Zorgt voor een veilig pedagogisch
klimaat
Naam:
Studentnummer:
Studentenmail:
Klas:
Examen code: B1-K1-W1
Titel: Zorgt voor een veilig pedagogisch klimaat
Opleiding: Gespecialiseerd pedagogisch medewerker
1
,Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................................................... 3
1. Beginsituatie van de groep ............................................................................................ 4
1.1 Samenstelling groep ....................................................................................................... 4
1.2 Gemiddeld sociaal-emotionele ontwikkeling ................................................................... 4
1.3 Afspraken/regels ............................................................................................................. 4
1.4 Problemen in interactie ................................................................................................... 5
1.5 Signalen van opvallend gedrag/gedragsproblematiek .................................................... 6
1.6 Uitgevoerde activiteit die bijdragen aan een positieve sfeer .......................................... 6
1.7 Locatie/ruimte waar de begeleiding plaatsvond ............................................................. 6
2. Verantwoording veilig pedagogisch klimaat: De groep .............................................. 7
2.1 Structuur op de groep ..................................................................................................... 7
2.2 Onzekere situaties .......................................................................................................... 7
2.3 Overwicht getoond in het handhaven van afspraken en regels ...................................... 8
2.4 Interventies ..................................................................................................................... 8
2.5 Methodisch handelen bij groepsprocessen .................................................................... 8
2.6 Begeleiding van het oplossen van problemen in de onderlinge interactie ...................... 9
2.7 Passende activiteit die hebben bijgedragen aan een positieve sfeer ............................. 9
3. Verantwoording veilig pedagogisch klimaat: Individuele kind................................. 10
3.1 Onzekere situaties ........................................................................................................ 10
3.2 Ieder kind tot zijn recht laten komen in de groep. ......................................................... 10
3.3 Methodische technieken bij opvallend gedrag .............................................................. 10
3.4 Passende interactievaardigheden tijdens individuele begeleiding ............................... 11
Bronnenlijst .......................................................................................................................... 12
Bijlagen ................................................................................................................................. 13
Bijlage 1: Uitgebreid overzicht afspraken/regels .............................................................. 13
2
,Inleiding
In dit examenverslag is te lezen hoe gezorgd is voor een veilig pedagogisch klimaat in de
groep, waarin kinderen zich thuis voelen en waarin ze prettig met elkaar omgaan. Een veilig
pedagogisch klimaat wordt ook wel opvoedingsklimaat genoemd, waarin kinderen zich
sociaal, emotioneel en intellectueel kunnen ontwikkelen. De sfeer in de groep speelt een
belangrijke rol in het opvoedingsklimaat (Baseler, 2016).
Allereerst zal in het verslag de beginsituatie van de groep beschreven worden, waarin een
duidelijke en accurate beschrijving wordt gegeven. Vervolgens wordt beschreven op welke
manier er voor een veilig pedagogisch groepsklimaat is gezorgd en hoe dit is voor het
individuele kind. Hierbij wordt verantwoord welke keuzes er zijn gemaakt.
Voorafgaand aan deze examenopdracht heeft er een voorbereidende opdracht
plaatsgevonden, waarin ik vier maal één uur de leiding over een groep kinderen heb gehad.
Dit heeft op de volgende datums plaatsgevonden: 1 september 08:00u-09:15u, 6 september
08:00u-09:15u, 7 september 17:30u-18:30u en 8 september 07:30u-08:30u.
3
, 1. Beginsituatie van de groep
1.1 Samenstelling groep
De groep “naam” is een verticale groep binnen de organisatie *naam* op kinderdagverblijf
locatie *naam*. Een verticale groep bestaat uit kinderen van verschillende leeftijden, namelijk
van nul tot vier jaar. Afhankelijk van de samenstelling van leeftijden zijn er per dag tussen de
10-12 kinderen op de groep samen met 2 pedagogisch medewerkers. Tijdens de uitvoering
van deze examenopdracht waren er op donderdag 15 september 11 kinderen aanwezig. Het
jongste kind op die dag was 1 jaar en 4 maanden. Het oudste kind 3 jaar en 4 maanden.
1.2 Gemiddeld sociaal-emotionele ontwikkeling
Door de verschillende leeftijden in een verticale groep is er een verschil in de sociaal-
emotionele ontwikkeling. Daarom wordt onderstaand een gemiddelde sociaal-emotionele
ontwikkeling beschreven van een dreumes (1-2 jaar) en peuter (2-4 jaar). De baby (0-1 jaar)
is achterwegen gelaten, omdat een kind van deze leeftijd op donderdag 15 september niet
aanwezig was.
Bij een dreumes speelt het ontdekken van de wereld een grote rol. In deze fase is het
interessant om te ontdekken wat juist wel of niet mag waarbij ieder kind de grenzen opzoekt.
