DESKUNDIGENONDERZOEK
BEGRIPSOMSCHRIJVING
Deskundigenonderzoek = expertise
Deskundigenonderzoek is een maatregel waarbij één of meer partijen beroep doen op een deskundige om
feiten vast te stellen en gebeurlijk om advies van technische aard uit te brengen
- Er is een geschil tussen partijen en er is deskundigenonderzoek nodig (eerst gaan ze naar RB door hun
discussie en de RB spreekt een deskundigenonderzoek uit)
- Bv draad tussen tuinen te ver gezet door buurman: je hebt er nadeel van. -> hij wil niet verplaatsen:
geschil.
Soorten deskundigenonderzoek;
- Buitengerechtelijk deskundigenonderzoek
o Eenzijdig
o Minnelijk
- Gerechtelijk deskundigenonderzoek (96%)
o Aangesteld door rechter
Specifieke onderzoeken bevolen door de wet: onteigening, rechter weet dat als partijen zich richten tot hem
dat hij sws deskundigenonderzoek moet doen
Bij gerechtelijk: duidelijke ‘spelregels’
Bij buitengerechtelijk: je moet niet al die regels volgen
Advies van de deskundige is niet bindend voor de rechter
Eenzijdige gerechtelijke expertise: op vraag van één partij. Je wilt gecompenseerd worden voor je schade en je
gaat naar RB. Je moet je schade bewijzen en wilt schade bewijzen door deskundigenonderzoek, expertise (de
andere partij heeft geen inspraak)
Buitengerechtelijk deskundigenonderzoek:
- Eenzijdig deskundigenonderzoek
o Advies aan één partij: NIET tegenstelbaar
o Een aanneming
- Minnelijk deskundigenonderzoek
o Advies aan verschillende partijen (met tegenstrijdige belangen): WEL tegenstelbaar
o Hoge bewijskracht, komt in de buurt van een geschrift
TOETREDING TOT BEROEP
Iedereen die vindt dat hij het kan, mag het doen
Je wordt het door ervaring en praktijk
Het is geen beschermd en gereglementeerd beroep, geen titelbescherming
Inschrijving op de tabel van de beroepsfederatie
Pagina 1 van 33
,Gerechtelijk deskundigenonderzoek => nationaal register voor gerechtsdeskundigen
DEONTOLOGIE EN ETHIEK
Geen beroepsinstituut voor deskundigen, dus geen deontologische code
- WEL een algemene beroepsethiek
Onpartijdig en onafhankelijk zijn!
AANSPRAKELIJKHEID
3 soorten aansprakelijkheid:
1) Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
a) Contractuele
i) Als je expertise opdracht krijgt om oorzaak van probleem te achter halen: zal je
middelenverbintenis aangaan. Het hangt dus af van de omstandigheden wanneer het wat is.
ii) Gerechtelijke expertise geen contract, dus geen contractuele aansprakelijkheid
b) Buitencontractuele aansprakelijkheid
i) Als je fout hebt gemaakt: niet gedragen als een goede huisvader
2) Strafrechtelijke aansprakelijkheid
3) Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid
Gerechtelijk deskundigenonderzoek in burgerlijke zaken deel 1
onderzoeksmaatregel, bevolen door een rechter, waarbij een onafhankelijke deskundige aangesteld wordt om
vaststellingen te doen of aan de rechtbank een advies van technische aard te verstrekken.
Als het gerechtelijk deskundigenonderzoek is dan staan de regels vermeld in de wet
Rechter heeft vrije keuze
AANSTELLING EN KEUZE VAN DE DESKUNDIGE
Expertise bevolen op eenzijdig verzoekschrift =/= eenzijdige gerechtelijke expertise
- Eén partij stapt naar RB en daar wordt deskundigenonderzoek uitgesproken
- De expertise zelf kan nooit eenzijdig gebeuren: moet rekening houden met rechten en plichten van
alle partijen
- Kan ook indien het snel moet gaan
De rechter wijst de deskundige aan: eenieder die de rechter geschikt acht.
