100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Rechtsvinding GESLAAGD

Rating
5.0
(1)
Sold
5
Pages
57
Uploaded on
04-08-2023
Written in
2022/2023

Samenvatting van het vak Rechtsvinding, dit omvat de slides, lesnotities en bepaalde stukken uit de syllabus.

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
August 4, 2023
Number of pages
57
Written in
2022/2023
Type
Summary

Subjects

Content preview

RECHTSVINDING
INHOUDSOPGAVE
INLEIDING .......................................................................................................................................................... 5
3 SOORTEN VAKKEN ......................................................................................................................................................5
WAT IS RECHTSVINDING? ...............................................................................................................................................5
DEEL 1: TWEE PERSPECTIEVEN OP (JURIDISCHE) UITLEGGING ............................................................................. 6
TITEL 1: WAT IS (JURIDISCHE) UITLEGGING? .......................................................................................................................6
Hoofdstuk 1. Uitlegging: begripsomschrijving ....................................................................................................6
Uitlegging in het algemeen ............................................................................................................................................... 6
Concrete vormen van interpretatie .................................................................................................................................. 6
Semantische interpretatie............................................................................................................................................ 6
Pragmatische betekenis ............................................................................................................................................... 7
Waarom al die vormen van interpretatie?................................................................................................................... 9
Hoofdstuk 2. Juridische uitlegging: doel, voorwerp, methode en subject .........................................................10
Juridisch uitleggingsdoel ................................................................................................................................................. 10
Juridisch uitleggingsvoorwerp ........................................................................................................................................ 10
Juridische uitleggingsmethode ....................................................................................................................................... 11
Juridisch uitlegginssubject .............................................................................................................................................. 11
Twee soorten interpretatie ........................................................................................................................................ 12
Rollen van de rechter ................................................................................................................................................. 12
Drie personages ......................................................................................................................................................... 12
Niet-juridische factoren die de besluitvorming beïnvloeden ..................................................................................... 13
TITEL 2: TWEE VISIES EN DE AANTREKKINGSKRACHT VAN VOLLEDIG HETERONOME UITLEGGING ...................................................14
Hoofdstuk 1. Twee visies ...................................................................................................................................14
Positivistisch paradigma.................................................................................................................................................. 14
Ontologisch en epistemologisch uitgangspunt .......................................................................................................... 14
Axiologisch uitgangspunt ........................................................................................................................................... 15
Methodologisch uitgangspunt ................................................................................................................................... 15
Staatskundig uitgangspunt ......................................................................................................................................... 15
Constructivistisch paradigma .......................................................................................................................................... 15
Ontologisch en epistemologisch uitgangspunt .......................................................................................................... 15
Axiologisch uitgangspunt ........................................................................................................................................... 16
Methodologisch uitgangspunt ................................................................................................................................... 16
Staatskundig uitgangpunt .......................................................................................................................................... 17
Hoofdstuk 2. aantrekkingskracht van het syllogisme en volledig heteronome rechtsvinding...........................17
DEEL 2: UITLEGGING IN STAATSKUNDIG PERSPECTIEF....................................................................................... 18
TITEL 1: DRIE PIJLERS (DEMOCRATIE, RECHTSSTAAT EN MENSENRECHTEN) ..............................................................................18
Inleiding .............................................................................................................................................................18
Hoofdstuk 1. Democratie...................................................................................................................................18
Hoofdstuk 2. Rechtsstaat ..................................................................................................................................18
Hoofdstuk 3. Mensenrechten ............................................................................................................................18
TITEL 2: DRIE VISIES OP DE VERHOUDING TUSSEN DE STAATSMACHTEN ..................................................................................19
Hoofdstuk 1. Klassieke visie op Montesquieu ....................................................................................................19
Republiek ........................................................................................................................................................................ 19
Monarchie ....................................................................................................................................................................... 19
Despotisme ..................................................................................................................................................................... 19
Vormgeving scheiding der machten en machtsevenwicht ............................................................................................. 19
Samengevat .................................................................................................................................................................... 19
Hoofdstuk 2. Radicale visie van de Franse Revolutie .........................................................................................20
18e eeuwse problemen ................................................................................................................................................... 20
Droombeeld .................................................................................................................................................................... 20
Ontnuchterende werkelijkheid ....................................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 3. Binaire visie van Hans Kelsen .......................................................................................................21


1

, Samengevat .................................................................................................................................................................... 21
TITEL 3: VERHOUDING TUSSEN WETGEVER EN RECHTER VANDAAG ........................................................................................22
Hoofdstuk 1. Democratie, rechtsstaat en mensenrechten in Polen...................................................................22
Hoofdstuk 2. macht en tegenmacht in België ...................................................................................................22
Rechterlijke controle als doembeeld .............................................................................................................................. 22
Rechterlijke permissiviteit............................................................................................................................................... 22
Rechterlijke controle als noodzaak ................................................................................................................................. 22
Grondwettigheidstoetsing in België................................................................................................................................ 23

