SOCIAAL WERK DEFINIËREN EN HISTORIEK
WAT IS SOCIAAL WERK
→Ontstaan van de professie, sociaal werk?
- Kleine gemeenschappen zijn gegaan naar grote steden
Industrie
veel armoede, slechte omstandigheden.
Caritas
ontstaan van die professies, sociaal werk
sociaal werk
- Professie: beroep, de stiel
- Academisch discipline:
master sociaal werker
wetenschapsdomein
onderzoeken om sociaal werk professie ondersteunen
- Praktijk:
Professie
vrijwilligerswerk
→Grote verscheidenheid: verschillende organisatie, doelgroepen, veel discipline en
vertakkingen
→ verschillende vormen identificatie: identificeren als sociaal werker vanuit doelgroep,
functie of organisatie.
- Vanuit organisatie?
Organisatie centraal zetten, praten vanuit de organisatie ( bv. ziekenhuis)
werken op de sociale dienst ( jeugd).
Voorstellen als werkzaam in een bepaalde organisatie
- Vanuit functie?
BV. jeugdwerker, straathoekwerk je identificeren vanuit je functie
benoemen hun professionele rol vanuit hun specifieke functie en
specialisme
- Vanuit doelgroep?
Ik werk met “ bejaarden”, “kinderen”, “vluchtelingen”
identificeren met de doelgroep waarmee ze werken.
DE SOCIALE WERK BOOM
Wortels zijn de roost, van waar we komen en die zijn gegrond in de
sociale strijd tussen arbeiders en proletariaat.
Stam zitten de gemeenschappelijke vaardigheden, kennis en attitudes
die SW moeten ontwikkelen. Deze kennis,… wordt omgezet tot
methodieken, theorie,… .
frontlinie, SW worden vaak eerst geconfronteerd met de
veranderingen in de samenleving, door die veranderingen moet SW ook
veranderen. Vb. vluchtelingen crisis, rampen, overstromingen,..
( Frontlinie van samenleving: SW is aanspreekpunt van de samenleving.
,De takken vormen de verschillende specialisme in het sociaal werk, kunnen ook gaan
verstrengelen.
GEMEENSCHAPPELIJKE STAM
Wat er gemeenschappelijk aan identiteit sociaal werk en weerspiegeld de competentieprofiel.
Wat moeten de afgestudeerden kunnen?
- Why: waarom noemen we het sociaal werk: om
mensenrechten te realiseren, solidariteit versterken,
rechtvaardigheid garanderen
- How: kracht gericht werken, methodisch, agogisch
handelen, verbinden, bruggen bouwen, netwerk
bouwen,
- What: kritisch onderzoeken houding nemen,
doelgericht werken en reflecteren
WAT IS SOCIAAL WERK? EEN GLOBALE DEFINITIE
HISTORIEK VAN DEFINITIE
- Variatie doorheen de tijd en geografisch :
SW evolueert mee hoe dat de samenleving evolueert
SW hier is anders dan SW in Afrika.
- Onlosmakelijk verbonden met de samenleving waarvan het deel uit maakt:
SW in Nederland is anders dan die van ons, we hebben andere aspecten
- Globale definitie door International Federation of Social Workers (IFSW) van
internationaal naar globaal
- Geen allesomvattende en onveranderlijke definitie
Global Agenda for Social Work and Social Development
SOCIAAL WERK STAAT IN RELATIE TOT DE SAMENLEVING
definitie is veranderlijk, het is een globale definitie, we hebben ook een globale agenda. Elk
jaar gaan ze 1 aspect van SW door gronden en actualiseren. Hoe moeten wij als SW mee
gaan met die veranderingen? Deze 4 punten zijn de thema’s van global agenda
- Groeiende sociale en economische ongelijkheid: kloof blijft groeien, meer gelijkheid
creëren
- Waardigheid en waarde van mensen
- Duurzaamheid van het milieu en de gemeenschap: hoe moeten we als SW werken
met milieuproblemen, hoe duurzamer werken
- Belang van menselijke relaties
Globale definitie:
=“Sociaal werk is een op de praktijk gebaseerd beroep en een academische discipline die
sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van
mensen bevordert. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
sociale verantwoordelijkheid en respect voor vormen van diversiteit staan centraal in het
sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale- en menswetenschappen en
inheemse of lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om
problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.”
,ONTSTAAN VAN SOCIAAL WERK
DE WORTELS VAN DE SOCIALE WERKBOOM BELANG VAN EEN HISTORISCH PERSPECTIEF:
- Belangrijk voor ontwikkeling van professionele identiteit:
wortels van de boom geven de historiek weer en het ontstaan van sociaal
werk.