“uitsluitend de personen die opgenomen zijn in het nationaal register voor gerechtsdeskundigen, zijn
[…] bevoegd om opdrachten als gerechtsdeskundige te aanvaarden en uit te voeren” (art. 991ter Ger. W.)
- partijen kunnen gezamenlijk een deskundige voorstellen
- afwijking door de rechter slechts mogelijk bij een met redenen omklede beslissing
Wie kan als deskundige aangesteld worden?
- Natuurlijke, handelingsbekwame persoon
- Onafhankelijk en onpartijdig in het geschil
Pagina 2 van 33
, - Soms: wettelijke criteria
Kwaliteitscontrole op beschikbare deskundigen:
“uitsluitend de personen die opgenomen zijn in het nationaal register voor gerechtsdeskundigen, zijn […]
bevoegd om opdrachten als gerechtsdeskundige te aanvaarden en uit te voeren” (art. 991ter Ger. W.)
Bewijs van vakbekwaamheid en juridische kennis
Aantal deskundigen?
- In regel: één deskundige
- Kan bijstand zijn door domeindeskundigen
VERHAALMIDDELEN TEGEN DE KEUZE VAN DE DESKUNDIGE
WRAKING
Sanctie bij twijfel over objectiviteit van de deskundige
In principe moet je keuze van rechter aanvaarden, tenzij aanvaardbare reden kunt opgeven
Lijst is limitatief, mogen geen andere dingen aangebracht worden. Kan geen wraking uitgesproken worden als
het niet gaat om die regels
- Er bestaat een lijst van ‘wrakingsgronden’ en daarop kan je u dan baseren dat de expert niet objectief
was
Procedure van wraking:
Verzoek tot wraking indienen bij de rechter
VERVANGING
Sanctie wanneer EPX zijn opdracht niet behoorlijk vervult
- Ambtshalve door de rechter
- Op verzoek van één van de partijen
- Op gemotiveerd verzoek van alle partijen
Procedure van vervanging:
- op verzoek van één partijen
o oproeping partijen en EXP door rechter
o uitspraak na beoordeling door rechter
o bij vervanging: EXP bezorgt binnen 15 dagen stukken terug aan partijen + staat kosten en
ereloon
- op gemotiveerd verzoek van alle partijen
o verzoek bij gewone brief
o vervanging, geen beoordelingsbevoegdheid voor rechter uitspraak binnen 8 dagen zonder
oproeping partijen
Pagina 3 van 33
, OPDRACHT VAN DE DESKUNDIGE
ALGEMENE PRINCIPE S
De rechter bepaalt de opdracht
- Rechtsmacht van de rechter: rechter enige om te kunnen zeggen: die partij is juridisch in fout
Opdracht is beperkt tot ‘vaststellingen doen’ en/of ‘technisch advies geven’
OMVANG
Alles wat in de invloedsfeer van de door de rechter gestelde vragen te brengen is
Bevorderen van verzoening tussen partijen! + verplichte rapportering
WIJZIGEN VAN DE OPDRACHT:
Wijzigen en uitbreiden van de opdracht:
- Steeds mogelijk mits akkoord van alle procespartijen
VERLOOP VAN HET DESKUNDIGENONDERZOEK:
ALGEMENE PRINCIPES
Gerechtelijke controle
- “Indien zich tijdens de expertise problemen voordoen, die niet in overleg kunnen worden opgelost, kan
u steeds de tussenkomst van de Rechtbank vragen op grond van art. 973 § 1 of§ 2 Ger.W.”
Eenzijdige partijcontacten! Niet partijcontracten
Als een gerechtsdeskundige een contract afsluit met een partij -> mag niet!
Er zijn geen contracten
Alles moet meegedeeld worden aan de beide partijen, niet eenzijdige partijcontacten!
