2.1,2.2,2.3,2.4,3,4.1.1 en 4.2
Hoofdstuk 2.1
We onderscheiden de volgende niveaus voor informatieverwerking:
1. Visueel niveau
2. Morfologisch niveau
3. Semantisch niveau
4. syntactisch niveau
Visueel niveau
Is het belangrijkste niveau. Het gaat hierbij om speciale kenmerken van
letters en woorden. Wij herkennen letters op grond van bepaalde kenmerken
en een woord met de letter x (komt niet veel voor) herken je sneller. Voor
kind is het niet makkelijk, elke letter heeft veel lettertypen. Vooral als de
schrijfletter en drukletter tegelijk worden aangeleerd. In methodes voor
aanvankelijk lezen daarom vaak de schreefloze letter = basisvorm van letter.
Visuele informatie niet alleen in vorm maar ook in combinaties van letters.
Een woord met dezelfde letters (lol) is makkelijker te herkennen dan een
woord met veel verschillende letters. Kinderen kunnen al snel aan volgorde
van letter een woord herkennen. In beginfase van leren lezen maken ze het
meest gebruik van informatie uit afzonderlijke letters. Daarna gaan ze meer
af op clusters van letters. Bij aanvankelijk lezen maken ze vooral gebruik van
visuele niveau.
Morfologisch niveau
Tweede niveau van informatieverwerking. Morfologie van een woord = de
manier waarop een woord is opgebouwd. Een woord als ‘vertrouwelijk’ kun je
sneller lezen als je ‘trouw’ hierin herkent. Voorvoegsels of achtervoegsels
herkennen versnelt het leesproces.
Semantisch niveau
Derde niveau. Heeft te maken met de betekenis. Om tot een goede
interpretatie van een zin te komen moet je de betekenis van de woorden erbij
betrekken. Als een woord mist in een zin, zullen geoefende lezers het
ontbrekende woord niet eens waarnemen.
Syntactisch niveau
Vierde niveau. Gaat hierbij om de relaties tussen woorden, woordgroepen en
zinnen. De volgorde van woorden is soms bepalend voor de betekenis. ‘Zo is
het fijn’ of ‘Het is zo fijn’ .
Een lezer legt dus verbanden binnen een zin en binnen een tekst.
2.1.2 Modellen over lezen