Samenvatting OG 4 &5 bipolaire stoornissen

OG 4 & OG 5 STEMMINGSSTOORNISSEN
BEGRIPPEN


EMOTIES

- Brug tuss denken & ons gedrag(bv: vluchten als we bang zijn)
- = Reacties v hersenen op positieve & negatieve gebeurtenissen
- Zijn versch v structuur (bv: je kan verdrietig zijn omdat iemand is gestorven, maar ook verdrietig gevoel hebben zonder
reden)
o Emotie gedef w als reactie (R) op een prikkel (S)
o waarbij beoordeling (O) v prikkel optreed, waarbij gevoelens & fysiologische opwinding ontstaat
 (S  O  R) komt tot uiting in gedrag (expressie).
 Emotie komt vanuit denken over iets – lokt iets uit (teweeg brengen)


VERSCHIL EMOTIE, STEMMING, TEMPERAMENT

- Emotie: gevoel gekopp aan gebeurtenis (kortdurend)
o Kennen precieze aanleiding -> verwijzen nr uitlokkende gebeurtenis/gedachte
o Bv boos zijn omdat je dr regen moet fietsen
- Stemming: bassisfeer, niet gekopp aan bep gebeurtenis (langdurig)
o Zelden precieze aanleiding -> gaat over algemeen gevoel
o Bv onbehagen, irritatie, tevredenheid
- Temperament:
o bepaalt eigen manier waarop je nr dingen, gebeurtenissen, etc kijkt & hoe je hierop zal reageren
o Eigen aan pers, onderdeel v karakter, hoe ge ermee omgaat
o Vb Vrolijke mensen, piekeraars etc


VERSCHIL TSS MANISCHE EN HYPOMANISCHE EPISODES:

- Manische episode
o = intensiteit veel hoger dan bij hypomane
o = toestand v ongewone euforie, energie rusteloosheid, buitensporige activiteit die w gekenmerkt dr chaotisch
gedrag & verminderde beoordelingsvermogen vb: iemand die geld had en sjieke auto’s ging kopen, maar
eigenlijk niet genoeg geld daarvoor had
o Is een periode van minstens 1 week, waarin je het grootste gedeelte van de tijd in een abnormaal goede
stemming ben, weinig slaap nodig hebt en overloopt van energie of juist er prikkelbaar bent
o = meestal korter dan de depressieve periode
- Hypomanische episode
o = Relatief lichte toestand v manie  mildere kenmerken en duurt minder lang
o Een periode van tenminste 4 aaneengesloten dagen die lijkt op een manische periode maar minder ernstig is
 Bij hypomanie kun je dezelfde kenmerken hebben als bij manie, maar deze zijn per definitie nooit zo
heftig dat je erdoor in problemen komt
o Het contact met de realiteit is niet verloren en psychotische symptomen komen in deze episode niet voor
o Het verhoogde activiteitsniveau leidt niet tot uitputting en agitatie zoals bij een manische episode



1

,TYPE STEMMINGSSTOORNISSEN

Stemmingsstoornis

- = psychische aandoening waarbij de stemming ongewoon ernstig of langdurig is verstoord of niet aanpassen bij situatie
waarin iemand zich verkeert
- Basale emotie  Dysfuntie in hersenen en gevolgen hiervan, anders werken (verstoring stemming)
- = de stemming van mensen ernstig of langdurig verstoord  niet meer optimaal kunnen functioneren


