Samenvatting Sociologisch Perspectief 2

SOCIOLOGIE
H11: ONGELIJKHEID

KASTE, STAND EN KLASSE: DE VERBORGEN PIJN VAN DE ONGELIJKHEID

 Sociale ongelijkheid

= verschillen in controle over en genot van begeerde goederen, diensten, rechten, gevoelens en
ervaringen
 Bv. toegang onderwijs, rechten uitoefenen

 Mate van ongelijkheid:

o contingent

 niet in alle landen hetzelfde

 verandert doorheen de tijd

 Houding t.o.v ongelijkheid?

o egalitaire maatschappij:

 formele gelijkheid

 voor de (grond)wet

 streven naar grotere gelijkheid

 Sociale stratificatie = wijze waarop ongelijkheid in bepaalde samenleving vorm krijgt:

o Slavernij

o Kastensysteem

o Standen

-> Formele ongelijkheid:

 positie gelegitimeerd in termen van geloof of opvattingen over mens en
maatschappij

 geen persoonlijke verdienste = toegewezen status

 sluiting en segregatie

 Sluiting: door overerving sociale status, regels die omgang beperken, sociale
mobiliteit moeilijk

 Segregatie: scheiding tussen standen, weinig met elkaar te maken, kan niet
van ene nr andere stand

 Sociale stratificatie vandaag:

o Klasse

-> Formele gelijkheid– feitelijke ongelijkheid

 iedereen in principe gelijk

,  feitelijke ongelijkheid > bekwaamheid of onbekwaamheid individuen en groepen

= verworven status



 Waarin ligt het verschil tussen ene vorm van sociale stratificatie en andere?
o Mate van ongelijkheid?
o Houding t.o.v ongelijkheid?

PERVERSE COMPENSATIES: STATUS EN SMAAK


ONGELIJKHEID EN COLLECTIVITEIT
 Ongelijkheid = sociale stratificatie:

o Ene sociale positie hoger dan andere

 Sociale ongelijkheid: studie van gemeenschappelijke tendensen

 Collectieve ongelijkheid: ongelijkheid in een bepaalde soort collectiviteit

 Maatschappelijke ongelijkheid: ongelijkheid in de maatschappij


STATUSCOMPENSATIE EN BEVESTIGING VAN LAGE STATUS
 Statuscompensatie

o Peer group: tegengestelde gedragsvormen

o Zie ook kader p. 192 en 193

 bekeken vanuit betrokken individuen:

op een andere manier aanzien verwerven

 bekeken vanop afstand:

pervers mechanisme om ‘kansarmen’ op hun plaats te houden

= reproductie ongelijkheid

ONGUNSTIGE
SOCIALE CONDITIE
( + ZELF SCHULD
GEVEN)




BEROEPSONDERWIJS SLECHT
+ LAGE SCHOLING PRESTEREN OP
SCHOOL



BEVESTIGING
SLECHT  VERZET
PRESTEREN  BOELMAKEN
 ALTERNATIEVE
COLLECTIVITEIT

,ETIKETTERING
= labeling theory

 afwijkend gedrag  reputatie of etiket

 gevolgen:

 Etiketbevestigende reacties van anderen: gaan gedrag sneller interpreteren als storend

 Geëtiketteerde persoon internaliseert negatieve verwachtingen  etiketbevestigend gedrag

o Bv. kans van ex-gevangenen om werk te vinden

ONGELIJKHEID EN SMAAK

 Statusdimensies: verschillen waardoor mensen sociaal geplaatst worden
o Bv. onderwijs
o Bv. inkomen
o Bv. etniciteit
 Statusconsistentie: tussen verschillende soorten ongelijkheid systematisch verband
 Statusinconsistentie  compenserend gedrag  streven naar statusconsistentie beïnvloedt smaak
o Nieuwe rijken
o Intellectuele beroepen
o dimensies komen niet overeen, laag op ene en hoog op andere



Z




Y



X




ONDERWIJS INKOMEN ETNISCHE
STATUS


THEORIE V/D NIETSDOENDE KLASSE (VEBLEN)

 In kapitalistisch systeem: status > bezit: wie veel heeft, is veel

 Statusdistinctie:

o Einde 19e eeuw, Amerika: nietsdoende klasse - opvallende consumptie (duur, verspillend)

o Nu: druk, druk, druk

STATUS, SMAAK EN DISTINCTIE

, Bourdieu:

 Levensstijl
 Gedragspatronen cfr. sociale positie
 Opvattingen niet individuele keuze
 Smaak

 Externe levensstijl geïnternaliseerd als smaak!

 Klassenpositie geeft toegang tot:

o Economisch kapitaal = vermogen, geld

o Cultureel kapitaal = onderwijsniveau, kennis, informatie, vaardigheden

o Sociaal kapitaal = sociale relaties en netwerken

 Dat alles levert ervaringen op / leerproces / gezin

 Die worden geïnternaliseerd (deel van wie we zijn)

 Beïnvloedt ons gedrag

 “omdat men in een bepaald sociaal milieu opgroeit, verwerft men bepaalde vaardigheden die een
bepaalde smaak mogelijk maken, maar heeft men ook de middelen om die smaak te tonen en ontmoet
men mensen die deze smaak delen.”

 Habitus = geheel van factoren die bij een individu een bepaalde smaak en daarbij behorende
gedragspatronen waarschijnlijk maken

o Men groeit op in een bepaald milieu

o Verwerft een aantal vaardigheden / vormen van kapitaal

o Die maken bepaalde gedragspatronen en een bepaalde smaak waarschijnlijk