Gerechtelijk recht
Prof. Scheers Dirk
Academiejaar 2022 - 2023
1e bachelor Rechtspraktijk
Sarah Pintens
1
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
,Deel 1 & deel 2
Algemene puntjes
• Volledig digitaal examen à 20 meerkeuzen vragen à giscorrectie
• Handboek, wetboek en notities mag je gebruiken!
• 1e jaar: deel van het hele boek moet je maar kennen, niet alles (deel 2e jaar)
• Weinig tijd (voor 20 vragen, dus je kunt niet alles gaan opzoeken) – 45 minuten
• Je mag wel alles aanduiden in je boeken maar NIET in schrijven
Begripsomschrijving
Burgerlijk procesrecht: punten van procesrecht staan in art. 6 EVRM
Materieel recht: recht hebben op iets afgeleid uit de wet (bv. je hebt recht op iets omdat je iets hebt
verkocht/gekocht, omgangsrecht van de kinderen, onderhoudsgeld betalen aan ex)
à MAAR er is iets mis met het materieel recht, want als er niets mis zou zijn dan zouden we het niet
gebruiken (want als er bv. wel betaald is à geen probleem) à problemen als je niet doet wat je moet doen
(bv. niet betalen)
2
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
, à het materieel recht gaat eigenlijk niet verder dan gewoon kunnen zeggen dat er een probleem is à hij
kan het niet oplossen à GERECHTELIJK RECHT (gaat het fiksen, probleem oplossen) (kunnen zeggen wat er
moet gebeuren om het hele probleem van de baan te krijgen
Gerechtelijk recht: hangt vast aan materieel recht à steunt erop, en kan dus niet zonder (daarom werd gerechtelijk
recht vroeger niet als apart recht gezien à nu wel want het groeit meer (bv. fiksen ook hun eigen rechtbanken etc.)
= procesrecht
Bronnen
Waar haalt men het procesrecht?
• Internationale regels
o Verdragen: art. 6 EVRM
§ Waarom belangrijk?
• à alle lidstaten gaan zich engageren, zich eraan houden om deze regels te hanteren
• Recht is normaal nationaal, omdat niet heel de wereld dezelfde regels volgt als BE
• Over de grens hebben we dus vaak een probleem à hebben we geen vat meer op
o Bv. als een kindje geboren wordt van BE ouders à dat is een belgje, maar
als er een kindje geboren wordt van Zwitserse ouders à wij kunnen niet
zeggen dat het een zwitser is, want dat bepalen zij ENKEL zeggen: het is
geen belgje
3
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
, o Wij hebben wel regels om zaken van andere landen te behandelen à maar
dat werkt niet goed meer à beter is om afspraken te maken
(verordeningen)
o Europese verordeningen: Brussel Ibis (2012)
§ Staan regels in om vonnis van ander land aan te nemen, of met ons eigen vonnis naar een
ander land te gaan (bv. als BE rechter een DU fabriek aanklaagt om te betalen à dan is er
dus een automatische acceptatie)
• Probleem voor landen die niet mee in de EU zijn, want dan zouden er evt. aparte
regels voor bestaan om deze vonissen te accepteren
• Nationale regels:
o Grondwet: rechterlijke macht + fundamentele waarborgen
§ Bv. alle zittingen zijn openbaar à je mag over zijn bij een zaak
§ Bv. alle rechters moeten hun uitspraken motiveren
o Gerechtelijk wetboek (Ger. W.) à zijn de meeste regels in terug te vinden
§ Verhaal: alle wetboeken kwamen eigenlijk van de ‘Code Napoleon’, alle macht bij de koning
(gaan we nooit meer doen na de FR revolutie) -> macht werd uitgespreid (ging naar het volk)
-> wij kregen scheiding der machten (3 machten: regels maken, regels uitvoeren, conflicten
over regels oplossen) (basis van deze 3 machten die staan in de grondwet) à Napoleon
