Natuurwetenschappen: voortplanting
Geslachtelijke en Ieder organisme vertoont een aangeboren drang om de eigen soort in stand te houden door
ongeslachtelijke nieuwe individuen van de soort voort te brengen. Dat gebeurt door middel van voortplanting.
voortplanting
Vormen van • Geslachtelijke of seksuele voortplanting: voortplanting door versmelting van een
voortplanting mannelijke en een vrouwelijke geslachtscel van twee ouders van dezelfde soort. De
nakomelingen krijgen genetisch materiaal (DNA) van beide ouders mee.
• Ongeslachtelijke of aseksuele voortplanting: nakomelingen ontstaan door afsplitsing van
een groep cellen van een ouder. Planten, bacteriën en veel eencellige organismen kunnen
zich ongeslachtelijk voortplanten of klonen. Hierbij zijn nakomelingen en ouders genetisch
identiek.
Genetische variatie!!! • Bij geslachtelijke voortplanting is ieder individu uniek. Zo ontstaat er een grote variatie aan
genetisch materiaal. Dat is genetische variatie.
• Het is belangrijk dat een populatie voldoende genetische variatie heeft, omdat de soort
zich op die manier vrij snel kan aanpassen aan een veranderende omgeving.
Hoofdstuk 2: voortplanting bij de mens
Geslachtskenmerken • Primaire geslachtskenmerken zijn verschillen in de bouw van mannelijke en vrouwelijke
• Soorten voortplantingsorganen die al bij de geboorte aanwezig zijn.
• voorbeelden Bv. teelballen, penis, vagina, schaamlippen
• Secundaire geslachtskenmerken zijn lichamelijke verschillen tussen man en vrouw die
ontstaan tijdens de puberteit als gevolg van een verhoogde aanmaak van
geslachtshormonen.
• Tertiaire geslachtskenmerken zijn verschillen in gedrag, kleding of kapsel tussen man en
vrouw. Die verschillen worden bepaald door de cultuur, maatschappelijke waarden en
normen, de leefwereld, de tijdsgeest…
Mannelijke voorplantingsstelsel
, Bouw van het
mannelijk
voorplantingsstelsel
(VPS)
1 = zaadleider
2 = zwellichamen
3 = penis
4 = voorhuid
5 = urinebuis
6 = eikel
7 = balzak
8 = zaadbuisje
9 = zaadblaasjes
10 = prostaat
11 = klier van Cowper
12 = bijbal
13 = teelbal
14 = bijbal
15 = zaadleider
16 = teelbal
Functies: Teelballen
• Liggen in een huidplooi scrotum of balzak
- Teelballen • Produceren elke dag 200 miljoen zaadcellen in de wand van de zaadbuisjes
- Bijbal • Produceren ook testosteron
- Zaadleider Bijbal
- Balzak • Opslag en rijping zaadcellen tot ejaculatie
- Zaadblaasjes Zaadleider
- Prostaat • Transport van zaadcellen van bijbal naar urinebuis tijdens zaadlozing
- Klier van Balzak
Cowper • Uitzakking buikwand, omhult en beschermt teel- en bijballen
- Urinebuis • Temperatuur van 35°C = ideale rijpingstemperatuur voor zaadcellen
- De penis Zaadblaasjes
- Zwellichaam • Kliertjes die uitmonden in zaadleider
- Eikel • Produceren zaadvocht basisch beschermt zaadcellen tegen zure milieu in vagina
- sperma Prostaat
• Kastanjevormig
• Produceert prostaatvocht activeert zaadcelen en houdt ze in suspensie
• Gespierd trekt samen tijdens ejaculatie om urinebuis af te sluiten geen sperma in
blaas
Klier van Cowper
• produceert voorvocht vlak voor de ejaculatie
• om achtergebleven urinezuur in de urinebuis te neutraliseren
Urinebuis
• zowel sperma als urine verlaten hierdoor het lichaam, nooit gelijktijdig
De penis
• gebruikt voor copulatie (geslachts-gemeenschap) en urineren
Geslachtelijke en Ieder organisme vertoont een aangeboren drang om de eigen soort in stand te houden door
ongeslachtelijke nieuwe individuen van de soort voort te brengen. Dat gebeurt door middel van voortplanting.
voortplanting
Vormen van • Geslachtelijke of seksuele voortplanting: voortplanting door versmelting van een
voortplanting mannelijke en een vrouwelijke geslachtscel van twee ouders van dezelfde soort. De
nakomelingen krijgen genetisch materiaal (DNA) van beide ouders mee.