De historiek geeft de ontwikkeling weer van sociaal werk en op die manier
hoe we sociaal werk
begrijpen, van waar we komen en waar we de van vandaag staan.
- Helpt sociale zaken te verklaren en in perspectief te plaatsen
- Geschiedenis van sociaal werk:
beroepsgeschiedenis, evolutie van doelgroepen, werkterreinen en
methoden en visies, pioniers.
wat is ons identiteit als professie, wat zijn onze basis methodieken
hoe is het ontstaan en hoe is ontwikkeld,
waar haalt de professie zijn roots en hoe is doorheen de tijd gaan
veranderen
- Geschiedenis voor sociaal werk: maatschappelijke problemen en hoe die het sociaal
werk hebben beïnvloedt.
1.7ONTWIKKELINGEN IN DE 18 D E EEUW
Franse revolutie; politieke beweging, tegen de grote machtsblokken van kerk en andere
grote politieke machten.
- Streven naar liberté, egalité & Franternité: gelijkheid, vrijheid en broeders: mens meer
centraal zetten en minder onder die machten.
Naast politiek beweging ook culturele revolutie:
- Verlichting: is een stroming die meer is gaan kijken naar de wetenschap, techniek en
orde.
Een stroming die de verlichting tegenwerkt: romantiek
- Romantiek: gevoel, creativiteit, en intuïtie belangrijk, terug naar natuur, wat zegt
natuur -> culturele stroming, kunst en cultuur
Basis van identiteit sociaal werker:
- Beroep met verstand en wetenschap -> kennis en kunde
- gevoel en creativiteit -> vertrouwensband ontwikkelen, maar ook van belang om om
in te spelen op een creatieve manier op de ontwikkeling die zich in de samenleving
voordoen
1.8 ONTWIKKELINGEN IN 19 D E EEUW
Industriële revolutie:
- 18de eeuw: fabrieken ontstaan gericht naar productie:
- grootschalig productie heeft er voor gezorgd dat mensen in de samenleving die in de
agrarische domein actief waren, zijn zich gaan verplaatsen naar steden, waar de
fabrieken zich situeren
- Mensen werden op die manier afhankelijker van de eigenaars van de fabrieken.
- Het had veel macht en kapitaal meegebracht.
, zorgde voor maatschappelijke problemen: uitbuiting, weinig rechten en
mogelijkheden,…
SOCIALE KWESTIE
→Reactie op die maatschappelijke problemen: de sociale kwestie.
- Verzet: arbeiders die geen rechten hadden, afhankelijk waren van de machthebbers.
- Zich organiseren: ontstaan van arbeiders bewegingen
→staat tolereert dit omdat men zag dat de openbare bijstand mensen in armoede
ondersteunde.
Arbeidersbewegingen:
- Maatschappijen van onderlinge bijstand:
verzekeringslogica
Voor ziekte, ongeval, ouderdom of overlijden.
- Vakbonden:
samenscholingsverbod tussen mensen met hetzelfde beroep,
geheime weerstandskassen. 1857 de eerste echte vakbond.
Niet enthousiast mee → werd in verband gebracht met geweld, gemoederen
die verhit geraken,…
- Coöperaties:
economische samenwerkingsverbanden van en voor arbeiders.
Je wordt lid en betaalt een bijdrage.
Arbeiders die gingen zich verenigen ( vb. apothekers, bakkers), het kapitaal
die zij hadden legden ze samen.
Ben je lid? Goedkoper levensmiddelen schaffen bij organisaties die aan die
coöperaties verbonden was.
NU?: vanuit die Coöperaties innovatief te werken en sociaal werk weer op
de markt te zetten.
- Volkswerken:
niet-materiële behoeften in de vorm van sociaal-culturerel verenigingen.
Culturele kant: verschillende zaken ontwikkelen op cultureel niveau: toneel
clubs, jeugdbeweging, vrouwenbonden opstonden vanuit die volkswerken.
DE FOUNDING MOTHERS
Ontstaan vanuit het concept friendly visitors:
- burger vrouwen die in hun vrij tijd kwetsbare gezinnen gingen bezoeken. Die friendly
visitors gingen zich meer gaan organiseren zodat de basis van het beroep is ontstaan
hoe speelden ze een belangrijke rol?
- Octovia Hill
- Mary ellen Richmond:
basis van charity organisation system in VS = COS
Friendly visitors zijn gaan zich bundelen om beter te kunnen werken en om
systematisch en structureler te gaan werken. -> blijft geen individuele
praktijk, maar evolueert naar een beroep.
Staat bekend om het verspreiden en in beeld brengen van social case work.
= individuele psychosociale hulpverlening.
- Jane addams en octovia Hill:
Settlement movement
gericht naar groepswerk en buurt en op bouwwerk.