DEEL 3: HET (ONMOGELIJKE) ONDERSCHEID TUSSEN RECHTSFEITEN EN RECHTSREGELS ................................... 24
TITEL 1: RELEVANTIE (EN NOODZAAK) VAN HET ONDERSCHEID .............................................................................................24
TITEL 2: HOE MOETEN RECHTSFEITEN EN RECHTSREGELS VAN ELKAAR WORDEN ONDERSCHEIDEN? ..............................................24
Hoofdstuk 1. positivistisch paradigma ..............................................................................................................24
Hoofdstuk 2. constructivistisch paradigma .......................................................................................................24
Drie begrippen ................................................................................................................................................................ 24
Feiten ......................................................................................................................................................................... 24
Rechtsfeiten ............................................................................................................................................................... 25
Rechtsregels ............................................................................................................................................................... 25
Oordeel in feite versus oordeel in rechte ....................................................................................................................... 25

DEEL 4: DE CONSTRUCTIE VAN RECHTSFEITEN .................................................................................................. 27
INLEIDING .................................................................................................................................................................27
TITEL 1: BELANGEN BEGRIJPEN ......................................................................................................................................27
Wat zijn belangen precies?................................................................................................................................27
Hoe handelen we ‘in het belang van’? ..............................................................................................................28
Hoe kunnen we belangen kennen?....................................................................................................................28
TITEL 2: GEBEURTENISSEN EN SITUATIES BEGRIJPEN ...........................................................................................................29
Stap 1: de bouwstenen van het verhaal ............................................................................................................29
Feitenvergaring ............................................................................................................................................................... 29
Feitenverwerking ............................................................................................................................................................ 29
Probleem bij feitenvergaring en -verwerking ................................................................................................................. 29
Stap 2: het brengen van het verhaal .................................................................................................................29
Theatermetafoor............................................................................................................................................................. 29
Actie versus omissie ........................................................................................................................................................ 30
Abstract versus concreet ................................................................................................................................................ 30
Brede versus enge timeframes ....................................................................................................................................... 30
Stap 3: waarheidsgetrouwheid van het verhaal................................................................................................31
Stap 4: juridische waarde van het verhaal ........................................................................................................31
DEEL 5: DE CONSTRUCTIE VAN RECHTSREGELS ................................................................................................. 32
INLEIDING .................................................................................................................................................................32
TITEL 1: UITLEGGINGSVOORWERP – BENADERING EN OVERZICHT ..........................................................................................32
Hoofdstuk 1. twee manieren om bouwstenen van rechtsregels te framen .......................................................32
Als rechtsbronnen ........................................................................................................................................................... 32
Rechtsbron als metafoor ............................................................................................................................................ 32
Soorten rechtsbronnen .............................................................................................................................................. 32
Vooronderstellingen .................................................................................................................................................. 33
Als rechtsknopen............................................................................................................................................................. 33
Alternatief metafoor .................................................................................................................................................. 33
Vooronderstellingen .................................................................................................................................................. 34
Geglobaliseerd perspectief ............................................................................................................................................. 34
Hoofdstuk 2. voornaamste gezaghebbende handelingen .................................................................................35
Inleiding .......................................................................................................................................................................... 35
Handelingen van wetgevende actoren ........................................................................................................................... 35
Wat is wetgeving? ...................................................................................................................................................... 35
Belang van wetgeving doorheen de tijd..................................................................................................................... 36
Wetgeving als gewild en gegroeid recht .................................................................................................................... 36
Werfkracht van handelingen van wetgevende actoren ............................................................................................. 37
Handelingen van uitvoerende actoren ........................................................................................................................... 37


