Probleem 6
Literatuur: H19
Arresten: Suk/Brittannia, Beenen/Vanduho, Boonen/Quicken, Unieke Kinderopvang
1. Wat is een cao?
De cao is een belangrijke rechtsbron in het arbeidsrecht. De hierin opgenomen arbeidsvoorwaarden kunnen
ingrijpende gevolgen hebben voor de rechtspositie van de werknemers. Het belang van de cao volgt uit het feit dat
boek 7 titel 10 bepaalt dat bij cao van de wettelijke regeling kan worden afgeweken.
Art. 1 lid 1 Wet cao geeft definitie van de cao: ‘Onder collectieve arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst,
aangegaan door een of meer werkgevers of een of meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werkgevers en een of
meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werknemers, waarbij voornamelijk of uitsluitend worden geregeld
arbeidsvoorwaarden, bij arbeidsovereenkomsten in acht te nemen.’
Ad. Partijen bij de cao
Werkgeverspartij kunnen zijn:
a. Een werkgever individueel (bedrijf/onderneming) ondernemings-cao
b. Verschillende werkgevers gezamenlijk
c. Een werkgeversorganisatie; of bedrijfstak-cao
d. Verschillende werkgeversorganisaties
Van werknemerszijde kunnen alleen een of meer vakbonden partij zijn, met volledig rechtsbevoegdheid. Dit laatste
volgt uit art. 2:27 lid 1 jo 2:30 lid 1 BW: een vereniging waarvan de statuten in een notariële akte zijn vastgelegd.
Naast de eis van volledige rechtsbevoegdheid, art. 1 Wet cao, is vereist dat de statuten van de vereniging de
bevoegdheid tot het aangaan van cao’s met name noemen, art. 2 Wet cao.
Niet is vereist representativiteit.
Ad. Overeenkomst
De cao is een overeenkomst: een privaatrechtelijke obligatoire en verbintenisscheppende overeenkomst. Het cao-
overleg vindt plaats o.b.v. gelijkwaardigheid en dus bij geschillen beslecht a.d.h.v. vermogensrechtelijke regels.
Recht op overleg: contractsvrijheid geldt ook voor cao
Er kunnen verschillende cao’s binnen een bedrijfstak zijn, voor een periode afgesloten zoals partijen wensen. Art. 18 Wet cao
bepaalt wel dat er een maximumtermijn is van 5 jaren, met mogelijkheid van verlenging.
Een vakbond kan om toelating verzoeken, maar deze toegang kan, gezien contractsvrijheid, ook worden ontzegd. Hierop zijn
uitzonderingen geformuleerd: er zijn criteria op grond waarvan de partijen een nieuwe bond moeten accepteren.
De vakbond die toelating tot het cao-overleg verlangt, zal dus moeten aantonen dat hij een niet-onbelangrijk deel van de
werknemers in de betreffende onderneming of bedrijfstak vertegenwoordigt en dat hij een ‘apart geluid’ (en dus een duidelijk eigen
beleid) heeft in te brengen. Bijvoorbeeld omdat namens een groep werknemers/leden met (heel) specifieke wensen wordt gesproken, terwijl die groep
(sterk) ondervertegenwoordigd is in de andere vakbonden.
Afbreken van het overleg: onderscheid tussen
- Distributief onderhandelen: confrontatie staat centraal
Elke concessie die wordt gedaan, betekent automatisch winst voor de ene en verlies voor de andere partij. Bij een
distributief onderhandelingsmodel worden doelstellingen ( targets) geformuleerd en tevens de uiterste grenzen (resistance
1
Literatuur: H19
Arresten: Suk/Brittannia, Beenen/Vanduho, Boonen/Quicken, Unieke Kinderopvang
1. Wat is een cao?
De cao is een belangrijke rechtsbron in het arbeidsrecht. De hierin opgenomen arbeidsvoorwaarden kunnen
ingrijpende gevolgen hebben voor de rechtspositie van de werknemers. Het belang van de cao volgt uit het feit dat
boek 7 titel 10 bepaalt dat bij cao van de wettelijke regeling kan worden afgeweken.
Art. 1 lid 1 Wet cao geeft definitie van de cao: ‘Onder collectieve arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst,
aangegaan door een of meer werkgevers of een of meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werkgevers en een of
meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van werknemers, waarbij voornamelijk of uitsluitend worden geregeld
arbeidsvoorwaarden, bij arbeidsovereenkomsten in acht te nemen.’
Ad. Partijen bij de cao
Werkgeverspartij kunnen zijn:
a. Een werkgever individueel (bedrijf/onderneming) ondernemings-cao
b. Verschillende werkgevers gezamenlijk
c. Een werkgeversorganisatie; of bedrijfstak-cao
d. Verschillende werkgeversorganisaties
Van werknemerszijde kunnen alleen een of meer vakbonden partij zijn, met volledig rechtsbevoegdheid. Dit laatste
volgt uit art. 2:27 lid 1 jo 2:30 lid 1 BW: een vereniging waarvan de statuten in een notariële akte zijn vastgelegd.
Naast de eis van volledige rechtsbevoegdheid, art. 1 Wet cao, is vereist dat de statuten van de vereniging de
bevoegdheid tot het aangaan van cao’s met name noemen, art. 2 Wet cao.
Niet is vereist representativiteit.
Ad. Overeenkomst
De cao is een overeenkomst: een privaatrechtelijke obligatoire en verbintenisscheppende overeenkomst. Het cao-
overleg vindt plaats o.b.v. gelijkwaardigheid en dus bij geschillen beslecht a.d.h.v. vermogensrechtelijke regels.
Recht op overleg: contractsvrijheid geldt ook voor cao
Er kunnen verschillende cao’s binnen een bedrijfstak zijn, voor een periode afgesloten zoals partijen wensen. Art. 18 Wet cao
bepaalt wel dat er een maximumtermijn is van 5 jaren, met mogelijkheid van verlenging.
Een vakbond kan om toelating verzoeken, maar deze toegang kan, gezien contractsvrijheid, ook worden ontzegd. Hierop zijn
uitzonderingen geformuleerd: er zijn criteria op grond waarvan de partijen een nieuwe bond moeten accepteren.
De vakbond die toelating tot het cao-overleg verlangt, zal dus moeten aantonen dat hij een niet-onbelangrijk deel van de
werknemers in de betreffende onderneming of bedrijfstak vertegenwoordigt en dat hij een ‘apart geluid’ (en dus een duidelijk eigen
beleid) heeft in te brengen. Bijvoorbeeld omdat namens een groep werknemers/leden met (heel) specifieke wensen wordt gesproken, terwijl die groep
(sterk) ondervertegenwoordigd is in de andere vakbonden.
Afbreken van het overleg: onderscheid tussen
- Distributief onderhandelen: confrontatie staat centraal
Elke concessie die wordt gedaan, betekent automatisch winst voor de ene en verlies voor de andere partij. Bij een
distributief onderhandelingsmodel worden doelstellingen ( targets) geformuleerd en tevens de uiterste grenzen (resistance
1
