Criminologische psychologie
Les 9:
Risicotaxatie- en management:
Basis van het behandelkader
Risicotaxatie dient om risicomanagement adequaat in te stellen
Casus dhr. Peeters:
Hoe waarschijnlijk is het dat dhr. Peeters volgens jou een zedendelict zal plegen in de
komende 5 jaar? Waarom?
Weinig impulsiviteit, gepland, herhaald, geen sprake van spijt
1. Risicotaxatie: waarom?
1.1 Risicotaxatie, een noodzaak?
In psychologie: risicotaxatie om menselijk gedrag te voorspellen, niet makkelijk
Case Poddar & Tarassof
Poddar kreeg psychische klachten na afgewezen te worden; kreeg begeleiding voor zijn
verlangens
Heeft uiteindelijk Tarassof vermoord
Moeilijkheden casus voor psycholoog: psycholoog heeft beroepsgeheim, kan hij/zij dus
iets delen?
Heeft geen stappen ondernomen hoewel Poddar zei dat hij haar iets zou aandoen
In welke mate kan je zoiets inschatten? Veel mensen uiten dreigementen, maar zetten ze
niet in daden om
3 vragen:
1) Is de clinicus in staat om het risico op toekomstig geweld in te schatten?
2) Indien ja, dient de clinicus het mogelijk slachtoffer te waarschuwen?
3) Heeft de maatschappelijke veiligheid voorrang op het recht van geheimhouding van
de cliënt?
Psychologen moeten beroepsgeheim schenden wanneer er een rechtsreeks gevaar bestaat
voor een andere persoon
Als het vaag is of geen duidelijke gevaar vormt, dan heb je geen reden om diensten in te
lichten
Zelf wanneer de cliënt in het verleden iets gewelddadigs heeft gedaan
Zijn regels rond beroepsgeheim
1.2 Waarom voeren we risicotaxaties uit?
Belang:
Maatschappelijk: door risicotaxaties in te schatten, willen we recidiverisico voorspellen
Voorkomen dat hij/zij weer feiten gaat plegen
Politiek: meer en meer beslissingen op basis van risicotaxatie bij bv. toekennen van VI
, Praktisch: duidelijker zicht op risicofactoren
Naar begeleiding doen etc. Hoe kunnen we risicofactoren beïnvloeden dat algemeen
risico voor een persoon daalt
Ethisch: gestructureerde risicotaxatie
Adhv een empirisch onderbouwd instrument (anders baseer je voornamelijk op
buikgevoel)
Alle cliënten worden zo op dezelfde manier behandeld (andere meningen over cliënt ivm
risicotaxatie)
Waarom is risicotaxatie van belang?
We hebben altijd te maken met een heterogene groep; nooit allemaal dezelfde gevallen
Je wilt meer zicht krijgen op die groep
Voorkomen dat hij/zij hervalt
Richtlijnen bieden voor behandeling: niet alleen vaststellen of er een hoge of lage kans is,
maar ook op wat er gefocust moet worden naar behandeling toe
Creëert gemeenschappelijk taal: helpt de discussies erover te structureren etc.
Risicotaxatie biedt echter nooit volledige garantie (je weet nooit zeker of iemand wel of niet
zal vervallen)
Risico is afhankelijk van de situatie waarin iemand zich bevindt (bv. risico in gevangenis is
kleiner dan wanneer hij/zij terug in de maatschappij is)
Kwaliteit van risicoschatting is afhankelijk van veel verschillende factoren: informatie over de
persoon (geschiedenis, delict- en psychiatrische geschiedenis), gebruikte instrument,
professional (moet getraind zijn)
2. Wat houdt risicotaxatie in?
2.1 Risicotaxatie: wat en waarom?
“Het inschatten van het risico op toekomstig gewelddadig en/of niet gewelddadig gedrag”
Gaat over herval van wel of niet gewelddadig gedrag
Juist negatieve en juist positieve inschattingen maken: als iemand die jij inschat als hoog
risico effectief ook hervalt, spreken we over een juist positieve inschatting
Als je iemand als laag risico inschat en deze hervalt niet, gaat het over een juist negatieve
inschatting (correcte afwezigheid van delictgedrag)
Vals negatieve en vals positieve inschattingen vermijden: je schat in dat iemand een hoog
risico heeft om te recidiveren, maar deze doet dat niet vals positieve inschatting
Als je iemand inschat als laag risico, maar toch recidiveert deze vals negatieve inschatting
Kernbegrippen bij risicotaxatie
Wat zijn de belangrijkste risicofactoren die de kans op herval in seksueel recidive verhogen:
Bij het maken van een risicoschatting op basis van intuïtie, zal dit een combinatie vormen uit
effectieve risicofactoren (uit literatuur etc.) en factoren die niet voorspellend zijn maar dit
doet de inschatting teniet (bv. ontkenning; reden waarom iemand ontkent is belangrijker)
Les 9:
Risicotaxatie- en management:
Basis van het behandelkader
Risicotaxatie dient om risicomanagement adequaat in te stellen
Casus dhr. Peeters:
Hoe waarschijnlijk is het dat dhr. Peeters volgens jou een zedendelict zal plegen in de
komende 5 jaar? Waarom?