2

, Wat is uitvoering? ...................................................................................................................................................... 37
Werfkracht? ............................................................................................................................................................... 37
Handelingen van rechtsprekende actoren ...................................................................................................................... 37
Wat is rechtspraak?.................................................................................................................................................... 37
Rechtspraak als gewild en gegroeid recht.................................................................................................................. 37
Werfkracht ................................................................................................................................................................. 38
Handelingen van rechtsgeleerde actoren ....................................................................................................................... 38
Wat is rechtsleer? ...................................................................................................................................................... 38
Taak van de rechtsleer ............................................................................................................................................... 39
Methode van de rechtsleer ........................................................................................................................................ 39
Werfkracht ................................................................................................................................................................. 40
Handelingen van andere private actoren ....................................................................................................................... 40
Wat zijn handelingen van (andere) private actoren................................................................................................... 40
handelingen van private actoren als gewild en gegroeid recht ................................................................................. 40
Werfkracht ................................................................................................................................................................. 41
TITEL 2: EXEGETISCHE VISIE OP DE CONSTRUCTIE VAN RECHTSREGELS .....................................................................................42
Hoofdstuk 1. uitleggingsdoel en -voorwerp ......................................................................................................42
Hoofdstuk 2. uitleggingsmethode .....................................................................................................................42
Hoe betekenis hechten aan interpretandum? ................................................................................................................ 42
Taalkundige argumenten ................................................................................................................................................ 42
Letterlijke betekenis ................................................................................................................................................... 42
Technische betekenis ................................................................................................................................................. 42
Gebruikelijke betekenis.............................................................................................................................................. 42
Systematische argumenten............................................................................................................................................. 43
Uitgangspunt en redeneerstijl.................................................................................................................................... 43
Systematische consistentie ........................................................................................................................................ 43
formele contextuele harmonisatie............................................................................................................................. 43
Zuinigheid van het systeem........................................................................................................................................ 44
Wetshistorische argumenten.......................................................................................................................................... 44
Hoofdstuk 3. afstemmingsmethode ..................................................................................................................44
Hoofdstuk 4. verhouding uitleggings- en afstemmingsmethode ......................................................................44
TITEL 3: ONTHULLENDE KRITIEK .....................................................................................................................................45
Hoofdstuk 1. kritiek op uitleggingsdoel en -voorwerp.......................................................................................45
Wat is de ‘wil van de wetgever’ en hoe kunnen we die kennen? ................................................................................... 45
het voorwerp van de wil: de wil om… ........................................................................................................................ 45
het subject van de wil: de wil van… ........................................................................................................................... 45
Onterechte exclusieve focus op de subjectieve en historische wetgever ...................................................................... 45
Van subjectieve naar objectieve wetgever ................................................................................................................ 45
Van historische naar actuele wetgever ...................................................................................................................... 46
Gevolgen voor gebruikte argumenten ....................................................................................................................... 46
Onterecht exclusieve focus op wetgever ........................................................................................................................ 46
Hoofdstuk 2. kritiek op uitleggingsmethode .....................................................................................................47
Kritiek op de waarde van taalkundige argumenten ........................................................................................................ 47
Kritiek op de waarde van systematische argumenten .................................................................................................... 47
Kritiek op de waarde van wetshistorische argumenten ................................................................................................. 47
Hoofdstuk 3. kritiek op afstemmingsmethode ..................................................................................................47
TITEL 4: ONTHULLENDE VISIE OP DE CONSTRUCTIE VAN RECHTSREGELS ..................................................................................48
Hoofdstuk 1. uitleggingsdoel en -voorwerp ......................................................................................................48
Hoofdstuk 2. uitleggingsmethode .....................................................................................................................48
Zevental soorten argumenten ........................................................................................................................................ 48
Taalkundige argumenten ........................................................................................................................................... 48
Systematische argumenten ........................................................................................................................................ 48
Historische argumenten ............................................................................................................................................. 50
Teleologische argumenten ......................................................................................................................................... 50
Waardengeoriënteerde argumenten ......................................................................................................................... 51
Gevolgengeoriënteerde argumenten......................................................................................................................... 51
Anticipatieve argumenten.......................................................................................................................................... 52
Afstemming van soorten argumenten ............................................................................................................................ 52
Hamvraag ................................................................................................................................................................... 52
het (teleurstellende) antwoord .................................................................................................................................. 52



3

, Waarom dit antwoord? .............................................................................................................................................. 52
Hoe moet het nu verder? ........................................................................................................................................... 53
Oorzaak van chaos in de orde: uiteenlopende waarden............................................................................................ 53
Wat betekent dit nu voor interpretatieve argumenten? ........................................................................................... 55
Hoofdstuk 3. afstemmingsmethode ..................................................................................................................55
Vermijden van antinomieën: conforme uitlegging ......................................................................................................... 55
Verzoenende uitlegging ............................................................................................................................................. 55
Inperkende uitlegging ................................................................................................................................................ 56
Verruimende uitlegging ............................................................................................................................................. 56
Verhelpen van antinomieën............................................................................................................................................ 56

BESLUIT ............................................................................................................................................................ 57




4
$14.35
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached


Document also available in package deal

Reviews from verified buyers

Showing all reviews
10 months ago

5.0

1 reviews

5
1
4
0
3
0
2
0
1
0
Trustworthy reviews on Stuvia

All reviews are made by real Stuvia users after verified purchases.

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
KLBG Universiteit Gent
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
63
Member since
4 year
Number of followers
41
Documents
28
Last sold
3 months ago
KLBG

4.4

9 reviews

5
6
4
1
3
2
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their exams and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can immediately select a different document that better matches what you need.

Pay how you prefer, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card or EFT and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions