedvormende organen
- Bloedziekten
1. Hematopoëse
= proces waarbij alle cellen waaruit ons bloed uit bestaat, wordt gevormd.
= vindt plaats in het beenmerg en is aanwezig in lange pijpbeenderen, borstbeen en het
bekken.
= complex proces waarbij vraag en aanbod nauwkeurig moet worden gereguleerd.
o 150 milj. Erytrocyten
o 50 milj. Granulocyten per minuut
In evenwicht met het aantal cellen die op dit moment uit het bloed verdwijnt.
Complex proces
Aanmaak van ieder celtype bestaat uit 2 processen: Proliferatie (celdeling) en differentiatie
(uitrijping)
Proliferatie (= celdeling)
= bepaalde cel deelt zich via mitose waardoor 2 dochtercellen ontstaan
Identiek aan moedercel
Proces kan veel herhalen
In korte tijd kunnen er veel dochtercellen aangemaakt worden
Zie uitleg H2 oncologie
Differentiatie (= uitrijping)
= proces van onrijpe cel → rijper stadium, zonder dat de cel zich deelt.
Bij iedere cel verlopen in 1ste instantie proliferatie en differentiatie parallel, tot een bepaald
rijpingsstadium.
Daarna is er uitsluitend differentiatie
Het eindpunt van differentiatie = rijpste cel van de betreffende celsoort (stadium dat zich in
bloed bevindt). Voorbeeld WBC en RBC
Beenmerg bevat een grote hoeveelheid onrijpe en uitgerijpte cellen.
(éénmaal die rijp zijn, worden ze uitgestoten naar de bloedbaan.)
Myeoloïde stamcellen:
o Erytrocyten
o Granulocyten
o Monocyten
o Trombocyten
1
, Lymfatische stamcellen
o B-lymfocyten
o T-lymfocyten
Pluripotente hemapoïetische stamcellen (CD34 cellen)
= ligt aan de basis van alle bloedcellen
= gemeenschappelijke voorlopercel
o Vermogen zich opnieuw te vermenigvuldigen door celdeling
o Vermogen zich te differentiëren tot de specifieke voorlopercel van elke celsoort via ≠
tussenstadia
Gecommitteerde stamcel
= die laatste voorlopercel
o Kan zich nog X door celdeling
o Kan zich maar in 1 richting differentiëren
= er bestaan aparte gecommitteerde stamcellen voor iedere celsoort.
Colony Forming Unit (CFU)
= beenmergcellen worden in kweek gebracht
o Uit 1 enkele stamcel
o Kunnen grote groepen van cellen ontstaan
o Waarin ≠ rijpingsstadia van 1 enkele celsoort vertegenwoordigd zijn
Hematopoëse wordt gereguleerd door cytokines.
Cytokines
= lijken op een hormoon die een stamcel aanzet tot celdeling en differentiatie wanneer er
behoefte is aan een specifiek celtype.
= oefenen hun effect uit op ≠ cellijnen (zowel rijpe als onrijpe cellen)
o Worden geproduceerd door rijpe bloedcellen
o Komen voor in zeer lage concentraties in het bloed
o Die rijpe bloedcellen zijn glycoproteïnen
Belangrijke groepen cytokines:
o Groeifactoren
EPO
TPO
Granulocyte stimulerende factor
o Interleukines
Interleukine 3
2
= leer van het bloed
= studie van de samenstelling en eigenschappen van:
- Bloed
- Bloedvormende organen
- Bloedziekten
1. Hematopoëse
= proces waarbij alle cellen waaruit ons bloed uit bestaat, wordt gevormd.
= vindt plaats in het beenmerg en is aanwezig in lange pijpbeenderen, borstbeen en het
bekken.
= complex proces waarbij vraag en aanbod nauwkeurig moet worden gereguleerd.
o 150 milj. Erytrocyten
o 50 milj. Granulocyten per minuut
In evenwicht met het aantal cellen die op dit moment uit het bloed verdwijnt.
Complex proces
Aanmaak van ieder celtype bestaat uit 2 processen: Proliferatie (celdeling) en differentiatie
(uitrijping)
Proliferatie (= celdeling)
= bepaalde cel deelt zich via mitose waardoor 2 dochtercellen ontstaan
Identiek aan moedercel
Proces kan veel herhalen
In korte tijd kunnen er veel dochtercellen aangemaakt worden
Zie uitleg H2 oncologie
Differentiatie (= uitrijping)
= proces van onrijpe cel → rijper stadium, zonder dat de cel zich deelt.
Bij iedere cel verlopen in 1ste instantie proliferatie en differentiatie parallel, tot een bepaald
rijpingsstadium.
Daarna is er uitsluitend differentiatie
Het eindpunt van differentiatie = rijpste cel van de betreffende celsoort (stadium dat zich in
bloed bevindt). Voorbeeld WBC en RBC
Beenmerg bevat een grote hoeveelheid onrijpe en uitgerijpte cellen.
(éénmaal die rijp zijn, worden ze uitgestoten naar de bloedbaan.)
Myeoloïde stamcellen:
o Erytrocyten
o Granulocyten
o Monocyten
o Trombocyten
1
, Lymfatische stamcellen
o B-lymfocyten
o T-lymfocyten
Pluripotente hemapoïetische stamcellen (CD34 cellen)
= ligt aan de basis van alle bloedcellen
= gemeenschappelijke voorlopercel
o Vermogen zich opnieuw te vermenigvuldigen door celdeling
o Vermogen zich te differentiëren tot de specifieke voorlopercel van elke celsoort via ≠
tussenstadia
Gecommitteerde stamcel
= die laatste voorlopercel
o Kan zich nog X door celdeling
o Kan zich maar in 1 richting differentiëren
= er bestaan aparte gecommitteerde stamcellen voor iedere celsoort.
Colony Forming Unit (CFU)
= beenmergcellen worden in kweek gebracht
o Uit 1 enkele stamcel
o Kunnen grote groepen van cellen ontstaan
o Waarin ≠ rijpingsstadia van 1 enkele celsoort vertegenwoordigd zijn
Hematopoëse wordt gereguleerd door cytokines.
Cytokines
= lijken op een hormoon die een stamcel aanzet tot celdeling en differentiatie wanneer er
behoefte is aan een specifiek celtype.
= oefenen hun effect uit op ≠ cellijnen (zowel rijpe als onrijpe cellen)
o Worden geproduceerd door rijpe bloedcellen
o Komen voor in zeer lage concentraties in het bloed
o Die rijpe bloedcellen zijn glycoproteïnen
Belangrijke groepen cytokines:
o Groeifactoren
EPO
TPO
Granulocyte stimulerende factor
o Interleukines
Interleukine 3
2
