Samenvatting Cariologie en restauratieve mogelijkheden

Inhoudsopgave
Cariës detectie en diagnostiek........................................................................................................................ 1
Patiënt..................................................................................................................................................................2
Cariës....................................................................................................................................................................2

Behandeling van cariës, wanneer alleen preventief, wanneer ook restauratief ingrijpen?...............................5
Cariësmanagement preventie..............................................................................................................................5
Behandeling van cariëslaesies..............................................................................................................................9

Detectie en diagnostiek van cariës............................................................................................................... 12
Drie laesieclassificatiesystemen.........................................................................................................................12
Detectie van cariëslaesies op röntgenopnamen................................................................................................13

Materiaalkunde........................................................................................................................................... 15

Alle scores samen........................................................................................................................................ 22

Literatuur.................................................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 8.8 VL................................................................................................................................................24
Hoofdstuk 10 VL.................................................................................................................................................24




Cariës detectie en diagnostiek

,Patiënt
Basisadvies – mondhygiëne en voeding
Mondhygiëne:
 2x per dag poetsen met de juiste tandpasta
 Tot 10 jaar napoetsen
Voeding:
 Maximaal 7 eetmomenten per dag
 Uur voor tandenpoetsen geen zure producten nuttigen
 Geen eten of drinken na laatste keer tandenpoetsen of mee naar bed nemen
Fluoride:
 0-1 jaar: 1x pd met fluoride peutertandpasta (500-750 ppm)
 2-4 jaar: 2 x pd met fluoride peutertandpasta (500-750 ppm)
 5 > jaar: 2x pd met fluoride tandpasta voor volwassenen (1000-1500 ppm)

Intra-oraal onderzoek
 Erosie:
o Slijtage en palatinaal geen groefjes
o Cupping: putjes in de knobbels
o Doorschemering van dentine àdoor zuren
 White spots: cariës laesie die tot stilstand is gekomen à door beugel
 Cariës laesie: nooit op kleur afgaan (het kan wel helpen). Ruwheid en ligging
o Niet actief: ligging buccaal poets je snel weg
o Actief: als laesie cervicaal ligt


Cariës
Cariës: de ziekte cariës is een dynamisch proces dat zich afspeelt in de plaque/de biofilm op het tandoppervlak en
resulteert in een verstoring van het evenwicht tussen tandmineraal en plaque met als netto resultaat een verlies van
tandmineraal.

Als een laesie cervicaal ligt eerder de kans op cariës i.p.v. een arrested laesie die meer richting occlusaal zit. Plek is
makkelijker te reinigen en de wang komt er langs met slijm.

Predelictieplaatsen plaque:
 Cervicaal langs de gingivarand
 Approximaal net onder het contactpunt
 Putten en fissuren

Globaal chemisch proces
1. Voedingsstoffen diffunderen plaque in
2. Fermentatie koolhydraten
3. Productie (melk)zuur
4. Zuur diffundeert glazuur in
5. Mineraal lost op
6. Ca en PO4 diffunderen glazuur uit

Diagnostiek: vaststellen van aanwezigheid (en ernst) van een ziekte door middel van de tekenen en symptomen van de
ziekte.

Cariës: lokaal ziekteproces als gevolg van een bacteriële omzetting van fermenteerbaar substraat in tandweefsel
aantastende zuren.
Cariëslaesie: gevolg van de ziekte cariës. Indien niet actief (stabiel of arrested), dan geen sprake van cariës.
Caviteit: cariëslaesie waarbij het glazuuroppervlak doorbroken is (microcavitatie of cavitatie). Indien niet actief (stabiel of
arrested), dan geen sprake van cariës.

Caviteit is altijd een cariëslaesie, maar een cariëslaesie is niet altijd een caviteit.




Cariës is een ziekte

,  Complex en multi-factoriëel
 Gediagnosticeerd door detectie van risicofactoren (ziekte veroorzakende componenten) en -indicatoren
(omstandigheden die aangeven dat er een risico bestaat, zonder zelf een oorzaak te zijn).

Multifactorieel – etiologie van cariës




Risicofactoren:
 Plaque
 Frequentie suikerinname
 Lage speekselvloed
 Geen flouride gebruik
Risico indicatoren (aanwijzingen):
 Nieuwe laesies
 Laag SES
 Stress
 Gingivitis
De belangrijkste risico indicator is een nieuwe laesie. Detectie is dus erg belangrijk

Laesiedetectiemethoden
 Visueel-tactiel:
o Schoon oppervlak
o Gebruik van luchtspuit: je ziet ook vroege cariëslaesies
o Goed licht: voor doorscherming
o Gebruik van spiegel
o Sonde
o Goede ogen
 Bite wing foto’s: voor approximale laesies
 FOTI: alleen dentinelaesies
 DIAGNOdent
 QLF: alleen glazuurlaesies

Gouden standard: visuele-tactiele inspectie met Spiegel, sonde en opvallend licht (aangevuld met BW rontgenopnamen)
Leg vast wat je hebt waargenomen in patiëntendossier, status praesens en lichtfoto’s.

Restauratie ziekte cariës niet op. Een restauratie is symptoombestrijding. Belangrijk is om de cariëslaesie te monitoren.
Preventie is mogelijk. Cariëslaesies kunnen arrested worden of zelfs remineraliseren. Het duurt gemiddeld 4 tot 8 jaar
voordat de laesie van oppervlak de glazuur-dentine grens heeft bereikt.