Experience Human Development, 14th
Edition
ISBN10: 1260726606 | ISBN13: 9781260726602
By Diane Papalia and Gabriela Martorell
Uitgebreide samenvatting H1-H19, inclusief 87 tentamenvragen met antwoord
,Experience Human Development, 14th Edition......................................................................1
H1 De Studie van Menselijke Ontwikkeling............................................................................4
H2 Theorie en Onderzoek......................................................................................................7
Wat zijn belangrijke theoretische issues met betrekking tot onderzoek?............................7
Probleem 1: Is ontwikkeling actief of passief?...........................................................7
Probleem 2: Is de ontwikkeling continue of in opeenvolgende fases?......................8
Welke visies liggen ten grondslag aan theorieën over de menselijke ontwikkeling?..........8
Perspectief 1: Psycholanalyse.......................................................................................8
Erik Erikson.......................................................................................................... 9
Behaviorisme.....................................................................................................10
Perspectief 3: Cognitief...............................................................................................10
Perspectief 4: Contextueel..........................................................................................11
Perspectief 5: Ecolutonair/Sociobiologisch..................................................................12
Welke onderzoeksmethoden worden gebruikt?...............................................................12
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek...........................................................................12
Vormen van dataverzameling......................................................................................12
Onderzoeksopzetten...................................................................................................13
Onderzoeksdesigns binnen de ontwikkelingspsychologie...........................................13
H3 Het Vormen van een Nieuw Leven..................................................................................14
H4: Geboorte en Fysieke Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar...............................18
Hoe verloopt de geboorte?...............................................................................................18
H5: Cognitieve Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar...............................................22
Welke zes benaderingen bestaan er met betrekking tot de cognitieve ontwikkeling van
baby’s?............................................................................................................................ 22
H6: Psychosociale Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar.........................................28
Wat zijn belangrijke begrippen behorende bij de psychosociale ontwikkeling?................28
H7: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Vroege Kindertijd..........................................32
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling tijdens de vroege kindertijd?..................................32
H8: Psychosociale Ontwikkeling in de Vroege Kindertijd......................................................37
Wat is het zelfconcept en hoe ontwikkelen kinderen dit?.................................................37
H9: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Middenkindertijd...........................................41
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling?.............................................................................41
H10: Psychosociale Ontwikkeling in de Middenkindertijd.....................................................47
Nijverheid vs. inferioriteit.........................................................................................47
Emotionele groei en prosociaal gedrag...................................................................47
Wat is de invloed van het gezin op de ontwikkeling van kinderen in de midden-leeftijd?. 47
De rol van het gezin....................................................................................................47
Familiestructuren.........................................................................................................48
Hoe beïnvloedt het contact met leeftijdsgenoten de ontwikkeling van het kind?..............49
Positieve en negatieve effecten van relaties met leeftijdsgenootjes............................49
Populariteit.................................................................................................................. 49
Vriendschap................................................................................................................ 49
Pesten......................................................................................................................... 50
Welke psychische stoornissen kunnen kinderen ontwikkelen?........................................51
Meest voorkomende psychische stoornissen..............................................................51
Behandelmethoden van psychische stoornissen.........................................................51
Stress.......................................................................................................................... 51
,H11: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Adolescentie...............................................52
H12: Psychosociale Ontwikkeling in de Adolescentie...........................................................57
H13: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in Opkomende en Jongvolwassenheid................62
H14: Psychosociale Ontwikkeling in Opkomende en Jongvolwassenheid............................66
H15: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Middenvolwassenheid................................70
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling tijdens de middelbare leeftijd?...............................70
Sensorisch en psychomotorisch functioneren.............................................................70
Hersenontwikkeling.....................................................................................................71
Seksueel functioneren.................................................................................................71
Wat zijn kenmerken van de fysieke en mentale gezondheid in de middelbare leeftijd?. . .72
Verschillen tussen de twee geslachten met betrekking tot gezondheid.......................72
Omgaan met stress.....................................................................................................72
Intelligentie.................................................................................................................. 73
Wat is de rol van creativiteit op middelbare leeftijd?........................................................73
Wat is de rol van werk en opleiding op middelbare leeftijd?.............................................73
H16: Psychosociale Ontwikkeling in de Middenvolwassenheid............................................74
H17: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Laat Volwassenheid...................................78
De vergrijzing van de populatie...............................................................................78
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling?.............................................................................78
Waarom worden mensen ouder?................................................................................78
Wat is de gemiddelde levensverwachting?......................................................................79
Welke fysieke veranderingen doen zich voor bij het ouder worden?................................79
Hersenontwikkeling.....................................................................................................80
Sensorisch en psychomotorisch functioneren.............................................................80
Hoe ziet de fysieke en mentale gezondheid eruit op oudere leeftijd?...............................80
Chronische ziektes......................................................................................................80
Mentale en gedragsproblemen....................................................................................81
Hoe verloopt de cognitieve ontwikkeling?........................................................................81
Hoe verandert het geheugen?.....................................................................................82
H18:Psychosociale Ontwikkeling in de Laat Volwassenheid................................................82
Hoe ontwikkelt de persoonlijkheid zich op latere leeftijd?.................................................82
Hoe ziet het welzijn er op latere leeftijd uit?.....................................................................83
Coping en mentale gezondheid...................................................................................83
Omgaan met ouder worden....................................................................................83
Welke praktische en sociale issues zijn gerelateerd aan het ouder worden?...................84
Hoe verlopen relaties op late leeftijd?..............................................................................84
H19: Omgaan met Dood en Rouw........................................................................................85
Tentamenvragen ter Oefening..............................................................................................88
Antwoorden:...................................................................................................................... 104
, H1 De Studie van Menselijke Ontwikkeling
Hoe ziet het werkveld van de ontwikkelingspsychologie
eruit?
Ontwikkelingspsychologie houdt zich bezig met het bestuderen van de systematische
veranderingen en stabiliteit die plaatsvinden tijdens de ontwikkeling van de mens. De
resultaten van dit onderzoek zijn vaak toepasbaar op verschillende werkgebieden, zoals
onderwijs, opvoeding, gezondheid en sociale politiek. Zo blijkt uit onderzoek dat kinderen die
met honger naar school gaan, slechtere schoolprestaties en meer emotionele en
gedragsproblemen hebben dan hun verzadigde leeftijdsgenoten. Dit effect is vooral te zien
in achtergestelde milieus en kan worden verbeterd door het inbrengen van een
ontbijtprogramma.
Ontwikkelingspsychologen bestudeerden vroeger voornamelijk de babyjaren, omdat hier de
grootste veranderingen plaatsvinden. Tegenwoordig wordt er echter een
levensloopontwikkeling van "baarmoeder tot graf" bestudeerd en wordt erkend dat
ontwikkeling zowel positief als negatief kan zijn. Hierdoor zijn er meer onderwerpen aan
onderzoek toegevoegd, zoals de timing van opvoeding en het effect van het werk van
moeders tijdens de zwangerschap.
Naast deze veranderingen op het gebied van onderzoek naar de levensloop, veranderen
ook de doelen van dit onderzoek. De doelen zijn onder andere het omschrijven van
ontwikkelingsprocessen, het verklaren van hoe deze processen plaatsvinden, het
voorspellen van ontwikkelingsuitkomsten en het interveniëren bij ontwikkelingsproblemen.
Meerdere werkvelden zijn betrokken bij het onderzoek naar de ontwikkeling, zoals
psychiatrie, sociologie, antropologie en genetica. Al met al helpt begrip voor
ontwikkelingspsychologie mensen om beter te begrijpen hoe mensen omgaan met het leven
en hoe ontwikkeling hierin een rol speelt.
Wat zijn belangrijke basisconcepten van de
ontwikkelingspsychologie?
Ontwikkelingspsychologie richt zich op het bestuderen van de ontwikkelingsprocessen van
de mens en bestaat uit drie grote domeinen: lichamelijke ontwikkeling, cognitieve
ontwikkeling en psychosociale ontwikkeling. Deze domeinen zijn sterk met elkaar verbonden
en hebben invloed op elkaars ontwikkeling. Bijvoorbeeld, een kind met oorontsteking kan
een taalachterstand hebben, wat invloed heeft op zijn cognitieve ontwikkeling. Binnen de
westerse maatschappij worden acht verschillende ontwikkelingsperiodes onderscheiden,
waarbij in tabel 1 de belangrijke ontwikkelingen per periode worden beschreven.
De levensloop kan worden onderverdeeld in verschillende periodes die een sociale
constructie zijn en per cultuur kunnen verschillen. Binnen de westerse maatschappij wordt
adolescentie bijvoorbeeld gezien als een belangrijke periode, terwijl dit in andere culturen
anders kan zijn.
