Onderzoeksmethodologie 2
Examen: combinatie open, MKZ = 80% voor elk deel minstens 8/20
Niveau’s van evidentie en risk of bias
Study designs + pyramide van evidentie (vorig jaar)
H3 handboek health sience literacy
Secundair onderzoek: reviews + meta-analyse
Primaire studies
- Experimenteel onderzoek dit vooral
o Variabele wordt gemanipuleerd effect bekijken hiervan op andere variabele
- Observationeel onderzoek
o Alleen observeren wat er gebeurt
Flow chart van studies: afh doel studie
- Analytisch onderzoek: pico of peco vraag relatie tss verschillende variabelen
o Zelf interveniëren experimenteel
o Niet interveniëren observationeel
- Non-analytisch onderzoek: PO vraag
Analytisch onderzoek
- Relatie tussen 2 factoren kwantificeren
o Effect van (I) interventie op uitkomst (O) of (E) blootstelling op uitkomst
Experimenteel: onderzoeker actief factor veranderen of interventie opleggen
Observationeel: /p/ betrokkenheid van onderzoeker
Experimenteel onderzoek
- Onafh variabele manipuleren effect bestuderen op outcome (andere variabele)
RCT bovenaan = gouden standaard voor experimenteel onderzoek
- Randomised Controlled Trial
- Trial: doordat je intervenieert
o Door manipulatie: causale relaties bestuderen
Causale relaties alleen bij experimenteel onderzoek!!
Bv door water groeien er bloemetjes, geen water = geen bloemetjes
o Effect op andere variabele nagaan
- Gecontroleerd: je kan effecten vergelijken en dus uitspraak doen over impact van verschillende
interventies
o Vergelijken met controle conditie
- Gerandomiseerd: geeft beste garantie op vergelijkbare groepen vooraf
o Op basis van toeval samengesteld, vooraf geen verschillen
- Gestandaardiseerd: reduceert de invloed van externe factoren
o Standaard protocol: water elke dag om 8u ’s ochtend 0,5L
o Allemaal zelfde lichtinval, zelfde temperatuur
o Zoveel mogelijk standaardiseren
- Interne validiteit studie zo hoog mogelijk houden!!
1
, Onderzoeksmethodologie 2
Interne vs externe validiteit
- Controle externe variabelen altijd wel storende variabelen
- Interne validiteit
o Wat ik vind is dat de waarheid binnen studie?
o Verschil door water
- Externe validiteit
o Waarheid ook buiten studie? Extrapoleerbaar en generaliseerbaar naar realiteit/ andere settings?
- Gaan ten koste van elkaar
o Hoe meer focus op interne hoe meer externe gaat zijn
o Effect 2 interventies: oefentherapie vs mobilisaties
Gestandaardiseerd therapieprotocol = interne validiteit
Externe validiteit lager = moeilijker
- Voordeel RCT
o Causale relaties bestuderen
o Controle over externe variabele is maximaal
o Interne validiteit is maximaal
- Nadeel RCT
o Externe validiteit lager
o Duur, tijdrovend
o Praktische en ethische barrières
RCT
= Ethisch verantwoord?
- Ethisch verantwoord om mensen te onderwerpen aan schadelijke interventies?
o Relatie asbest blootstelling en longkanker geen RCT uitvoeren
Dan observationeel onderzoek
Minder controle
- Niet altijd beste keuze voor vraag
- Ethisch verantwoord om mensen (goede) therapie te ontzeggen in controlegroep?
o Placebo, therapie ontzeggen niet goed
- Nieuwe protocollen/ therapieën?
o Haalbaarheid
o Veiligheid
o Uitvoering
o Niet direct grote RCT
o Bij nieuwe therapie ook niet grootschalig, eerst kijken reacties van P op therapie
= Praktische haalbaarheid (tijd, geld opzet)?
