Signaleren en preventief werken binnen de
verpleegkundige context
ELV 3.1. PREVENTIEGERICHTE ANALYSE
Naam:
Studentnummer:
Groep:
Datum: 12 mei 2023
Naam module: Signalen en preventief werken binnen de verpleegkundige context
Educator code:
Naam leerteambegeleider:
Organisatie: Windesheim
0
,Inhoudsopgave
1
,INLEIDING
Voor u ligt een beroepsproduct wat gaat over de module ELV 3.1. Preventiegerichte analyse,
waarvoor de verpleegkundige een onderzoek doet in de praktijk.
Mijn naam is …….. en ik ben werkzaam als verpleegkundige niveau vier. Hiernaast volg ik een
deeltijdopleiding hbo-verpleegkundige tot niveau 6 bij Windesheim in Zwolle. De afgelopen maanden
ben ik bezig geweest met het signaleren en preventief werken binnen het verpleeghuis ………. in …….,
waar ik werkzaam ben. Er zijn twee modules samengesteld waarbij module 3.1. gefocust op het
signaleren en analyseren van een complex gezondheidsprobleem van een doelgroep. Module 3.2. is
gefocust op het ontwerpen, uitvoeren en verantwoorden van een preventieve interventie. In dit
beroepsproduct wordt het signaleren en analyse toegepast.
Het onderwerp waar het over gaat is valrisico bij mensen met dementie boven de 65 jaar in het
verpleeghuis. Binnen het verpleeghuis waar ik werk gebeurt het met regelmaat zij op de grond
vallen. De leeftijden van de zorgvragers zijn tussen de 78 en 95 jaar oud. Waarvan tien vrouwen en
drie mannen. Uit cijfers blijkt dat dit een veel voorkomend probleem is bij ouderen. Gemiddeld valt
elke vijf minuten een 65-plusser. In 2021 bezochten 105.000 ouderen van 65 jaar en ouder een
Spoedeisende hulp (SEH). De gevolgen van een val kan leiden tot ernstige verwondingen zoals
heupfractuur, die op hun beurt weer complicaties en langdurige opnames in het ziekenhuis kunnen
veroorzaken. Het is van belang om te weten welke factoren bijdragen aan het risico op vallen bij
ouderen met dementie, zodat er gerichte maatregelen genomen kan worden om dit risico te
verminderen of te voorkomen. Vanwege de vergrijzing zal dit alleen maar toenemen (Loket gezond
leven z.d.). Bij mij rijst de vraag: Hoe komt het dat ouderen zo vaak in het ziekenhuis belanden? En is
dat vaker bij dementerende ouderen het geval?
De wet Zorg en Dwang regelt zorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, waaronder
mensen met dementie. Ondanks dat zij onder deze wet vallen hebben zij een stem die ertoe doet (als
dat mogelijk is) en mogen zij niet beperkt worden in de vrijheid die zij hebben (z.d.). Bijvoorbeeld niet
op vrije wil een bedhek omhoog doen als een zorgvrager op bed ligt om valincidenten te voorkomen.
Dit zal in overleg moeten gaan met de zorgvrager zelf, familie en de arts.
Door meer inzicht te krijgen in de factoren die bijdragen aan het risico op vallen kan de zorg beter
worden afgestemd op de individuele behoefte van de zorgvragers. Dit kan het welzijn verbeteren en
de kwaliteit van leven verhogen voor deze kwetsbare groep. Omdat de doelgroep gaat over
dementerende ouderen zullen de interventie meer gericht zijn op de omgeving.
Bij het maken van deze analyse heeft mijn blik en denkwijze verbreed en wordt er verder ingegaan
over gezondheid, ziekte, diversiteit, gezondheidsgedrag, politiek en samenleving. De verkregen
informatie die ik heb gebruikt voor dit beroepsproduct zijn uit de literatuur, eigen observaties op
mijn werkplek, vragenlijst van collega’s, bronnen van Windesheim en stakeholders.
Ik wens u veel leesplezier toe!