Het werk van ontwikkelingspsychologen heeft een grote impact op het leven van mensen,
omdat resultaten van onderzoek vaak toepasbaar zijn op verschillende werkvlakken,
Edition
ISBN10: 1260726606 | ISBN13: 9781260726602
By Diane Papalia and Gabriela Martorell
Uitgebreide samenvatting H1-H19, inclusief 87 tentamenvragen met antwoord
,Experience Human Development, 14th Edition......................................................................1
H1 De Studie van Menselijke Ontwikkeling............................................................................4
H2 Theorie en Onderzoek......................................................................................................7
Wat zijn belangrijke theoretische issues met betrekking tot onderzoek?............................7
Probleem 1: Is ontwikkeling actief of passief?...........................................................7
Probleem 2: Is de ontwikkeling continue of in opeenvolgende fases?......................8
Welke visies liggen ten grondslag aan theorieën over de menselijke ontwikkeling?..........8
Perspectief 1: Psycholanalyse.......................................................................................8
Erik Erikson.......................................................................................................... 9
Behaviorisme.....................................................................................................10
Perspectief 3: Cognitief...............................................................................................10
Perspectief 4: Contextueel..........................................................................................11
Perspectief 5: Ecolutonair/Sociobiologisch..................................................................12
Welke onderzoeksmethoden worden gebruikt?...............................................................12
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek...........................................................................12
Vormen van dataverzameling......................................................................................12
Onderzoeksopzetten...................................................................................................13
Onderzoeksdesigns binnen de ontwikkelingspsychologie...........................................13
H3 Het Vormen van een Nieuw Leven..................................................................................14
H4: Geboorte en Fysieke Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar...............................18
Hoe verloopt de geboorte?...............................................................................................18
H5: Cognitieve Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar...............................................22
Welke zes benaderingen bestaan er met betrekking tot de cognitieve ontwikkeling van
baby’s?............................................................................................................................ 22
H6: Psychosociale Ontwikkeling gedurende de Eerste Drie Jaar.........................................28
Wat zijn belangrijke begrippen behorende bij de psychosociale ontwikkeling?................28
H7: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Vroege Kindertijd..........................................32
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling tijdens de vroege kindertijd?..................................32
H8: Psychosociale Ontwikkeling in de Vroege Kindertijd......................................................37
Wat is het zelfconcept en hoe ontwikkelen kinderen dit?.................................................37
H9: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Middenkindertijd...........................................41
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling?.............................................................................41
H10: Psychosociale Ontwikkeling in de Middenkindertijd.....................................................47
Nijverheid vs. inferioriteit.........................................................................................47
Emotionele groei en prosociaal gedrag...................................................................47
Wat is de invloed van het gezin op de ontwikkeling van kinderen in de midden-leeftijd?. 47
De rol van het gezin....................................................................................................47
Familiestructuren.........................................................................................................48
Hoe beïnvloedt het contact met leeftijdsgenoten de ontwikkeling van het kind?..............49
Positieve en negatieve effecten van relaties met leeftijdsgenootjes............................49
Populariteit.................................................................................................................. 49
Vriendschap................................................................................................................ 49
Pesten......................................................................................................................... 50
Welke psychische stoornissen kunnen kinderen ontwikkelen?........................................51
Meest voorkomende psychische stoornissen..............................................................51
Behandelmethoden van psychische stoornissen.........................................................51
Stress.......................................................................................................................... 51
,H11: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Adolescentie...............................................52
H12: Psychosociale Ontwikkeling in de Adolescentie...........................................................57
H13: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in Opkomende en Jongvolwassenheid................62
H14: Psychosociale Ontwikkeling in Opkomende en Jongvolwassenheid............................66
H15: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Middenvolwassenheid................................70
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling tijdens de middelbare leeftijd?...............................70
Sensorisch en psychomotorisch functioneren.............................................................70
Hersenontwikkeling.....................................................................................................71
Seksueel functioneren.................................................................................................71
Wat zijn kenmerken van de fysieke en mentale gezondheid in de middelbare leeftijd?. . .72
Verschillen tussen de twee geslachten met betrekking tot gezondheid.......................72
Omgaan met stress.....................................................................................................72
Intelligentie.................................................................................................................. 73
Wat is de rol van creativiteit op middelbare leeftijd?........................................................73
Wat is de rol van werk en opleiding op middelbare leeftijd?.............................................73
H16: Psychosociale Ontwikkeling in de Middenvolwassenheid............................................74
H17: Fysieke en Cognitieve Ontwikkeling in de Laat Volwassenheid...................................78
De vergrijzing van de populatie...............................................................................78
Hoe verloopt de fysieke ontwikkeling?.............................................................................78
Waarom worden mensen ouder?................................................................................78
Wat is de gemiddelde levensverwachting?......................................................................79
Welke fysieke veranderingen doen zich voor bij het ouder worden?................................79
Hersenontwikkeling.....................................................................................................80
Sensorisch en psychomotorisch functioneren.............................................................80
Hoe ziet de fysieke en mentale gezondheid eruit op oudere leeftijd?...............................80
Chronische ziektes......................................................................................................80
Mentale en gedragsproblemen....................................................................................81
Hoe verloopt de cognitieve ontwikkeling?........................................................................81
Hoe verandert het geheugen?.....................................................................................82
H18:Psychosociale Ontwikkeling in de Laat Volwassenheid................................................82
Hoe ontwikkelt de persoonlijkheid zich op latere leeftijd?.................................................82
Hoe ziet het welzijn er op latere leeftijd uit?.....................................................................83
Coping en mentale gezondheid...................................................................................83
Omgaan met ouder worden....................................................................................83
Welke praktische en sociale issues zijn gerelateerd aan het ouder worden?...................84
Hoe verlopen relaties op late leeftijd?..............................................................................84
H19: Omgaan met Dood en Rouw........................................................................................85
Tentamenvragen ter Oefening..............................................................................................88
Antwoorden:...................................................................................................................... 104
, H1 De Studie van Menselijke Ontwikkeling
Hoe ziet het werkveld van de ontwikkelingspsychologie
eruit?