Het kind moet nog leren wat anderen wel en niet leuk vinden en is nog erg egocentrisch. In
deze fase heeft de reactie van anderen een belangrijke invloed in het aanleren van
belangrijke vaardigheden. Het kind kan eenvoudige opdrachten uitvoeren, zwaait bij het
vertrek van een persoon en kan iets delen op verzoek. Door de ontwikkeling van taal kan het
kind beter sociaal deelnemen en zijn eigen wensen en behoeften kenbaar maken. De
taalontwikkeling heeft een sterke bijdrage in de belangstelling voor andere kinderen en zorgt
ervoor dat het kind beter in staat is te spelen met andere kinderen. Als het kind bijna twee is
ontwikkelt zich een sterke wil, waarbij het kind driftig en koppig kan zijn (Kijk op ontwikkeling,
2014).
Bij een peuter neemt het zelfbewustzijn flink toe. De omgeving van het kind is nu
grotendeels vertrouwd en komt in een fase waarbij er steeds meer verwacht wordt van het
kind, waardoor het zal experimenteren met afhankelijkheid en zelfstandigheid. Hierbij is het
normaal dat een kind zich gaat verzetten. Fantasie speelt een belangrijke rol in deze fase
wat in eigen spel of met vriendjes kan worden toegepast. Peuters gaan zich identificeren met
hun verzorgers en doen hun graag na. Ze kunnen steeds beter delen en inschatten hoe de
omgeving reageert op hun gedrag, waarbij ook manipulatie komt kijken. Dit gedrag lijkt voort
te komen uit het feit dat de gewenste sociale rol nog niet overeenkomt met de egocentrische
behoeften van het kind. Verder kan de koppigheidsfase ontstaan, waarbij de peuter zich
verzet tegen zijn opvoeder. Door koppig te zijn experimenteert en oefent de peuter met de
eigen wil, wat belangrijk is om te groeien tot een zelfstandig, evenwichtige en wilskrachtige
persoonlijkheid. Voor opvoeders kan dit een lastige fase zijn (Kijk op ontwikkeling, 2014).
1.3 Afspraken/regels
Vanuit de organisatie worden er bepaalde afspraken/regels gehanteerd in de groepen om de
veiligheid van de kinderen zoveel mogelijk te waarborgen, deze regels zijn opgenomen in het
werkplan. Het is een uitgebreid overzicht, die in de bijlage 1 uitgewerkt staat. Hoewel elke
regel zijn eigen belang heeft worden onderstaand de regels benoemd die ook aan kinderen
worden meegeven in de groep.
In de groep is het belangrijk dat kinderen niet binnen rennen en niet te veel speelgoed op de
grond laten liggen. Dit benoemen wij ook zodra wij zien dat kinderen dit doen en leggen hen
uit waarom dit niet mag, waarbij wij praten in de ik-vorm. Zo kunnen wij in overleg met de
4
klimaat
Naam:
Studentnummer:
Studentenmail:
Klas:
Examen code: B1-K1-W1
Titel: Zorgt voor een veilig pedagogisch klimaat
Opleiding: Gespecialiseerd pedagogisch medewerker
1
,Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................................................... 3
1. Beginsituatie van de groep ............................................................................................ 4
1.1 Samenstelling groep ....................................................................................................... 4
1.2 Gemiddeld sociaal-emotionele ontwikkeling ................................................................... 4
1.3 Afspraken/regels ............................................................................................................. 4
1.4 Problemen in interactie ................................................................................................... 5
1.5 Signalen van opvallend gedrag/gedragsproblematiek .................................................... 6
1.6 Uitgevoerde activiteit die bijdragen aan een positieve sfeer .......................................... 6
1.7 Locatie/ruimte waar de begeleiding plaatsvond ............................................................. 6
2. Verantwoording veilig pedagogisch klimaat: De groep .............................................. 7
2.1 Structuur op de groep ..................................................................................................... 7
2.2 Onzekere situaties .......................................................................................................... 7
2.3 Overwicht getoond in het handhaven van afspraken en regels ...................................... 8
2.4 Interventies ..................................................................................................................... 8
2.5 Methodisch handelen bij groepsprocessen .................................................................... 8
2.6 Begeleiding van het oplossen van problemen in de onderlinge interactie ...................... 9
2.7 Passende activiteit die hebben bijgedragen aan een positieve sfeer ............................. 9
3. Verantwoording veilig pedagogisch klimaat: Individuele kind................................. 10
3.1 Onzekere situaties ........................................................................................................ 10
3.2 Ieder kind tot zijn recht laten komen in de groep. ......................................................... 10
3.3 Methodische technieken bij opvallend gedrag .............................................................. 10
3.4 Passende interactievaardigheden tijdens individuele begeleiding ............................... 11
Bronnenlijst .......................................................................................................................... 12
Bijlagen ................................................................................................................................. 13
Bijlage 1: Uitgebreid overzicht afspraken/regels .............................................................. 13
2
,Inleiding
In dit examenverslag is te lezen hoe gezorgd is voor een veilig pedagogisch klimaat in de
groep, waarin kinderen zich thuis voelen en waarin ze prettig met elkaar omgaan. Een veilig
pedagogisch klimaat wordt ook wel opvoedingsklimaat genoemd, waarin kinderen zich
sociaal, emotioneel en intellectueel kunnen ontwikkelen. De sfeer in de groep speelt een
belangrijke rol in het opvoedingsklimaat (Baseler, 2016).