2
, AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK
Als verpleegkundige werk ik in een kleinschalig verpleeghuis waar ik zorgdraag voor 13 zorgvragers
die lijden aan dementie. In het verpleeghuis is er geobserveerd en gesignaleerd van onbegrepen
gedrag door klinisch te redeneren. Ik houd rekening met de wensen en behoeften van de
zorgvragers. Door mij bezig te houden met verschillende werkprocessen hou ik het overzicht en hou
ik rekening met preventieve maatregelen nemen. Waar ik rekening mee hou is dat de zorgvragers
een zinvolle dag invulling hebben. Op deze manier wordt er gewerkt aan eigen regie, wat bijdraagt
aan zelfvertrouwen. Met familie en naasten worden er gesprekken gevoerd zodat de zorgvrager zich
vertrouwd en er veilig gewoond kan worden. Omdat ……. een open zorginstelling is dient er rekening
gehouden te worden met de Wet zorg en dwang. Door de zorgvrager bijvoorbeeld meer te beperken
in zijn vrijheid door een valgeschiedenis zal spiermassa afnemen en het valrisico wordt daardoor
verhoogd (Zorg voor beter, 2020). Daarom moet er gekeken worden naar andere mogelijkheden
zodat de valrisico verminderd wordt.
Als gevolg van vallen is er soms geen zichtbaar letsel te zien, maar in sommige gevallen weer wel.
Hierdoor kan schade ontstaan voor de gezondheid van ouderen, bijvoorbeeld inwendige bloedingen
of een botbreuk. Daarnaast is er te zien dat zij angstig zijn om te vallen waarbij zij zich aan objecten
vasthouden tijdens het lopen (UMC Utrecht, z.d.).
Door de hogere werkdruk neemt de verpleging handelingen over van de zorgvragers. Het gevolg is
dat de zorgvragers gehospitaliseerd raken en de zelfstandigheid afneemt. Door de nieuwe invoering
van wetten hebben ouderen en hun naasten meer zeggenschap gekregen. Nieuwe technologie zoals
EHealth speelt daarbij ook een rol, omdat ouderen met dementie niet weten hoe een hulpmiddel
gebruikt dient te worden of het vergeten.
BEROEPSCONTEXT VAN DE VERPLEEGKUNDIGE
De verpleegkundige moet kennis hebben over verschillende vormen van dementie en de symptomen
herkennen. Door alert te zijn kan tijdig de diagnose worden gesteld en preventieve maatregelen
genomen worden.
In de beroepscode voor verzorgende en verpleegkundige (2015), wordt beschreven dat het
zelfmanagement van de zorgvrager centraal staat en waar nodig de sociale omgeving hierbij betrekt.
Gezamenlijk beslissingen nemen met de zorgvrager en respect hebben voor de wensen en
behoeften. Het ondersteunen van omgeving door mee te doen aan activiteiten behoort daar ook bij.
De verpleegkundige ondersteunt de zorgvrager ook met het omgaan met de gevolgen van dementie.
Als verpleegkundige is het belangrijk om voorlichtingen te geven over preventieve maatregelen om
gezondheidsproblemen te voorkomen. Er kan invloed uitgeoefend worden op leefstijl en dat
bevordert gezond gedrag van zorgvragers. Daarnaast wordt er per individu beoordeeld om ziekte en/
of aandoeningen te voorkomen om de kwaliteit van leven hoog te houden (Sassen, 2022).
Bij ouderen met dementie moeten klachten serieus genomen worden. In de beginfase is er onrust en
onzekerheid te zien. Zij dienen verwezen te worden naar een huisarts voor de juiste diagnose. De
verpleegkundige heeft een belangrijke rol als gezondheidsbevorderaar en heeft invloed op het
gedrag van de zorgvragers. Ouderen met dementie hebben structuur nodig op een dag. De
verpleging kan daarvoor zorgen, zoals voorspelbaarheid in maaltijdvoorziening, dag, - en nachtritme.
Om vorm te geven welke vaardigheden de verpleegkundige nodig heeft zal er gewerkt worden aan
de zeven CanMEDS rollen.