• Ongeslachtelijke of aseksuele voortplanting: nakomelingen ontstaan door afsplitsing van
een groep cellen van een ouder. Planten, bacteriën en veel eencellige organismen kunnen
zich ongeslachtelijk voortplanten of klonen. Hierbij zijn nakomelingen en ouders genetisch
identiek.
Genetische variatie!!! • Bij geslachtelijke voortplanting is ieder individu uniek. Zo ontstaat er een grote variatie aan
genetisch materiaal. Dat is genetische variatie.
• Het is belangrijk dat een populatie voldoende genetische variatie heeft, omdat de soort
zich op die manier vrij snel kan aanpassen aan een veranderende omgeving.
Hoofdstuk 2: voortplanting bij de mens
Geslachtskenmerken • Primaire geslachtskenmerken zijn verschillen in de bouw van mannelijke en vrouwelijke
• Soorten voortplantingsorganen die al bij de geboorte aanwezig zijn.
• voorbeelden Bv. teelballen, penis, vagina, schaamlippen
• Secundaire geslachtskenmerken zijn lichamelijke verschillen tussen man en vrouw die
ontstaan tijdens de puberteit als gevolg van een verhoogde aanmaak van
geslachtshormonen.
• Tertiaire geslachtskenmerken zijn verschillen in gedrag, kleding of kapsel tussen man en
vrouw. Die verschillen worden bepaald door de cultuur, maatschappelijke waarden en
normen, de leefwereld, de tijdsgeest…
Mannelijke voorplantingsstelsel
, Bouw van het
mannelijk
voorplantingsstelsel
(VPS)
1 = zaadleider
2 = zwellichamen
3 = penis
4 = voorhuid
5 = urinebuis
6 = eikel
7 = balzak
8 = zaadbuisje
9 = zaadblaasjes
10 = prostaat
11 = klier van Cowper
12 = bijbal
13 = teelbal
14 = bijbal
15 = zaadleider
16 = teelbal
Functies: Teelballen
• Liggen in een huidplooi scrotum of balzak
- Teelballen • Produceren elke dag 200 miljoen zaadcellen in de wand van de zaadbuisjes
- Bijbal • Produceren ook testosteron
- Zaadleider Bijbal
- Balzak • Opslag en rijping zaadcellen tot ejaculatie
- Zaadblaasjes Zaadleider
- Prostaat • Transport van zaadcellen van bijbal naar urinebuis tijdens zaadlozing
- Klier van Balzak
Cowper • Uitzakking buikwand, omhult en beschermt teel- en bijballen
- Urinebuis • Temperatuur van 35°C = ideale rijpingstemperatuur voor zaadcellen
- De penis Zaadblaasjes
- Zwellichaam • Kliertjes die uitmonden in zaadleider
- Eikel • Produceren zaadvocht basisch beschermt zaadcellen tegen zure milieu in vagina
- sperma Prostaat
• Kastanjevormig
• Produceert prostaatvocht activeert zaadcelen en houdt ze in suspensie
• Gespierd trekt samen tijdens ejaculatie om urinebuis af te sluiten geen sperma in
blaas
Klier van Cowper
• produceert voorvocht vlak voor de ejaculatie
• om achtergebleven urinezuur in de urinebuis te neutraliseren
Urinebuis
• zowel sperma als urine verlaten hierdoor het lichaam, nooit gelijktijdig
De penis
• gebruikt voor copulatie (geslachts-gemeenschap) en urineren