Allereerst zal in het verslag de beginsituatie van de groep beschreven worden, waarin een
duidelijke en accurate beschrijving wordt gegeven. Vervolgens wordt beschreven op welke
manier er voor een veilig pedagogisch groepsklimaat is gezorgd en hoe dit is voor het
individuele kind. Hierbij wordt verantwoord welke keuzes er zijn gemaakt.
Voorafgaand aan deze examenopdracht heeft er een voorbereidende opdracht
plaatsgevonden, waarin ik vier maal één uur de leiding over een groep kinderen heb gehad.
Dit heeft op de volgende datums plaatsgevonden: 1 september 08:00u-09:15u, 6 september
08:00u-09:15u, 7 september 17:30u-18:30u en 8 september 07:30u-08:30u.
3
, 1. Beginsituatie van de groep
1.1 Samenstelling groep
De groep “naam” is een verticale groep binnen de organisatie *naam* op kinderdagverblijf
locatie *naam*. Een verticale groep bestaat uit kinderen van verschillende leeftijden, namelijk
van nul tot vier jaar. Afhankelijk van de samenstelling van leeftijden zijn er per dag tussen de
10-12 kinderen op de groep samen met 2 pedagogisch medewerkers. Tijdens de uitvoering
van deze examenopdracht waren er op donderdag 15 september 11 kinderen aanwezig. Het
jongste kind op die dag was 1 jaar en 4 maanden. Het oudste kind 3 jaar en 4 maanden.
1.2 Gemiddeld sociaal-emotionele ontwikkeling
Door de verschillende leeftijden in een verticale groep is er een verschil in de sociaal-
emotionele ontwikkeling. Daarom wordt onderstaand een gemiddelde sociaal-emotionele
ontwikkeling beschreven van een dreumes (1-2 jaar) en peuter (2-4 jaar). De baby (0-1 jaar)
is achterwegen gelaten, omdat een kind van deze leeftijd op donderdag 15 september niet
aanwezig was.
Bij een dreumes speelt het ontdekken van de wereld een grote rol. In deze fase is het
interessant om te ontdekken wat juist wel of niet mag waarbij ieder kind de grenzen opzoekt.
Het kind moet nog leren wat anderen wel en niet leuk vinden en is nog erg egocentrisch. In
deze fase heeft de reactie van anderen een belangrijke invloed in het aanleren van
belangrijke vaardigheden. Het kind kan eenvoudige opdrachten uitvoeren, zwaait bij het
vertrek van een persoon en kan iets delen op verzoek. Door de ontwikkeling van taal kan het
kind beter sociaal deelnemen en zijn eigen wensen en behoeften kenbaar maken. De
taalontwikkeling heeft een sterke bijdrage in de belangstelling voor andere kinderen en zorgt
ervoor dat het kind beter in staat is te spelen met andere kinderen. Als het kind bijna twee is
ontwikkelt zich een sterke wil, waarbij het kind driftig en koppig kan zijn (Kijk op ontwikkeling,
2014).
Bij een peuter neemt het zelfbewustzijn flink toe. De omgeving van het kind is nu
grotendeels vertrouwd en komt in een fase waarbij er steeds meer verwacht wordt van het
kind, waardoor het zal experimenteren met afhankelijkheid en zelfstandigheid. Hierbij is het
normaal dat een kind zich gaat verzetten. Fantasie speelt een belangrijke rol in deze fase
wat in eigen spel of met vriendjes kan worden toegepast. Peuters gaan zich identificeren met
hun verzorgers en doen hun graag na. Ze kunnen steeds beter delen en inschatten hoe de
omgeving reageert op hun gedrag, waarbij ook manipulatie komt kijken. Dit gedrag lijkt voort
te komen uit het feit dat de gewenste sociale rol nog niet overeenkomt met de egocentrische
behoeften van het kind. Verder kan de koppigheidsfase ontstaan, waarbij de peuter zich
verzet tegen zijn opvoeder. Door koppig te zijn experimenteert en oefent de peuter met de
eigen wil, wat belangrijk is om te groeien tot een zelfstandig, evenwichtige en wilskrachtige
persoonlijkheid. Voor opvoeders kan dit een lastige fase zijn (Kijk op ontwikkeling, 2014).
1.3 Afspraken/regels
Vanuit de organisatie worden er bepaalde afspraken/regels gehanteerd in de groepen om de
veiligheid van de kinderen zoveel mogelijk te waarborgen, deze regels zijn opgenomen in het
werkplan. Het is een uitgebreid overzicht, die in de bijlage 1 uitgewerkt staat. Hoewel elke
regel zijn eigen belang heeft worden onderstaand de regels benoemd die ook aan kinderen
worden meegeven in de groep.
In de groep is het belangrijk dat kinderen niet binnen rennen en niet te veel speelgoed op de
grond laten liggen. Dit benoemen wij ook zodra wij zien dat kinderen dit doen en leggen hen
uit waarom dit niet mag, waarbij wij praten in de ik-vorm. Zo kunnen wij in overleg met de
4