regelde dit alles (we hebben zeer veel van hem: huisnummer, kadaster (wat van wie is))
• Napoleon hield van het romeinse recht à keek er dus ook wel veel naar, Napoleon
nam veel op/over (bv. keizer Constantijn)
• Keizer Constantijn heeft van Christenen de staatsgodsdienst gemaakt (kwam hem
toen goed uit) à kerk en staat begonnen door elkaar te lopen (bv. huwelijk
ontbinden in 1804 was dus heel moeilijk, want kerk en staat stonden naast elkaar)
à stond zo in het burgerlijk wetboek
§ Strafwetboek, burgerlijk wetboek,… à hebben we heel veel van Napoleon (regels maar ook
het boek zelf soms)
• Gerechtelijk wetboek NIET van Napoleon, want dit was een heel slecht systeem
o Formulieren procesrecht: als je een eis wou instellen moest je kiezen uit een
bepaalde lijst (actio) (zelfde voor de verdediging) (exceptio)
§ Bv. de ENAC
o Napoleon was er niet in geïnteresseerd, dus deed er ook niets mee
(veranderde niets)
• We moesten regels gaan maken (vooral voor de werkgevers/werknemers) à tijden
van priester Daens
o Want een verkoper en koper die wilden wel hetzelfde (overeenkomen over
de prijs)
o MAAR bij werknemers en werkgevers is dit niet zo (staan verticaal tegenover
elkaar) à was je ziek, ja pech, geen loon; konden de werkdagen
verlengen;…
o DUS een nieuwe rechtbank gemaakt (belangrijk was dat hier ook arbeiders
bijzaten):
o à werd een beetje ingewikkeld (door veel verschillende rechtbanken)à
Charles Van Reepinghen maakte nieuwe rechtbankenstructuur
§ Procesrecht! à hoe een proces precies zou werken
§ TOTAAL nieuwe procedure (duurde 3 jaar om in te werken)
• Belangrijkste nieuwe regels (1967):
o 1 procedure
o Zelf naar de rechter gaan was mogelijk (daarvoor was een tussenpersoon
verplicht)
4
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
Prof. Scheers Dirk
Academiejaar 2022 - 2023
1e bachelor Rechtspraktijk
Sarah Pintens
1
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
,Deel 1 & deel 2
Algemene puntjes
• Volledig digitaal examen à 20 meerkeuzen vragen à giscorrectie
• Handboek, wetboek en notities mag je gebruiken!
• 1e jaar: deel van het hele boek moet je maar kennen, niet alles (deel 2e jaar)
• Weinig tijd (voor 20 vragen, dus je kunt niet alles gaan opzoeken) – 45 minuten
• Je mag wel alles aanduiden in je boeken maar NIET in schrijven
Begripsomschrijving
Burgerlijk procesrecht: punten van procesrecht staan in art. 6 EVRM
Materieel recht: recht hebben op iets afgeleid uit de wet (bv. je hebt recht op iets omdat je iets hebt
verkocht/gekocht, omgangsrecht van de kinderen, onderhoudsgeld betalen aan ex)
à MAAR er is iets mis met het materieel recht, want als er niets mis zou zijn dan zouden we het niet
gebruiken (want als er bv. wel betaald is à geen probleem) à problemen als je niet doet wat je moet doen
(bv. niet betalen)
2
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
, à het materieel recht gaat eigenlijk niet verder dan gewoon kunnen zeggen dat er een probleem is à hij
kan het niet oplossen à GERECHTELIJK RECHT (gaat het fiksen, probleem oplossen) (kunnen zeggen wat er
moet gebeuren om het hele probleem van de baan te krijgen
Gerechtelijk recht: hangt vast aan materieel recht à steunt erop, en kan dus niet zonder (daarom werd gerechtelijk
recht vroeger niet als apart recht gezien à nu wel want het groeit meer (bv. fiksen ook hun eigen rechtbanken etc.)
= procesrecht
Bronnen
Waar haalt men het procesrecht?
• Internationale regels
o Verdragen: art. 6 EVRM
§ Waarom belangrijk?
