Criminologische psychologie
Les 2:
Theorieën ontwikkeling antisociaal gedrag:
Theorieën die zich focussen op individueel, andere op sociaal
Uitgangspunten van die ontwikkelingstheorieën:
Totstandkoming van antisociaal gedrag is een dynamisch gegeven, kan veranderen
Verschillende ontwikkelingspaden zijn mogelijk
Alle stoornissen worden gezien als gevolg/ resultaat van bio-psychologische invloeden
Één specifiek probleem kan tot nu toe onmogelijk leiden tot crimineel gedrag; complex
Risicofactoren: factoren die het risico op bepaald probleemgedrag verhogen
Causale: factoren die als oorzaak kunnen beschouwd worden van bepaalde gedragingen
Welke factoren spelen dus een rol bij het plegen van antisociaal gedrag?
Protectieve: beschermende factoren, verlagen het risico
Wetmatigheden:
1. Equinifinaliteit: verschillende oorzaken die tot eenzelfde uitkomst leiden (als bv. 2
mensen een depressie hebben, hebben ze niet perse dezelfde oorzaak)
Wat geldt bij een specifieke persoon?
2. Multifinaliteit: één bepaalde oorzaak, kan tot verschillende uitkomsten leiden
3. Onderscheid tussen factoren die causaal zijn (oorzaak van antisociaal gedrag), en
oorzaken die niet causaal zijn, maar ervoor zorgen dat de handelingen zich blijven
voortzetten
Ook factoren die zorgen voor een verergering van de situatie
4. Wetmatigheden obv groep vastgelegd, maar individu is geen passief wezen
Kan bepaalde gedragingen stellen waardoor het traject wordt stopgezet of verergerd
Wetmatigheden in kaart brengen of om rekening mee te houden, maar uiteindelijk is de
cliënt die bepaald hoe zijn/haar ontwikkelingspad vormt geeft etc.
5. Psychologen hebben snel de neiging om te springen naar de kindertijd, maar veel van
die problemen kunnen wij niet meer veel invloed op uitoefenen als het gaat over
volwassenen
Situationele factoren spelen hier en nu een rol; waarom is de persoon nu dan
bepaald gedrag gaan vertonen? Door drinkgedrag, stress op werk, interactie tussen
pleger en slachtoffer etc. daar hebben we directer en sneller een invloed op
6. Subjectieve interpretatie van het individu speelt ook een belangrijke rol
Soms meer doorslaggevende rol dan objectieve kenmerken; als individu een bepaald gevoel
heeft, slaagt dat vaak harder door dan wat wij observeren
, Bio-psycho-sociaal model: rekening houden met alle 3
Biologisch: bepaalde aanleg etc. kan rol spelen in dat iemand meer prikkelbaar is etc.
Psychologisch: karakter wordt gevormd doorheen de jaren; groot verschil in temperament
etc., kan zorgen voor meer/ minder prikkelbaarheid
Sociaal: hoe loopt de omgeving? Ruzie tussen ouders etc. hebben impact op kwetsbaarheid
Betekent niet dat deze situaties perse leiden tot stoornissen of problematisch gedrag; bij een
ander bv. wel
Cluwe van factoren die op elkaar inspelen, zorgen voor een bepaalde kwetsbaarheid
Je komt in contact met factoren die kunnen leiden tot langdurige stress; is vaak de facilitator
voor lichamelijke of psychische ziektes
Voorbeschikkende factoren: zorgen voor die kwetsbaarheid (biologisch, psycho en sociaal)
Uitlokkende factoren: triggers; ingrijpende levensgebeurtenissen
Onderhoudende factoren: kunnen ervoor zorgen dat de stress etc. blijft aanhouden en dat
degelijk gedrag blijft gesteld worden
Minst genetische impact op PTSS
Gedragsstoornis ong ih midden, zekere genetische impact, maar wordt ook beïvloedt door
omgeving
Biologische kwetsbaarheid bij effecten van stress:
Hypothalamus: staat in voor besturing van hormonaal systeem; dus ook besturing van
stresshormoon
Als hypothalamus zoveel stress ervaart; kan hippocampus stress niet meer afremmen
Invloed op frontale lob: staat in voor executieve functies (lange termijn doelen aanhouden,
etc.) wordt overprikkeld; negatieve emoties die gepaard gaan met stress niet meer
kunnen afremmen
Amygdala: ontwikkeling van basisemoties etc. overvloed aan negatieve emoties meer
stress
Cirkel gaat rond
Verschil hersenen tussen normale en langdurige verwaarloosde kinderen: langdurige stress
kan leiden tot structurele en functionele disfuncties in de hersenen
Hoe komt ontwikkeling van antisociaal gedrag tot stand? Welke patronen stellen we vast?