WAT IS SOCIAAL WERK
→Ontstaan van de professie, sociaal werk?
- Kleine gemeenschappen zijn gegaan naar grote steden
Industrie
veel armoede, slechte omstandigheden.
Caritas
ontstaan van die professies, sociaal werk
sociaal werk
- Professie: beroep, de stiel
- Academisch discipline:
master sociaal werker
wetenschapsdomein
onderzoeken om sociaal werk professie ondersteunen
- Praktijk:
Professie
vrijwilligerswerk
→Grote verscheidenheid: verschillende organisatie, doelgroepen, veel discipline en
vertakkingen
→ verschillende vormen identificatie: identificeren als sociaal werker vanuit doelgroep,
functie of organisatie.
- Vanuit organisatie?
Organisatie centraal zetten, praten vanuit de organisatie ( bv. ziekenhuis)
werken op de sociale dienst ( jeugd).
Voorstellen als werkzaam in een bepaalde organisatie
- Vanuit functie?
BV. jeugdwerker, straathoekwerk je identificeren vanuit je functie
benoemen hun professionele rol vanuit hun specifieke functie en
specialisme
- Vanuit doelgroep?
Ik werk met “ bejaarden”, “kinderen”, “vluchtelingen”
identificeren met de doelgroep waarmee ze werken.
DE SOCIALE WERK BOOM
Wortels zijn de roost, van waar we komen en die zijn gegrond in de
sociale strijd tussen arbeiders en proletariaat.
Stam zitten de gemeenschappelijke vaardigheden, kennis en attitudes
die SW moeten ontwikkelen. Deze kennis,… wordt omgezet tot
methodieken, theorie,… .
frontlinie, SW worden vaak eerst geconfronteerd met de
veranderingen in de samenleving, door die veranderingen moet SW ook
veranderen. Vb. vluchtelingen crisis, rampen, overstromingen,..
( Frontlinie van samenleving: SW is aanspreekpunt van de samenleving.
,De takken vormen de verschillende specialisme in het sociaal werk, kunnen ook gaan
verstrengelen.
GEMEENSCHAPPELIJKE STAM
Wat er gemeenschappelijk aan identiteit sociaal werk en weerspiegeld de competentieprofiel.
Wat moeten de afgestudeerden kunnen?
- Why: waarom noemen we het sociaal werk: om
mensenrechten te realiseren, solidariteit versterken,
rechtvaardigheid garanderen
- How: kracht gericht werken, methodisch, agogisch
handelen, verbinden, bruggen bouwen, netwerk
bouwen,
- What: kritisch onderzoeken houding nemen,
doelgericht werken en reflecteren
WAT IS SOCIAAL WERK? EEN GLOBALE DEFINITIE
HISTORIEK VAN DEFINITIE
- Variatie doorheen de tijd en geografisch :
SW evolueert mee hoe dat de samenleving evolueert
SW hier is anders dan SW in Afrika.
- Onlosmakelijk verbonden met de samenleving waarvan het deel uit maakt:
SW in Nederland is anders dan die van ons, we hebben andere aspecten
- Globale definitie door International Federation of Social Workers (IFSW) van
internationaal naar globaal
- Geen allesomvattende en onveranderlijke definitie
Global Agenda for Social Work and Social Development
SOCIAAL WERK STAAT IN RELATIE TOT DE SAMENLEVING
definitie is veranderlijk, het is een globale definitie, we hebben ook een globale agenda. Elk
jaar gaan ze 1 aspect van SW door gronden en actualiseren. Hoe moeten wij als SW mee
gaan met die veranderingen? Deze 4 punten zijn de thema’s van global agenda
- Groeiende sociale en economische ongelijkheid: kloof blijft groeien, meer gelijkheid
creëren
- Waardigheid en waarde van mensen
- Duurzaamheid van het milieu en de gemeenschap: hoe moeten we als SW werken
met milieuproblemen, hoe duurzamer werken
- Belang van menselijke relaties
Globale definitie:
=“Sociaal werk is een op de praktijk gebaseerd beroep en een academische discipline die
sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van
mensen bevordert. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
sociale verantwoordelijkheid en respect voor vormen van diversiteit staan centraal in het
sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale- en menswetenschappen en
inheemse of lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en structuren om
problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.”
,ONTSTAAN VAN SOCIAAL WERK
DE WORTELS VAN DE SOCIALE WERKBOOM BELANG VAN EEN HISTORISCH PERSPECTIEF:
- Belangrijk voor ontwikkeling van professionele identiteit:
wortels van de boom geven de historiek weer en het ontstaan van sociaal
werk.
