Samenvatting - Macro-Economie (Y55067)

Hoofdstuk 9: oefeningen van het hoofdstuk wordt gevraagd op het examen + oplossing Webcastlive



MACRO-ECONOMIE
1 THEMA 1 – ROL VAN DE OVERHEID IN ECONOMIE:
DOELSTELLINGEN EN INSTRUMENTEN VAN HET
ECONOMISCH BELEID
1.1 DE ROL VAN DE OVERHEID IN DE ECONOMIE




 Overheid hebben die in de economie actief is = gemengde economie
 G = government
 M = marktpartij
 Belgische economie is voorbeeld van gemengde economie want we hebben een overheid en
daarnaast ook bedrijven, organisaties en consumenten
 In theorie: 2 uiterste waarde
o Perfecte markteconomie: economie zonder overheid dus met enkel marktpartij.
 Komt in de praktijk bijna niet voor dus meer theoretisch. Er zijn wel landen
die daarnaar opschuiven maar ze zijn het niet zoals de Verenigde Staten. In
Amerika is er geen sociaal zekerheidsstelsel want dit is minder uitgebouwd
omdat ze een afkeer hebben tegen sterke overheidsinmenging.
o Staatseconomie: economie met enkel overheid dus geen private maatschappijen,
ondernemingen, bedrijven..
 Komt in de praktijk bijna niet voor dus meer theoretisch. Land die er dicht
tegenaan leunt is China. Je hebt wel private ondernemingen maar deze
worden sterk gecontroleerd door de overheid. Ander voorbeeld is Noord-
Korea of Cuba.
 Overheid en firma’s --> som is 100% maar de verdeling kan heel verschillend zijn
o De omvang/dominantie van de overheid kan je op 2 manieren berekenen: EXAMEN
 G0 in % van het bbp:
 BBP = Bruto binnenlands product = waarde van Belgische economie
+/- 500 miljard euro
Som van
 C = private consumptie: alles wat consumenten kopen
 I = private investeringen: investeringen die bedrijven doen
zoals computerapparatuur, servers, productiehallen…
 G (G0) = overheidsuitgaven: alles wat overheid uitgeeft zoals
bruggen, wegen, uitgaven sociale zekerheid..
 E – Z = export (alles wat we verkopen aan het buitenland) –
import (alles wat we kopen in het buitenland) = netto
handel
 Je gaat het onderdeel G delen door het BBP
 % van de werkenden die bij de overheid werken

1

,Hoofdstuk 9: oefeningen van het hoofdstuk wordt gevraagd op het examen + oplossing Webcastlive


 Van alle mensen die werken, het % daarvan wie bij de overheid
werkt

1.2 WAT IS OVERHEIDSBELEID?
- Wat?
 Beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde
middelen en bepaalde tijdskeuzen (Hoogerwerf (1989))
 Economische politiek is het geheel van maatregelen die door een beleidsvoerder (…)
wordt genomen teneinde bepaalde doelstellingen op het domein van allocatie,
ordening, stabilisatie en verdeling te realiseren
- Efficiëntie vs effectiviteit vs doelbereiking EXAMEN
 Efficiëntie = doelmatigheid: de goedkoopste manier om het doel te bereiken
 Effectiviteit = doeltreffendheid: mate waarin het beleid/overheid bijdraagt tot de
realisatie van de doelstelling
 Doelbereiking: mate waarin het doel wordt bereikt --> Ja of nee?
 Muggen in de zomer: atoombom --> doel is bereikt dus het is effectief maar het is
niet efficiënt want je kan beter muggenspray kopen want dat is wel efficiënt en
effectief.
 Voorbeelden: arbeidsmarkthervormingen, energiebeleid…
o Doel meer mensen aan het werken door bijvoorbeeld ploegenarbeid, flexibele
werkuren
 EXAMEN: Wat is het verschillen tussen effectiviteit en doeltreffendheid? = NIKS


 Het te beïnvloeden fenomeen bv. aantal jobs
 T = tijdsperiode (bv. 5 jaar)
 Z = het startpunt op T0
o Bijvoorbeeld: 140 000
 d = doelstelling
o Bijvoorbeeld: op T1 wil je 200 000 jobs hebben
o Geen rechte lijn want anders komt er elke dag
hetzelfde aantal bij en dat is niet
 c = wel iets doen door bijvoorbeeld beleid te voeren
o Bijvoorbeeld: op T1 heb je dan 175 000
o Voorbeelden dat je kan doen: loonkost naar beneden halen, telewerkers meer
toelaten, interim tewerkstelling bij de overheid toelaten
 b = normale groei
o Bijvoorbeeld: op T1 zijn er 160 000 jobs
o Als je niets doet dan gaat de economie ook een groei kennen
 Effectiviteit? = mate waarin het beleid bijdraagt = verschil tussen b en c
 Doelbereiking? = Is het doel bereikt? = verschil bekijken tussen c en d --> doel is niet bereikt
 Efficiëntie? = Is het goedkoop geweest? Kan je niet zeggen want je weet niet wat de jobs
hebben gekost maar dat kan je hier niet aflezen --> je moet informatie hebben over kostprijs
 Stel dat b = c en de evaluatie wordt gemaakt op T1
o Effectief? Nee want als je niets had gedaan had je er ook geweest
o Doelbereiking? Nee want c is niet hetzelfde geëindigd als d
o Efficiëntie? Geen uitspraak mogelijk



2

,Hoofdstuk 9: oefeningen van het hoofdstuk wordt gevraagd op het examen + oplossing Webcastlive


 EXAMEN: Verklaar op basis van een zelfgekozen voorbeeld het verschil tussen doelbereiking
en effectiviteit van het overheidsbeleid




3

, Hoofdstuk 9: oefeningen van het hoofdstuk wordt gevraagd op het examen + oplossing Webcastlive


- Verantwoordelijkheid economisch beleid
 Overheid d.w.z. politieke overheden + administraties + centrale bank (= monetaire
overheid)
 Politieke overheden: centrale, regionale en lokale overheden maar ook
supranationale overheid
 Kiezers
 Parlement
 Belangengroepen: vakbonden, milieugroeperingen…
 Bv. WWF, Unizo, Bond Beter Leef Milieu, ABVV…
 Buitenlandse instellingen (in eigen woorden uitleggen)
 WTO = houdt zich bezig met handel tussen de wereld
 IMF: als je in een land problemen komt kan het zijn dat je onder toezicht
komt van IMF. Dan krijg je als land een bepaald geld en die moet je bepaalde
hervorming doen en die moet je dan doorvoeren anders krijg je het geld niet.
Griekenland heeft hiermee te maken gehad




4