TYPEN STEMMINGSSTOORNISSEN

- Depressieve-stemmingsstoornissen
o (=unipolair) (=1 emotionele richting hebben, meestal neerwaarts)
 Meest voorkomende psychische aandoening
 Belemmert in groepsmatig profiel
 Stoort in dagdagelijks en soc leven -> cijferen hun eigen weg, ook beroepsmatig (niet gaan werken)
o Depressieve episodes
 1 of meer episode v depressie zonder een geschiedenis v manische of hypomane episode
 Depressies komen steeds trg afgewisseld met periode v normaal of licht verstoord functioneren
o Premenstruele stemmingsstoornis
 Vrouwen met serieuze premenstruele klachten
o Persisterende depressieve stoornis (dysthemie)
 Patroon matige depressie die een langere tijd aanhoud
 Klachten minder ernstig
- stemmingsstoornissen
o (=stemmingswisselingsstoornissen) = bipolaire stoornis
o (zowel episoden v depressie als euforie of (hypo)manie die elkaar afwisselen)
o Bipolaire stoornis
 Ernstige vorm, zit je bij uitersten
 Overschatten zichzelf
 = manische depressief
 2 subtypes
 Bipolaire-I-stoornis
o Ten minste 1 volledige manische episode.
o Meestal voorafgaat aan of gevolgd w door depressieve gevoelens
o Stemmingswisselingen tussen euforie en depressie
 Bipolaire-II-stoornis
o Hypomanische episodes (voorafgaat)naast ten minste 1 episode van depressie maar
nog nooit echt een manische episode
o Hypomanische episode = minder hevig dan manische (stukje voor manisch bent)
o Is chronischer v aard
o Depressieve zones duren langer
o Cyclothyme stoornis
 Minder ernstig, maar wel langer
 = chronische stemmingsst met hypomane episoden en episoden v depressieve stemming / of verlies v
belangstelling of plezier in activi
 Fiets tss depressieve stemming en hypomanische stemming




2

, BIPOLAIRE STOORNIS

- = stoornis met afwisselende periodes waarin depressie als euforie of (hypo)manie voorkomen, die elkaar afwisselen
- => kenmerkt zich door (hypo)manische (indien manische sympt minder hevig zijn maar wel duidelijk waarneembaar
verschil is met normale gedrag vd desbetreffende pers) en depressieve episodes met dr tss periodes zonder
veranderde stemming v kortere tot langere duur
o = psychische aandoening die gekenmerkt wordt door stemmingswisselingen tussen een toestand van extreme
euforie en depressie
- Verrukking en uitgelatenheid (manisch) <-> donkerste diepten van somberheid (depressie)
- (tssin normale stemming zijn
o Rapid cycling = dat pieken zeer snel afwisselen zonder tussenpauzes en komt veel sneller bij vrouwen voor
- =  moeilijke herkennen en onvoorspelbare ziekte
- Verschil depressie en bipolaire stoornis:
o Bij bipolaire stoornis is er ook sprake van een manische periode
o Manische perioden duren doorgans wel korter en eindigen wat abrupter dan depressieve episoden




CYCLOTHYME STOORNIS

 = stemmingsstoornis die zich kenmerkt door chronisch patroon van minder ernstige stemmingswisselingen dan bij
bipolaire stoornissen voorkomen
o  Houdt ten minste 2 jaar aan
o Wisselende episoden met hypomanische en milde depressieve symptomen
 Symptomen fluctueren tussen gematigde hoogtepunten en gematigde dieptepunten
o Tussen 2 episoden met duur van hoogstens 2 maanden functioneert patiënt normaal
o Symptomen voldoen niet volledig met criteria van bipolair-II-stoornis  belemmeren mensen in dagelijks
functioneren


DSM-5 KENMERKEN VE BIPOLIARE STOORNIS

 Kenmerken v manische periodes (basis DSM-5)
o Affectieve symptomen
 Stemming in manische periode = onverklaarbaar optimisme en euforie
 Cliënten zijn ontremd & hebben het gevoel dat ze de wereld aankunnen
 Bij aantal Stemming is meer geprikkeld (dysfoor) dan verhoogd (vooral als er niet aan hun wensen
wordt tegemoet gekomen)
 Minderheid heeft snelle stemmingsfluctuaties
 Ten minste 4 hypo) manische en /of depressieve episoden per jaar
o Somatische symptomen
 Hebben duidelijk verminderde slaapbehoefte (slapen niet of nauwelijks, maar zeggen dat ze zich
overdag nog uitgerust en vol energie voelen)
 Een van de eerste signalen van een manische episode
 Verhoogde seksuele interesse
o Gedragssymptomen
 Op ongewone tijden overactief op verschillende gebieden
 Toegenomen sociabiliteit zonder veel rekening te houden met anderen
 Verhoogde spraakzaamheid (hoog tempo en luide toon)
 Praten continu in hoog tempo en op luide toon


3