Samenvatting - Verbintenissenrecht

Verbintenissenrecht



Inleiding : de (vermogensrechtelijke) verbintenis

1. Definitie : analyse v/d vermogensrechtelijke verbintenis

Definitie verbintenis → art. 5.1 BW

 Rechtsband
 Schuldeiser en schuldenaar
 Indien nodig in rechte
 Uitvoering eisen (door schuldenaar)

Definitie natuurlijke verbintenis → art. 5.2 BW

 Uitvoering kan niet afgedwongen worden
 Restitutie niet mogelijk indien nagekomen
 Erkenning → verbintenis ontstaat
 Voor ons minder belangrijk




Analyse van vermogensrechtelijke verbintenis :

- Rechtsband tussen schuldeiser en schuldenaar
- Door de wet erkend → bronnen in art. 5.3 BW
- Ontstaat door een menselijk handelen (rechtshandeling of menselijk gedrag) OF
uit de wet


➢ SE kan jegens SA aanspraken doen gelden
➢ In geld waardeerbaar zijn
➢ Zo nodig in rechte afdwingbaar

Waarom?

1. Het volstaat dat de verbintenis afdwingbaar is als het moet, maar eigenlijk
moet de SA het uit zichzelf nakomen
2. Je kan een verbintenis ook opeisen buiten het gerecht (arbitrage,…)




1

,Voorbeeld 1 : contract voor huur kot

- Uit het contract ontstaan verbintenissen
- Verbintenis huurder : huur betalen
- Verbintenis verhuurder : het genot verschaffen van het gehuurde goed
= contractuele verbintenis




Huurcontract = wederkerig contract




Voorbeeld 2 : dader rijdt door rood en rijdt fietser omver

- SE : fietser
- SA : autobestuurder → verbintenis : herstel van de schade

= verbintenis uit onrechtmatige daad (niet wederkerig)




Voorbeeld 3 : Verbintenis uit eenzijdige rechtshandeling = een aanbod

- Je gaat een verbintenis aan door wilsverklaring




Wederkerig contract :

- Zowel SA als SE
- Minstens 2 verbintenissen


Voorbeeld koop :
➢ Verkoper : Zorgen voor levering, betaling ontvangen
➢ Koper : Koopprijs betalen en goed ontvangen


- Sancties :
 Ontbinden contract
 Prestatie inhouden = ENAC




2

, 2. Kenmerken


• Kenmerk 1 : rechtsband tussen personen (minder belangrijk)

Verschil tussen vorderingsrechten en zakelijke rechten

Intern bekeken :

o Verb./persoonlijk recht = verhouding tussen personen
 SE heeft aanspraak op een prestatie van SA


o Zakelijk recht (art. 3.3 BW) = verhouding tussen persoon en een goed
 Titularis heeft zeggenschap over een zaak/goed




Extern bekeken :

= probleem van derdenwerking of tegenwerpelijkheid

o Zakelijk recht = geldt erga omnes → sterke werking
 Hebben derdenwerking
 Moet door iedereen geëerbiedigd worden




o Verbintenissen = opsplitsing tussen aanspraken tussen SE & SA en haar bestaan
als rechtsfeit in het rechtsverkeer
 Aanspraken werken ‘relatief’ : enkel SE kan afdwingen; enkel SA is iets
verschuldigd
 Bestaan als rechtsfeit is ‘tegenwerpelijk’ aan derden en kan door derden
ingeroepen worden ( ≈ zakelijk recht )




Derde medeplichtigheid

- Alleenafnamecontract tussen A en B
- C probeert B te overtuigen om palmbieren te
nemen
- C mag het alleenafnamecontract niet negeren
(moet respecteren wat er in het contract
tussen A en B staat)



3

, • Kenmerk 2 : bronnen

Bronnen van verbintenissen

Art. 5.3 BW :

- Lid 1 = somt bronnen op
- Lid 2 = bepalingen in boek 5 zijn van aanvullend recht

Verbintenissen ontstaan uit :

o Rechtshandelingen = menselijk gedrag dat rechtsgevolgen beoogt
- Twee- of meerzijdige rechtshandeling (art. 5.69 BW)
➢ Vb. AstraZeneca
- Eenzijdige rechtshandeling = eenzijdige wilsverklaring van 1 persoon die
hiermee zichzelf wil verbinden (art. 5.125, lid 2 BW)
➢ Vb. belofte, aanbod, een beloningsbelofte → wel een verbintenis
beoogt
➢ Voorbeelden : Afstand doen van een recht, testament, verwerpen
van een nalatenschap (nog zie boek) → geen verbintenis beoogt




o De wet = de wet, i.h.b. wals ze rechtsgevolgen verbindt aan menselijk gedrag
dat die gevolgen niet beoogt
- Onrechtmatig handelen of nalaten (art. 1382 e.v. oud BW)
- Oneigenlijke contracten = quasi-contracten (art. 5.127 BW)
➢ Vb. zaakwaarneming, ongerechtvaardigde verrijking,
onverschuldigde betaling

Is dit een open lijst van bronnen?

Bij schijnmandaat erkend door cassatie enkel in 3-partijenrelaties nog nooit in
2-partijenrelaties (= geval van rechtsmisbruik)

Oefeningen :

1) Een verbintenis uit eenzijdige rechtshandeling is voorhanden in geval van?
 Uitloving van een prijs
2) Een werkgever geeft ontslag om dringende reden aan zijn werknemer.
 Dit is een eenzijdige rechtshandeling → je beoogt iets anders dan een
verbintenis




4