De historiek geeft de ontwikkeling weer van sociaal werk en op die manier
hoe we sociaal werk
begrijpen, van waar we komen en waar we de van vandaag staan.
- Helpt sociale zaken te verklaren en in perspectief te plaatsen
- Geschiedenis van sociaal werk:
beroepsgeschiedenis, evolutie van doelgroepen, werkterreinen en
methoden en visies, pioniers.
wat is ons identiteit als professie, wat zijn onze basis methodieken
hoe is het ontstaan en hoe is ontwikkeld,
waar haalt de professie zijn roots en hoe is doorheen de tijd gaan
veranderen
- Geschiedenis voor sociaal werk: maatschappelijke problemen en hoe die het sociaal
werk hebben beïnvloedt.
1.7ONTWIKKELINGEN IN DE 18 D E EEUW
Franse revolutie; politieke beweging, tegen de grote machtsblokken van kerk en andere
grote politieke machten.
- Streven naar liberté, egalité & Franternité: gelijkheid, vrijheid en broeders: mens meer
centraal zetten en minder onder die machten.
Naast politiek beweging ook culturele revolutie:
- Verlichting: is een stroming die meer is gaan kijken naar de wetenschap, techniek en
orde.
Een stroming die de verlichting tegenwerkt: romantiek
- Romantiek: gevoel, creativiteit, en intuïtie belangrijk, terug naar natuur, wat zegt
natuur -> culturele stroming, kunst en cultuur
Basis van identiteit sociaal werker:
- Beroep met verstand en wetenschap -> kennis en kunde
- gevoel en creativiteit -> vertrouwensband ontwikkelen, maar ook van belang om om
in te spelen op een creatieve manier op de ontwikkeling die zich in de samenleving
voordoen
1.8 ONTWIKKELINGEN IN 19 D E EEUW
Industriële revolutie:
- 18de eeuw: fabrieken ontstaan gericht naar productie:
- grootschalig productie heeft er voor gezorgd dat mensen in de samenleving die in de
agrarische domein actief waren, zijn zich gaan verplaatsen naar steden, waar de
fabrieken zich situeren
- Mensen werden op die manier afhankelijker van de eigenaars van de fabrieken.
- Het had veel macht en kapitaal meegebracht.
, zorgde voor maatschappelijke problemen: uitbuiting, weinig rechten en
mogelijkheden,…
SOCIALE KWESTIE
→Reactie op die maatschappelijke problemen: de sociale kwestie.
- Verzet: arbeiders die geen rechten hadden, afhankelijk waren van de machthebbers.
- Zich organiseren: ontstaan van arbeiders bewegingen
→staat tolereert dit omdat men zag dat de openbare bijstand mensen in armoede
ondersteunde.
Arbeidersbewegingen:
- Maatschappijen van onderlinge bijstand:
verzekeringslogica
Voor ziekte, ongeval, ouderdom of overlijden.
- Vakbonden:
samenscholingsverbod tussen mensen met hetzelfde beroep,
geheime weerstandskassen. 1857 de eerste echte vakbond.
Niet enthousiast mee → werd in verband gebracht met geweld, gemoederen
die verhit geraken,…
- Coöperaties:
economische samenwerkingsverbanden van en voor arbeiders.
Je wordt lid en betaalt een bijdrage.
Arbeiders die gingen zich verenigen ( vb. apothekers, bakkers), het kapitaal
die zij hadden legden ze samen.
Ben je lid? Goedkoper levensmiddelen schaffen bij organisaties die aan die
coöperaties verbonden was.
NU?: vanuit die Coöperaties innovatief te werken en sociaal werk weer op
de markt te zetten.
- Volkswerken:
niet-materiële behoeften in de vorm van sociaal-culturerel verenigingen.
Culturele kant: verschillende zaken ontwikkelen op cultureel niveau: toneel
clubs, jeugdbeweging, vrouwenbonden opstonden vanuit die volkswerken.
DE FOUNDING MOTHERS
Ontstaan vanuit het concept friendly visitors:
- burger vrouwen die in hun vrij tijd kwetsbare gezinnen gingen bezoeken. Die friendly
visitors gingen zich meer gaan organiseren zodat de basis van het beroep is ontstaan
hoe speelden ze een belangrijke rol?
- Octovia Hill
- Mary ellen Richmond:
basis van charity organisation system in VS = COS
Friendly visitors zijn gaan zich bundelen om beter te kunnen werken en om
systematisch en structureler te gaan werken. -> blijft geen individuele
praktijk, maar evolueert naar een beroep.
Staat bekend om het verspreiden en in beeld brengen van social case work.
= individuele psychosociale hulpverlening.
- Jane addams en octovia Hill:
Settlement movement
gericht naar groepswerk en buurt en op bouwwerk.