Patronen in kaart brengen sneller problemen identificeren bij iemand om antisociaal
gedrag te proberen voorkomen en herval ook
Loeber:
Overt pad: gewelddadig gedrag neemt toe op jonge leeftijd
Covert pad: diefstal, leugens, vandalisme etc.; kan leiden tot ernstige misdrijven later on
agressief gedrag speelt kleine rol, wel ander antisociaal gedrag
Autoriteit conflict pad: tegendraadsheid in kindertijd, koppigheid, rebellie; leidt bij sommige
tot delinquent gedrag
Les 2:
Theorieën ontwikkeling antisociaal gedrag:
Theorieën die zich focussen op individueel, andere op sociaal
Uitgangspunten van die ontwikkelingstheorieën:
Totstandkoming van antisociaal gedrag is een dynamisch gegeven, kan veranderen
Verschillende ontwikkelingspaden zijn mogelijk
Alle stoornissen worden gezien als gevolg/ resultaat van bio-psychologische invloeden
Één specifiek probleem kan tot nu toe onmogelijk leiden tot crimineel gedrag; complex
Risicofactoren: factoren die het risico op bepaald probleemgedrag verhogen
Causale: factoren die als oorzaak kunnen beschouwd worden van bepaalde gedragingen
Welke factoren spelen dus een rol bij het plegen van antisociaal gedrag?
Protectieve: beschermende factoren, verlagen het risico
Wetmatigheden:
1. Equinifinaliteit: verschillende oorzaken die tot eenzelfde uitkomst leiden (als bv. 2
mensen een depressie hebben, hebben ze niet perse dezelfde oorzaak)
Wat geldt bij een specifieke persoon?
2. Multifinaliteit: één bepaalde oorzaak, kan tot verschillende uitkomsten leiden
3. Onderscheid tussen factoren die causaal zijn (oorzaak van antisociaal gedrag), en
oorzaken die niet causaal zijn, maar ervoor zorgen dat de handelingen zich blijven
voortzetten
Ook factoren die zorgen voor een verergering van de situatie
4. Wetmatigheden obv groep vastgelegd, maar individu is geen passief wezen
Kan bepaalde gedragingen stellen waardoor het traject wordt stopgezet of verergerd
Wetmatigheden in kaart brengen of om rekening mee te houden, maar uiteindelijk is de
cliënt die bepaald hoe zijn/haar ontwikkelingspad vormt geeft etc.
5. Psychologen hebben snel de neiging om te springen naar de kindertijd, maar veel van
die problemen kunnen wij niet meer veel invloed op uitoefenen als het gaat over
volwassenen
Situationele factoren spelen hier en nu een rol; waarom is de persoon nu dan
bepaald gedrag gaan vertonen? Door drinkgedrag, stress op werk, interactie tussen
pleger en slachtoffer etc. daar hebben we directer en sneller een invloed op
6. Subjectieve interpretatie van het individu speelt ook een belangrijke rol
Soms meer doorslaggevende rol dan objectieve kenmerken; als individu een bepaald gevoel
heeft, slaagt dat vaak harder door dan wat wij observeren
, Bio-psycho-sociaal model: rekening houden met alle 3
Biologisch: bepaalde aanleg etc. kan rol spelen in dat iemand meer prikkelbaar is etc.
Psychologisch: karakter wordt gevormd doorheen de jaren; groot verschil in temperament
etc., kan zorgen voor meer/ minder prikkelbaarheid
Sociaal: hoe loopt de omgeving? Ruzie tussen ouders etc. hebben impact op kwetsbaarheid
Betekent niet dat deze situaties perse leiden tot stoornissen of problematisch gedrag; bij een
ander bv. wel
Cluwe van factoren die op elkaar inspelen, zorgen voor een bepaalde kwetsbaarheid
Je komt in contact met factoren die kunnen leiden tot langdurige stress; is vaak de facilitator
voor lichamelijke of psychische ziektes
Voorbeschikkende factoren: zorgen voor die kwetsbaarheid (biologisch, psycho en sociaal)
Uitlokkende factoren: triggers; ingrijpende levensgebeurtenissen
Onderhoudende factoren: kunnen ervoor zorgen dat de stress etc. blijft aanhouden en dat
degelijk gedrag blijft gesteld worden
Minst genetische impact op PTSS
Gedragsstoornis ong ih midden, zekere genetische impact, maar wordt ook beïvloedt door
omgeving
Biologische kwetsbaarheid bij effecten van stress:
Hypothalamus: staat in voor besturing van hormonaal systeem; dus ook besturing van
stresshormoon
Als hypothalamus zoveel stress ervaart; kan hippocampus stress niet meer afremmen
Invloed op frontale lob: staat in voor executieve functies (lange termijn doelen aanhouden,
etc.) wordt overprikkeld; negatieve emoties die gepaard gaan met stress niet meer
kunnen afremmen
Amygdala: ontwikkeling van basisemoties etc. overvloed aan negatieve emoties meer
stress
Cirkel gaat rond
Verschil hersenen tussen normale en langdurige verwaarloosde kinderen: langdurige stress
kan leiden tot structurele en functionele disfuncties in de hersenen
Hoe komt ontwikkeling van antisociaal gedrag tot stand? Welke patronen stellen we vast?
Patronen in kaart brengen sneller problemen identificeren bij iemand om antisociaal
gedrag te proberen voorkomen en herval ook
Loeber:
Overt pad: gewelddadig gedrag neemt toe op jonge leeftijd
Covert pad: diefstal, leugens, vandalisme etc.; kan leiden tot ernstige misdrijven later on
agressief gedrag speelt kleine rol, wel ander antisociaal gedrag
Autoriteit conflict pad: tegendraadsheid in kindertijd, koppigheid, rebellie; leidt bij sommige
tot delinquent gedrag