- Kijken P met knie-artrose: kijken prognose na chirurgie of progressieve prognose niet makkelijk in
studie opzetten = eerder observationeel kijken
- RCT goed uitgevoerd?
o Niet door label beter dan andere
o Problemen in opzet studie
o Randomisatie (toevallig) of zelfselectie (voorkeuren spelen rol, base line niet vglbaar)
- Kijken naar Risk of Bias in studie
o Kwaliteit van studies
- Rekening houden met storende variabelen relatie tss 2 variabelen
o Onder of over accentueren
2
Examen: combinatie open, MKZ = 80% voor elk deel minstens 8/20
Niveau’s van evidentie en risk of bias
Study designs + pyramide van evidentie (vorig jaar)
H3 handboek health sience literacy
Secundair onderzoek: reviews + meta-analyse
Primaire studies
- Experimenteel onderzoek dit vooral
o Variabele wordt gemanipuleerd effect bekijken hiervan op andere variabele
- Observationeel onderzoek
o Alleen observeren wat er gebeurt
Flow chart van studies: afh doel studie
- Analytisch onderzoek: pico of peco vraag relatie tss verschillende variabelen
o Zelf interveniëren experimenteel
o Niet interveniëren observationeel
- Non-analytisch onderzoek: PO vraag
Analytisch onderzoek
- Relatie tussen 2 factoren kwantificeren
o Effect van (I) interventie op uitkomst (O) of (E) blootstelling op uitkomst
Experimenteel: onderzoeker actief factor veranderen of interventie opleggen
Observationeel: /p/ betrokkenheid van onderzoeker
Experimenteel onderzoek
- Onafh variabele manipuleren effect bestuderen op outcome (andere variabele)
RCT bovenaan = gouden standaard voor experimenteel onderzoek
- Randomised Controlled Trial
- Trial: doordat je intervenieert
o Door manipulatie: causale relaties bestuderen
Causale relaties alleen bij experimenteel onderzoek!!
Bv door water groeien er bloemetjes, geen water = geen bloemetjes
o Effect op andere variabele nagaan
- Gecontroleerd: je kan effecten vergelijken en dus uitspraak doen over impact van verschillende
interventies
o Vergelijken met controle conditie
- Gerandomiseerd: geeft beste garantie op vergelijkbare groepen vooraf
o Op basis van toeval samengesteld, vooraf geen verschillen
- Gestandaardiseerd: reduceert de invloed van externe factoren
o Standaard protocol: water elke dag om 8u ’s ochtend 0,5L
o Allemaal zelfde lichtinval, zelfde temperatuur
o Zoveel mogelijk standaardiseren
- Interne validiteit studie zo hoog mogelijk houden!!
1
, Onderzoeksmethodologie 2
Interne vs externe validiteit
- Controle externe variabelen altijd wel storende variabelen
- Interne validiteit
o Wat ik vind is dat de waarheid binnen studie?
o Verschil door water
- Externe validiteit
o Waarheid ook buiten studie? Extrapoleerbaar en generaliseerbaar naar realiteit/ andere settings?
- Gaan ten koste van elkaar
o Hoe meer focus op interne hoe meer externe gaat zijn
o Effect 2 interventies: oefentherapie vs mobilisaties
Gestandaardiseerd therapieprotocol = interne validiteit
Externe validiteit lager = moeilijker
- Voordeel RCT
o Causale relaties bestuderen
o Controle over externe variabele is maximaal
o Interne validiteit is maximaal
- Nadeel RCT
o Externe validiteit lager
o Duur, tijdrovend
o Praktische en ethische barrières
RCT
= Ethisch verantwoord?
- Ethisch verantwoord om mensen te onderwerpen aan schadelijke interventies?
o Relatie asbest blootstelling en longkanker geen RCT uitvoeren
Dan observationeel onderzoek
Minder controle
- Niet altijd beste keuze voor vraag
- Ethisch verantwoord om mensen (goede) therapie te ontzeggen in controlegroep?
o Placebo, therapie ontzeggen niet goed
- Nieuwe protocollen/ therapieën?
o Haalbaarheid
o Veiligheid
o Uitvoering
o Niet direct grote RCT
o Bij nieuwe therapie ook niet grootschalig, eerst kijken reacties van P op therapie
= Praktische haalbaarheid (tijd, geld opzet)?
- Kijken P met knie-artrose: kijken prognose na chirurgie of progressieve prognose niet makkelijk in
studie opzetten = eerder observationeel kijken
- RCT goed uitgevoerd?
o Niet door label beter dan andere
o Problemen in opzet studie
o Randomisatie (toevallig) of zelfselectie (voorkeuren spelen rol, base line niet vglbaar)
- Kijken naar Risk of Bias in studie
o Kwaliteit van studies
- Rekening houden met storende variabelen relatie tss 2 variabelen
o Onder of over accentueren
2