3
verpleegkundige context
ELV 3.1. PREVENTIEGERICHTE ANALYSE
Naam:
Studentnummer:
Groep:
Datum: 12 mei 2023
Naam module: Signalen en preventief werken binnen de verpleegkundige context
Educator code:
Naam leerteambegeleider:
Organisatie: Windesheim
0
,Inhoudsopgave
1
,INLEIDING
Voor u ligt een beroepsproduct wat gaat over de module ELV 3.1. Preventiegerichte analyse,
waarvoor de verpleegkundige een onderzoek doet in de praktijk.
Mijn naam is …….. en ik ben werkzaam als verpleegkundige niveau vier. Hiernaast volg ik een
deeltijdopleiding hbo-verpleegkundige tot niveau 6 bij Windesheim in Zwolle. De afgelopen maanden
ben ik bezig geweest met het signaleren en preventief werken binnen het verpleeghuis ………. in …….,
waar ik werkzaam ben. Er zijn twee modules samengesteld waarbij module 3.1. gefocust op het
signaleren en analyseren van een complex gezondheidsprobleem van een doelgroep. Module 3.2. is
gefocust op het ontwerpen, uitvoeren en verantwoorden van een preventieve interventie. In dit
beroepsproduct wordt het signaleren en analyse toegepast.
Het onderwerp waar het over gaat is valrisico bij mensen met dementie boven de 65 jaar in het
verpleeghuis. Binnen het verpleeghuis waar ik werk gebeurt het met regelmaat zij op de grond
vallen. De leeftijden van de zorgvragers zijn tussen de 78 en 95 jaar oud. Waarvan tien vrouwen en
drie mannen. Uit cijfers blijkt dat dit een veel voorkomend probleem is bij ouderen. Gemiddeld valt
elke vijf minuten een 65-plusser. In 2021 bezochten 105.000 ouderen van 65 jaar en ouder een
Spoedeisende hulp (SEH). De gevolgen van een val kan leiden tot ernstige verwondingen zoals
heupfractuur, die op hun beurt weer complicaties en langdurige opnames in het ziekenhuis kunnen
veroorzaken. Het is van belang om te weten welke factoren bijdragen aan het risico op vallen bij
ouderen met dementie, zodat er gerichte maatregelen genomen kan worden om dit risico te
verminderen of te voorkomen. Vanwege de vergrijzing zal dit alleen maar toenemen (Loket gezond
leven z.d.). Bij mij rijst de vraag: Hoe komt het dat ouderen zo vaak in het ziekenhuis belanden? En is
dat vaker bij dementerende ouderen het geval?
De wet Zorg en Dwang regelt zorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, waaronder
mensen met dementie. Ondanks dat zij onder deze wet vallen hebben zij een stem die ertoe doet (als
dat mogelijk is) en mogen zij niet beperkt worden in de vrijheid die zij hebben (z.d.). Bijvoorbeeld niet
op vrije wil een bedhek omhoog doen als een zorgvrager op bed ligt om valincidenten te voorkomen.
Dit zal in overleg moeten gaan met de zorgvrager zelf, familie en de arts.
Door meer inzicht te krijgen in de factoren die bijdragen aan het risico op vallen kan de zorg beter
worden afgestemd op de individuele behoefte van de zorgvragers. Dit kan het welzijn verbeteren en
de kwaliteit van leven verhogen voor deze kwetsbare groep. Omdat de doelgroep gaat over
dementerende ouderen zullen de interventie meer gericht zijn op de omgeving.
Bij het maken van deze analyse heeft mijn blik en denkwijze verbreed en wordt er verder ingegaan
over gezondheid, ziekte, diversiteit, gezondheidsgedrag, politiek en samenleving. De verkregen
informatie die ik heb gebruikt voor dit beroepsproduct zijn uit de literatuur, eigen observaties op
mijn werkplek, vragenlijst van collega’s, bronnen van Windesheim en stakeholders.
Ik wens u veel leesplezier toe!