Ontwikkelingspsychologie houdt zich bezig met het bestuderen van de systematische
veranderingen en stabiliteit die plaatsvinden tijdens de ontwikkeling van de mens. De
resultaten van dit onderzoek zijn vaak toepasbaar op verschillende werkgebieden, zoals
onderwijs, opvoeding, gezondheid en sociale politiek. Zo blijkt uit onderzoek dat kinderen die
met honger naar school gaan, slechtere schoolprestaties en meer emotionele en
gedragsproblemen hebben dan hun verzadigde leeftijdsgenoten. Dit effect is vooral te zien
in achtergestelde milieus en kan worden verbeterd door het inbrengen van een
ontbijtprogramma.
Ontwikkelingspsychologen bestudeerden vroeger voornamelijk de babyjaren, omdat hier de
grootste veranderingen plaatsvinden. Tegenwoordig wordt er echter een
levensloopontwikkeling van "baarmoeder tot graf" bestudeerd en wordt erkend dat
ontwikkeling zowel positief als negatief kan zijn. Hierdoor zijn er meer onderwerpen aan
onderzoek toegevoegd, zoals de timing van opvoeding en het effect van het werk van
moeders tijdens de zwangerschap.
Naast deze veranderingen op het gebied van onderzoek naar de levensloop, veranderen
ook de doelen van dit onderzoek. De doelen zijn onder andere het omschrijven van
ontwikkelingsprocessen, het verklaren van hoe deze processen plaatsvinden, het
voorspellen van ontwikkelingsuitkomsten en het interveniëren bij ontwikkelingsproblemen.
Meerdere werkvelden zijn betrokken bij het onderzoek naar de ontwikkeling, zoals
psychiatrie, sociologie, antropologie en genetica. Al met al helpt begrip voor
ontwikkelingspsychologie mensen om beter te begrijpen hoe mensen omgaan met het leven
en hoe ontwikkeling hierin een rol speelt.
Wat zijn belangrijke basisconcepten van de
ontwikkelingspsychologie?
Ontwikkelingspsychologie richt zich op het bestuderen van de ontwikkelingsprocessen van
de mens en bestaat uit drie grote domeinen: lichamelijke ontwikkeling, cognitieve
ontwikkeling en psychosociale ontwikkeling. Deze domeinen zijn sterk met elkaar verbonden
en hebben invloed op elkaars ontwikkeling. Bijvoorbeeld, een kind met oorontsteking kan
een taalachterstand hebben, wat invloed heeft op zijn cognitieve ontwikkeling. Binnen de
westerse maatschappij worden acht verschillende ontwikkelingsperiodes onderscheiden,
waarbij in tabel 1 de belangrijke ontwikkelingen per periode worden beschreven.
De levensloop kan worden onderverdeeld in verschillende periodes die een sociale
constructie zijn en per cultuur kunnen verschillen. Binnen de westerse maatschappij wordt
adolescentie bijvoorbeeld gezien als een belangrijke periode, terwijl dit in andere culturen
anders kan zijn.
Het werk van ontwikkelingspsychologen heeft een grote impact op het leven van mensen,
omdat resultaten van onderzoek vaak toepasbaar zijn op verschillende werkvlakken,