Kennisgeving aan de deskundige, inwerkingstelling van de deskundige:
- Automatisch via de griffie, binnen 5 dagen na uitspraak
Weigering van de opdracht door de deskundige:
- Binnen 8 dagen na kennisname en met behoorlijke redenen omkleed
- Kennisgeving aan rechter en alle partijen per brief of e-mail
Aanvaarding van de opdracht door de deskundige:
Pagina 4 van 33
BEGRIPSOMSCHRIJVING
Deskundigenonderzoek = expertise
Deskundigenonderzoek is een maatregel waarbij één of meer partijen beroep doen op een deskundige om
feiten vast te stellen en gebeurlijk om advies van technische aard uit te brengen
- Er is een geschil tussen partijen en er is deskundigenonderzoek nodig (eerst gaan ze naar RB door hun
discussie en de RB spreekt een deskundigenonderzoek uit)
- Bv draad tussen tuinen te ver gezet door buurman: je hebt er nadeel van. -> hij wil niet verplaatsen:
geschil.
Soorten deskundigenonderzoek;
- Buitengerechtelijk deskundigenonderzoek
o Eenzijdig
o Minnelijk
- Gerechtelijk deskundigenonderzoek (96%)
o Aangesteld door rechter
Specifieke onderzoeken bevolen door de wet: onteigening, rechter weet dat als partijen zich richten tot hem
dat hij sws deskundigenonderzoek moet doen
Bij gerechtelijk: duidelijke ‘spelregels’
Bij buitengerechtelijk: je moet niet al die regels volgen
Advies van de deskundige is niet bindend voor de rechter
Eenzijdige gerechtelijke expertise: op vraag van één partij. Je wilt gecompenseerd worden voor je schade en je
gaat naar RB. Je moet je schade bewijzen en wilt schade bewijzen door deskundigenonderzoek, expertise (de
andere partij heeft geen inspraak)
Buitengerechtelijk deskundigenonderzoek:
- Eenzijdig deskundigenonderzoek
o Advies aan één partij: NIET tegenstelbaar
o Een aanneming
- Minnelijk deskundigenonderzoek
o Advies aan verschillende partijen (met tegenstrijdige belangen): WEL tegenstelbaar
o Hoge bewijskracht, komt in de buurt van een geschrift
TOETREDING TOT BEROEP
Iedereen die vindt dat hij het kan, mag het doen
Je wordt het door ervaring en praktijk
Het is geen beschermd en gereglementeerd beroep, geen titelbescherming
Inschrijving op de tabel van de beroepsfederatie
Pagina 1 van 33
,Gerechtelijk deskundigenonderzoek => nationaal register voor gerechtsdeskundigen
DEONTOLOGIE EN ETHIEK
Geen beroepsinstituut voor deskundigen, dus geen deontologische code
- WEL een algemene beroepsethiek
Onpartijdig en onafhankelijk zijn!
AANSPRAKELIJKHEID
3 soorten aansprakelijkheid:
1) Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
a) Contractuele
i) Als je expertise opdracht krijgt om oorzaak van probleem te achter halen: zal je
middelenverbintenis aangaan. Het hangt dus af van de omstandigheden wanneer het wat is.
ii) Gerechtelijke expertise geen contract, dus geen contractuele aansprakelijkheid
b) Buitencontractuele aansprakelijkheid
i) Als je fout hebt gemaakt: niet gedragen als een goede huisvader
2) Strafrechtelijke aansprakelijkheid
3) Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid
Gerechtelijk deskundigenonderzoek in burgerlijke zaken deel 1
onderzoeksmaatregel, bevolen door een rechter, waarbij een onafhankelijke deskundige aangesteld wordt om
vaststellingen te doen of aan de rechtbank een advies van technische aard te verstrekken.
Als het gerechtelijk deskundigenonderzoek is dan staan de regels vermeld in de wet
Rechter heeft vrije keuze
AANSTELLING EN KEUZE VAN DE DESKUNDIGE
Expertise bevolen op eenzijdig verzoekschrift =/= eenzijdige gerechtelijke expertise
- Eén partij stapt naar RB en daar wordt deskundigenonderzoek uitgesproken
- De expertise zelf kan nooit eenzijdig gebeuren: moet rekening houden met rechten en plichten van
alle partijen
- Kan ook indien het snel moet gaan
De rechter wijst de deskundige aan: eenieder die de rechter geschikt acht.
