Samenvatting medische kennis 1.2

Samenvatting 1.2 medische kennis

Lesvoorbereiding 1 – medische kennis

- Ken je de algemene functies van het zenuwstelsel (Grégoire, H12)
5 algemene functies van het zenuwstelsel:
 Regulatie van activiteiten van weefsels en organen
o Organen en weefsels worden geremd of gestimuleerd in hun activiteiten
wanneer veranderingen in of buiten het lichaam daartoe aanleiding geven
 Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen
o Optimale samenwerking tussen weefsels binnen een orgaan of tussen organen
onderling
 Regulatie en coördinatie van vegetatieve functies
o Vijf vegetatieve hoofdfuncties:
 Circulatie
 Spijsvertering
 Uitscheiding
 Ademhaling
 Begrenzing door de huid
o Je kunt er geen of weinig invloed op uitoefenen
 Coördinatie van contacten met de buitenwereld
o Bewustwording van omstandigheden in de buitenwereld en er eventueel op
reageren zijn noodzakelijk voor zelfbehoud.
 Coördinatie van de psychische functies
o Bewustzijn en zelfbewustzijn, met leren en herinneren, met stemmingen en
emoties, met denken, dromen en fantaseren, met driften en beheersing, met
talent, karakter en creativiteit
- weet je het onderscheid tussen het animale en het vegetatieve zenuwstelsel (Grégoire,
H12)
fysiologische indeling:
 vegetatief zenuwstelsel  gladde spieren, organen en klieren
o onbewust
o autonoom
o bloeddruk reguleren bijv.
o 2 soorten
 Parasympatische zenuwstelsel
 Als je in rust bent
 Bloeddruk en hartslag verlagen
 Stimuleert spijsvertering
 Sympatische zenuwstelsel
 Als je actief bent
 Bloeddruk en hartslag verhogen
 Remt spijsvertering
 animale zenuwstelsel  dwarsgestreepte spieren
o bewust
o mens en omgeving
o communicatie en gedrag
- begrijp je de algemene werking van het zenuwstelsel (Grégoire, H12)

, 3 functionele fasen:
 sensorische input: het opvangen van prikkels door sensoren
o een verandering (inwendig of uitwendig) zal door het lichaam waargenomen
worden door middel van sensoren.
Sensor: een gespecialiseerde cel, vaak verwant aan een zenuwcel, die gevoelig is
voor een bepaalde verandering in zijn omgeving
o de sensor wordt geprikkeld en vertaalt de prikkel in impulsen, en stuurt ze via
zenuwen naar het CZS.
 Verwerking
o In het CZS
o Doorgeven informatie in de hersenen of het ruggenmerg
o Er wordt bewust of onbewust ‘beoordeeld’, vooral in verband met een mogelijke
bedreiging van de homeostase of een fysieke beschadiging, en bepaalt het CZS
hoe het lichaam gaat reageren.
 motorische output: het aansturen door het zenuwstelsel van de effectoren
o de hersenen of het ruggenmerg sturen remmende of stimulerende impulsen
naar de organen die de reactie moeten uitvoeren
 effectoren: spieren of klieren die de reactie moeten uitvoeren
- ken je de anatomische en fysiologische indeling van het zenuwstelsel (Grégoire, H12)
Anatomische indeling:
 centrale zenuwstelsel (CZS): omringd met botten
 hersenen + ruggenmerg
 perifere zenuwstelsel (PZS): niet omringd met botten
 verbinding CZS en rest van het lichaam

fysiologische indeling:
 vegetatief zenuwstelsel  gladde spieren, organen en klieren
o onbewust
o autonoom
o bloeddruk reguleren bijv.
o 2 soorten
 Parasympatische zenuwstelsel
 Als je in rust bent
 Bloeddruk en hartslag verlagen
 Stimuleert spijsvertering
 Sympatische zenuwstelsel
 Als je actief bent
 Bloeddruk en hartslag verhogen
 Remt spijsvertering
 animale zenuwstelsel  dwarsgestreepte spieren
o bewust
o mens en omgeving
o communicatie en gedrag
- ken je de bouw en functie van de verschillende typen cellen van het zenuwweefsel
(Grégoire, H12)
axon: stuurt informatie van het cellichaam af  omgeven door myelineschede (vetachtig wit
omhulsel)  voor bescherming en snellere en betere impulsgeleiding

, dendrieten: stuurt informatie naar het cellichaam
toe

1. cellichaam
2. celkern
3. dendrieten
4. axon
5. myelineschede
6. insnoering van Ranvier
7. Schwanncel
8. Kern van een schwanncel
9. Contactpunten met andere cellen (synaps)




2 typen zenuwcellen:
 Neuronen
o De functionele eenheid van het zenuwstelsel

Type neuron Richting Plaats
Sensibele neuronen Afferent  aanvoer In verbinding met
zintuigcel
Interneuronen Beide Schakelcellen in CZS
(schakelneuronen)
Motorische neuronen Efferent  effect In verbinding met
spieren/klieren

 neuroglia (steuncellen)
o essentieel voor werking en instandhouding voor neuronen

Type neuroglia Functie
Astrocyten Voorzien neuronen van
voedingsstoffen
Oligodentrocyten Uitloper vormt myelineschede
Microgliocyten Ruimen beschadigd weefsel op


- weet je hoe prikkels in impulsen worden omgezet (Grégoire, H12)
prikkel: verandering in het inwendige of uitwendige milieu van het organisme, waardoor een
bepaalde reactie optreedt.
- heb je inzicht in impulsopwekking en impulsgeleiding (Grégoire, H12)

, impulsgeleiding vindt plaats in hele neuron.
Er is sprake van sprongsgewijze impulsgeleiding (saltatoire impulsgeleiding)
Impuls kan niet lopen bij myelineschede en wel bij insnoering van Ranvier.

Wat heb je nodig voor impulsgeleiding:

 zenuwcel
 potentiaalverschil
 ionen (natrium, kalium, chloride)
 prikkel




Refractaire periode: de periode waarin geen nieuwe impuls kan lopen
Membraanpotentiaal: het potentiaalverschil tussen binnen- en buitenkant van de cel (-70
mV)
Na/K-pomp zorgt ervoor dat tijdens de refractaire periode het potentiaalverschil weer -70
mV wordt.
Drempelwaarde: -50 mV tot
+30 mV




- weet je hoe impulsoverdracht plaatsvindt (Grégoire, H12)
impulsoverdracht vindt plaats in synapsen