Weinig impulsiviteit, gepland, herhaald, geen sprake van spijt
1. Risicotaxatie: waarom?
1.1 Risicotaxatie, een noodzaak?
In psychologie: risicotaxatie om menselijk gedrag te voorspellen, niet makkelijk
Case Poddar & Tarassof
Poddar kreeg psychische klachten na afgewezen te worden; kreeg begeleiding voor zijn
verlangens
Heeft uiteindelijk Tarassof vermoord
Moeilijkheden casus voor psycholoog: psycholoog heeft beroepsgeheim, kan hij/zij dus
iets delen?
Heeft geen stappen ondernomen hoewel Poddar zei dat hij haar iets zou aandoen
In welke mate kan je zoiets inschatten? Veel mensen uiten dreigementen, maar zetten ze
niet in daden om
3 vragen:
1) Is de clinicus in staat om het risico op toekomstig geweld in te schatten?
2) Indien ja, dient de clinicus het mogelijk slachtoffer te waarschuwen?
3) Heeft de maatschappelijke veiligheid voorrang op het recht van geheimhouding van
de cliënt?
Psychologen moeten beroepsgeheim schenden wanneer er een rechtsreeks gevaar bestaat
voor een andere persoon
Als het vaag is of geen duidelijke gevaar vormt, dan heb je geen reden om diensten in te
lichten
Zelf wanneer de cliënt in het verleden iets gewelddadigs heeft gedaan
Zijn regels rond beroepsgeheim
1.2 Waarom voeren we risicotaxaties uit?
Belang:
Maatschappelijk: door risicotaxaties in te schatten, willen we recidiverisico voorspellen
Voorkomen dat hij/zij weer feiten gaat plegen
Politiek: meer en meer beslissingen op basis van risicotaxatie bij bv. toekennen van VI
, Praktisch: duidelijker zicht op risicofactoren
Naar begeleiding doen etc. Hoe kunnen we risicofactoren beïnvloeden dat algemeen
risico voor een persoon daalt
Ethisch: gestructureerde risicotaxatie
Adhv een empirisch onderbouwd instrument (anders baseer je voornamelijk op
buikgevoel)
Alle cliënten worden zo op dezelfde manier behandeld (andere meningen over cliënt ivm
risicotaxatie)
Waarom is risicotaxatie van belang?
We hebben altijd te maken met een heterogene groep; nooit allemaal dezelfde gevallen
Je wilt meer zicht krijgen op die groep
Voorkomen dat hij/zij hervalt
Richtlijnen bieden voor behandeling: niet alleen vaststellen of er een hoge of lage kans is,
maar ook op wat er gefocust moet worden naar behandeling toe
Creëert gemeenschappelijk taal: helpt de discussies erover te structureren etc.
Risicotaxatie biedt echter nooit volledige garantie (je weet nooit zeker of iemand wel of niet
zal vervallen)
Risico is afhankelijk van de situatie waarin iemand zich bevindt (bv. risico in gevangenis is
kleiner dan wanneer hij/zij terug in de maatschappij is)
Kwaliteit van risicoschatting is afhankelijk van veel verschillende factoren: informatie over de
persoon (geschiedenis, delict- en psychiatrische geschiedenis), gebruikte instrument,
professional (moet getraind zijn)
2. Wat houdt risicotaxatie in?
2.1 Risicotaxatie: wat en waarom?
“Het inschatten van het risico op toekomstig gewelddadig en/of niet gewelddadig gedrag”
Gaat over herval van wel of niet gewelddadig gedrag
Juist negatieve en juist positieve inschattingen maken: als iemand die jij inschat als hoog
risico effectief ook hervalt, spreken we over een juist positieve inschatting
Als je iemand als laag risico inschat en deze hervalt niet, gaat het over een juist negatieve
inschatting (correcte afwezigheid van delictgedrag)
Vals negatieve en vals positieve inschattingen vermijden: je schat in dat iemand een hoog
risico heeft om te recidiveren, maar deze doet dat niet vals positieve inschatting
Als je iemand inschat als laag risico, maar toch recidiveert deze vals negatieve inschatting
Kernbegrippen bij risicotaxatie
Wat zijn de belangrijkste risicofactoren die de kans op herval in seksueel recidive verhogen:
Bij het maken van een risicoschatting op basis van intuïtie, zal dit een combinatie vormen uit
effectieve risicofactoren (uit literatuur etc.) en factoren die niet voorspellend zijn maar dit
doet de inschatting teniet (bv. ontkenning; reden waarom iemand ontkent is belangrijker)