“uitsluitend de personen die opgenomen zijn in het nationaal register voor gerechtsdeskundigen, zijn
[…] bevoegd om opdrachten als gerechtsdeskundige te aanvaarden en uit te voeren” (art. 991ter Ger. W.)
- partijen kunnen gezamenlijk een deskundige voorstellen
- afwijking door de rechter slechts mogelijk bij een met redenen omklede beslissing
Wie kan als deskundige aangesteld worden?
- Natuurlijke, handelingsbekwame persoon
- Onafhankelijk en onpartijdig in het geschil
Pagina 2 van 33
, - Soms: wettelijke criteria
Kwaliteitscontrole op beschikbare deskundigen:
“uitsluitend de personen die opgenomen zijn in het nationaal register voor gerechtsdeskundigen, zijn […]
bevoegd om opdrachten als gerechtsdeskundige te aanvaarden en uit te voeren” (art. 991ter Ger. W.)
Bewijs van vakbekwaamheid en juridische kennis
Aantal deskundigen?
- In regel: één deskundige
- Kan bijstand zijn door domeindeskundigen
VERHAALMIDDELEN TEGEN DE KEUZE VAN DE DESKUNDIGE
WRAKING
Sanctie bij twijfel over objectiviteit van de deskundige
In principe moet je keuze van rechter aanvaarden, tenzij aanvaardbare reden kunt opgeven
Lijst is limitatief, mogen geen andere dingen aangebracht worden. Kan geen wraking uitgesproken worden als
het niet gaat om die regels
- Er bestaat een lijst van ‘wrakingsgronden’ en daarop kan je u dan baseren dat de expert niet objectief
was
Procedure van wraking:
Verzoek tot wraking indienen bij de rechter
VERVANGING
Sanctie wanneer EPX zijn opdracht niet behoorlijk vervult
- Ambtshalve door de rechter
- Op verzoek van één van de partijen
- Op gemotiveerd verzoek van alle partijen
Procedure van vervanging:
- op verzoek van één partijen
o oproeping partijen en EXP door rechter
o uitspraak na beoordeling door rechter
o bij vervanging: EXP bezorgt binnen 15 dagen stukken terug aan partijen + staat kosten en
ereloon
- op gemotiveerd verzoek van alle partijen
o verzoek bij gewone brief
o vervanging, geen beoordelingsbevoegdheid voor rechter uitspraak binnen 8 dagen zonder
oproeping partijen
Pagina 3 van 33
, OPDRACHT VAN DE DESKUNDIGE
ALGEMENE PRINCIPE S
De rechter bepaalt de opdracht
- Rechtsmacht van de rechter: rechter enige om te kunnen zeggen: die partij is juridisch in fout
Opdracht is beperkt tot ‘vaststellingen doen’ en/of ‘technisch advies geven’
OMVANG
Alles wat in de invloedsfeer van de door de rechter gestelde vragen te brengen is
Bevorderen van verzoening tussen partijen! + verplichte rapportering
WIJZIGEN VAN DE OPDRACHT:
Wijzigen en uitbreiden van de opdracht:
- Steeds mogelijk mits akkoord van alle procespartijen
VERLOOP VAN HET DESKUNDIGENONDERZOEK:
ALGEMENE PRINCIPES
Gerechtelijke controle
- “Indien zich tijdens de expertise problemen voordoen, die niet in overleg kunnen worden opgelost, kan
u steeds de tussenkomst van de Rechtbank vragen op grond van art. 973 § 1 of§ 2 Ger.W.”
Eenzijdige partijcontacten! Niet partijcontracten
Als een gerechtsdeskundige een contract afsluit met een partij -> mag niet!
Er zijn geen contracten
Alles moet meegedeeld worden aan de beide partijen, niet eenzijdige partijcontacten!
Kennisgeving aan de deskundige, inwerkingstelling van de deskundige:
- Automatisch via de griffie, binnen 5 dagen na uitspraak
Weigering van de opdracht door de deskundige:
- Binnen 8 dagen na kennisname en met behoorlijke redenen omkleed
- Kennisgeving aan rechter en alle partijen per brief of e-mail
Aanvaarding van de opdracht door de deskundige:
Pagina 4 van 33
