LES 2 – 20/02
Hoofdstuk 2: Darwinisme en doelgerichtheid
Lesoverzicht:
1. Inleiding: artefacten en organismen
2. De mechanisering van het wereldbeeld
3. Kant en teleologie
4. Darwin, domheid en doelgerichtheid
5. Functies
6. Conclusie
1 Inleiding:
Het blijkt dat alles een welbepaalde functie heeft. Filosofen en theologen verwonderen zich over deze
doelgerichtheid, maar ook over de doelmatigheid.
Doelmatigheid: efficiëntie waarmee onderdelen/dingen hun doel vervullen.
Teleologie: beschrijven en verklaren van fenomenen aan de hand van hun doelgerichtheid en doelmatigheid.
Er heerste het idee van God. Het is God die als een soort van mega schijnwerker alles in elkaar heeft gezet en alles
een rol heeft gegeven.
Citaat John Locke (1690) (PowerPoint)
(laat het denkbeeld van toen zien, het idee dat er een God was)
- Materie kan geen gedachten produceren
- Als materie geproduceerd worden door niks en gedachten
geproduceerd door materie
- Behalve als er zoiets was als een intelligent wezen was, kan dit
Vanaf de 17de eeuw begon het denkbeeld te veranderen. Het naturalisme
wordt dominant in het Westen.
Naturalisme:
1) Je probeert iets te begrijpen vanuit de natuur zelf, dus niet vanuit iets buitenaardigs uit de natuur, niet door
God.
2) Het is een filosofie die rekening houdt met recente ontwikkeling en wetenschappen
= Empirically informed filosofy
"God is dead; also known as the death of God is a statement made by the German philosopher Friedrich Nietzsche.
God wordt niet meer gezien als de verklaring voor de levende als levenloze natuur
overgang van het antieke middeleeuws denken naar het moderne denken over de natuur: mechanisering van het
wereldbeeld
Voorbeeld: bombardeerkever (komt terug bij intelligent Design)
Intelligent Design: wetenschappers die beweren dat sommige eigenschappen in de levende natuur te moeilijk te
verklaren zijn uit het Darwinisme
- extreem heet sproeimiddel in achterlijf
- bij bedreiging
, Artefacten: door de mens ontworpen voorwerpen
- Vervullen een doel dat de oorzaak is van hun bestaan
- Nieuw begrip: doeloorzaak
Aristoteles: 4 oorzaken/ verklaringen
1) Materiele oorzaak (het materiaal van een tafel, bv. hout)
2) Formele oorzaak (een bepaalde lengte/dichte)
3) Efficiënte oorzaak (wat heeft het voorwerp in het leven geroepen, bv. Een schijnwerker, de kunst van het
houtbewerken)
4) Doeloorzaak (begrijpen van een object, waarom??)
De kenmerken van artefacten werden toegepast op organismen
- Definitie: georganiseerd lichaam (met organen)
- Organen vervullen een doel wat de oorzaak is van hun bestaan
- Maar: naturalisme
Hoofdstuk 2: Darwinisme en doelgerichtheid
Lesoverzicht:
1. Inleiding: artefacten en organismen
2. De mechanisering van het wereldbeeld
3. Kant en teleologie
4. Darwin, domheid en doelgerichtheid
5. Functies
6. Conclusie
1 Inleiding:
Het blijkt dat alles een welbepaalde functie heeft. Filosofen en theologen verwonderen zich over deze
doelgerichtheid, maar ook over de doelmatigheid.
Doelmatigheid: efficiëntie waarmee onderdelen/dingen hun doel vervullen.
Teleologie: beschrijven en verklaren van fenomenen aan de hand van hun doelgerichtheid en doelmatigheid.
Er heerste het idee van God. Het is God die als een soort van mega schijnwerker alles in elkaar heeft gezet en alles
een rol heeft gegeven.
Citaat John Locke (1690) (PowerPoint)
(laat het denkbeeld van toen zien, het idee dat er een God was)
- Materie kan geen gedachten produceren
- Als materie geproduceerd worden door niks en gedachten
geproduceerd door materie
- Behalve als er zoiets was als een intelligent wezen was, kan dit
Vanaf de 17de eeuw begon het denkbeeld te veranderen. Het naturalisme
wordt dominant in het Westen.
Naturalisme:
1) Je probeert iets te begrijpen vanuit de natuur zelf, dus niet vanuit iets buitenaardigs uit de natuur, niet door
God.
2) Het is een filosofie die rekening houdt met recente ontwikkeling en wetenschappen
= Empirically informed filosofy
"God is dead; also known as the death of God is a statement made by the German philosopher Friedrich Nietzsche.
God wordt niet meer gezien als de verklaring voor de levende als levenloze natuur
overgang van het antieke middeleeuws denken naar het moderne denken over de natuur: mechanisering van het
wereldbeeld
Voorbeeld: bombardeerkever (komt terug bij intelligent Design)
Intelligent Design: wetenschappers die beweren dat sommige eigenschappen in de levende natuur te moeilijk te
verklaren zijn uit het Darwinisme
- extreem heet sproeimiddel in achterlijf
- bij bedreiging
, Artefacten: door de mens ontworpen voorwerpen
- Vervullen een doel dat de oorzaak is van hun bestaan
- Nieuw begrip: doeloorzaak
Aristoteles: 4 oorzaken/ verklaringen
1) Materiele oorzaak (het materiaal van een tafel, bv. hout)
2) Formele oorzaak (een bepaalde lengte/dichte)
3) Efficiënte oorzaak (wat heeft het voorwerp in het leven geroepen, bv. Een schijnwerker, de kunst van het
houtbewerken)
4) Doeloorzaak (begrijpen van een object, waarom??)
De kenmerken van artefacten werden toegepast op organismen
- Definitie: georganiseerd lichaam (met organen)
- Organen vervullen een doel wat de oorzaak is van hun bestaan
- Maar: naturalisme