2
, AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK
Als verpleegkundige werk ik in een kleinschalig verpleeghuis waar ik zorgdraag voor 13 zorgvragers
die lijden aan dementie. In het verpleeghuis is er geobserveerd en gesignaleerd van onbegrepen
gedrag door klinisch te redeneren. Ik houd rekening met de wensen en behoeften van de
zorgvragers. Door mij bezig te houden met verschillende werkprocessen hou ik het overzicht en hou
ik rekening met preventieve maatregelen nemen. Waar ik rekening mee hou is dat de zorgvragers
een zinvolle dag invulling hebben. Op deze manier wordt er gewerkt aan eigen regie, wat bijdraagt
aan zelfvertrouwen. Met familie en naasten worden er gesprekken gevoerd zodat de zorgvrager zich
vertrouwd en er veilig gewoond kan worden. Omdat ……. een open zorginstelling is dient er rekening
gehouden te worden met de Wet zorg en dwang. Door de zorgvrager bijvoorbeeld meer te beperken
in zijn vrijheid door een valgeschiedenis zal spiermassa afnemen en het valrisico wordt daardoor
verhoogd (Zorg voor beter, 2020). Daarom moet er gekeken worden naar andere mogelijkheden
zodat de valrisico verminderd wordt.
Als gevolg van vallen is er soms geen zichtbaar letsel te zien, maar in sommige gevallen weer wel.
Hierdoor kan schade ontstaan voor de gezondheid van ouderen, bijvoorbeeld inwendige bloedingen
of een botbreuk. Daarnaast is er te zien dat zij angstig zijn om te vallen waarbij zij zich aan objecten
vasthouden tijdens het lopen (UMC Utrecht, z.d.).
Door de hogere werkdruk neemt de verpleging handelingen over van de zorgvragers. Het gevolg is
dat de zorgvragers gehospitaliseerd raken en de zelfstandigheid afneemt. Door de nieuwe invoering
van wetten hebben ouderen en hun naasten meer zeggenschap gekregen. Nieuwe technologie zoals
EHealth speelt daarbij ook een rol, omdat ouderen met dementie niet weten hoe een hulpmiddel
gebruikt dient te worden of het vergeten.
BEROEPSCONTEXT VAN DE VERPLEEGKUNDIGE
De verpleegkundige moet kennis hebben over verschillende vormen van dementie en de symptomen
herkennen. Door alert te zijn kan tijdig de diagnose worden gesteld en preventieve maatregelen
genomen worden.
In de beroepscode voor verzorgende en verpleegkundige (2015), wordt beschreven dat het
zelfmanagement van de zorgvrager centraal staat en waar nodig de sociale omgeving hierbij betrekt.
Gezamenlijk beslissingen nemen met de zorgvrager en respect hebben voor de wensen en
behoeften. Het ondersteunen van omgeving door mee te doen aan activiteiten behoort daar ook bij.
De verpleegkundige ondersteunt de zorgvrager ook met het omgaan met de gevolgen van dementie.
Als verpleegkundige is het belangrijk om voorlichtingen te geven over preventieve maatregelen om
gezondheidsproblemen te voorkomen. Er kan invloed uitgeoefend worden op leefstijl en dat
bevordert gezond gedrag van zorgvragers. Daarnaast wordt er per individu beoordeeld om ziekte en/
of aandoeningen te voorkomen om de kwaliteit van leven hoog te houden (Sassen, 2022).
Bij ouderen met dementie moeten klachten serieus genomen worden. In de beginfase is er onrust en
onzekerheid te zien. Zij dienen verwezen te worden naar een huisarts voor de juiste diagnose. De
verpleegkundige heeft een belangrijke rol als gezondheidsbevorderaar en heeft invloed op het
gedrag van de zorgvragers. Ouderen met dementie hebben structuur nodig op een dag. De
verpleging kan daarvoor zorgen, zoals voorspelbaarheid in maaltijdvoorziening, dag, - en nachtritme.
Om vorm te geven welke vaardigheden de verpleegkundige nodig heeft zal er gewerkt worden aan
de zeven CanMEDS rollen.
3