• à alle lidstaten gaan zich engageren, zich eraan houden om deze regels te hanteren
• Recht is normaal nationaal, omdat niet heel de wereld dezelfde regels volgt als BE
• Over de grens hebben we dus vaak een probleem à hebben we geen vat meer op
o Bv. als een kindje geboren wordt van BE ouders à dat is een belgje, maar
als er een kindje geboren wordt van Zwitserse ouders à wij kunnen niet
zeggen dat het een zwitser is, want dat bepalen zij ENKEL zeggen: het is
geen belgje
3
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
, o Wij hebben wel regels om zaken van andere landen te behandelen à maar
dat werkt niet goed meer à beter is om afspraken te maken
(verordeningen)
o Europese verordeningen: Brussel Ibis (2012)
§ Staan regels in om vonnis van ander land aan te nemen, of met ons eigen vonnis naar een
ander land te gaan (bv. als BE rechter een DU fabriek aanklaagt om te betalen à dan is er
dus een automatische acceptatie)
• Probleem voor landen die niet mee in de EU zijn, want dan zouden er evt. aparte
regels voor bestaan om deze vonissen te accepteren
• Nationale regels:
o Grondwet: rechterlijke macht + fundamentele waarborgen
§ Bv. alle zittingen zijn openbaar à je mag over zijn bij een zaak
§ Bv. alle rechters moeten hun uitspraken motiveren
o Gerechtelijk wetboek (Ger. W.) à zijn de meeste regels in terug te vinden
§ Verhaal: alle wetboeken kwamen eigenlijk van de ‘Code Napoleon’, alle macht bij de koning
(gaan we nooit meer doen na de FR revolutie) -> macht werd uitgespreid (ging naar het volk)
-> wij kregen scheiding der machten (3 machten: regels maken, regels uitvoeren, conflicten
over regels oplossen) (basis van deze 3 machten die staan in de grondwet) à Napoleon
regelde dit alles (we hebben zeer veel van hem: huisnummer, kadaster (wat van wie is))
• Napoleon hield van het romeinse recht à keek er dus ook wel veel naar, Napoleon
nam veel op/over (bv. keizer Constantijn)
• Keizer Constantijn heeft van Christenen de staatsgodsdienst gemaakt (kwam hem
toen goed uit) à kerk en staat begonnen door elkaar te lopen (bv. huwelijk
ontbinden in 1804 was dus heel moeilijk, want kerk en staat stonden naast elkaar)
à stond zo in het burgerlijk wetboek
§ Strafwetboek, burgerlijk wetboek,… à hebben we heel veel van Napoleon (regels maar ook
het boek zelf soms)
• Gerechtelijk wetboek NIET van Napoleon, want dit was een heel slecht systeem
o Formulieren procesrecht: als je een eis wou instellen moest je kiezen uit een
bepaalde lijst (actio) (zelfde voor de verdediging) (exceptio)
§ Bv. de ENAC
o Napoleon was er niet in geïnteresseerd, dus deed er ook niets mee
(veranderde niets)
• We moesten regels gaan maken (vooral voor de werkgevers/werknemers) à tijden
van priester Daens
o Want een verkoper en koper die wilden wel hetzelfde (overeenkomen over
de prijs)
o MAAR bij werknemers en werkgevers is dit niet zo (staan verticaal tegenover
elkaar) à was je ziek, ja pech, geen loon; konden de werkdagen
verlengen;…
o DUS een nieuwe rechtbank gemaakt (belangrijk was dat hier ook arbeiders
bijzaten):
o à werd een beetje ingewikkeld (door veel verschillende rechtbanken)à
Charles Van Reepinghen maakte nieuwe rechtbankenstructuur
§ Procesrecht! à hoe een proces precies zou werken
§ TOTAAL nieuwe procedure (duurde 3 jaar om in te werken)
• Belangrijkste nieuwe regels (1967):
o 1 procedure
o Zelf naar de rechter gaan was mogelijk (daarvoor was een tussenpersoon
verplicht)
4
Gerechtelijk recht
Academiejaar 2022-2023
