Sociologie
Het concept gezondheid
Gezondheid: een toestand van volledig lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn en niet enkel
als de afwezigheid van ziekte. Centraal staat multi dimensionaliteit. Het is een totaalpakket
waar sociale, emotionele, spirituele en fysieke functies in evenwicht zijn.
Disease: onderliggende pathologie, de biologische factoren die aan de basis liggen
van ziekte
Illness: subjectieve ervaring van ziekte
Sickness: sociale rol van ziekte met bijhorende rechten en plichten
het concept mondgezondheid
mondzorg moet gezien worden als het beogen van een functioneel gebit, vrij van pijn en
esthetische klachten en deze situatie te behouden voor de volledige levensduur.
Definitie mondgezondheid (FDI): dynamische staat van welzijn, rekening houdend met
fysieke, mentale en sociale aspecten van mondgezondheid met inbegrip van de basis
levensverwachtingen en dagelijkse functioneren.
3 kernelementen van mondgezondheid:
gezondheidstoestand
fysiologisch functioneren
psychosociaal functioneren
definitie gezondheidsdeterminanten: het geheel van persoonlijke, sociale, economische en
omgevingsfactoren die de gezondheid van individuen en gemeenschappen beïnvloedt.
Het meten van gezondheid
Indicatoren: meetinstrumenten
Mortaliteit
Het sterftecijfer binnen een bepaalde populatie en is gelijk aan het aantal sterfgevallen
binnen een populatie. Het aantal sterfgevallen per jaar/aantal personen dat leeft.
Voor het vergelijken van mortaliteit tussen verschillende subgroepen binnen een populatie
wordt de gestandaardiseerde mortaliteitsratio gebruikt.
1
, - Gestandaardiseerde mortaliteitsratio: geeft de verhouding weer tussen het aantal
sterfgevallen binnen een bepaalde groep en het aantal sterfgevallen dat theoretisch
kon verwacht worden binnen die groep.
- Doodsoorzaak: de meest voorkomende doodsoorzaak bepalen.
Morbiditeit
Een persoon die zich in een toestand van ziekte bevindt.
Co morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen aanwezig.
Morbiditeitsgraad (prevalentie): hoeveel per aantal inwoners hebben een bepaalde
aandoening of ziekte
Incidentie: het aantal nieuwe gevallen van een ziekte uitgedrukt over een bepaalde
tijdspanne.
De ASA score
Om bij patiënten met morbiditeit en co morbiditeit een inschatting te kunnen maken van de
ernst van de gezondheidsbeperking.
Klasse 1: gezond persoon, zonder chronisch medicatiegebruik
Klasse 2: lichte systematische aandoening, beperkt de normale activiteiten niet
Klasse 3: ernstige systeemaandoening, neemt medicatie en beperkt de normale
activiteiten
Klasse 4: zeer ernstige systeemaandoening, bedreiging voor het leven
Klasse 5: zwaar zieke patiënt, niet verwacht dat hij nog langer dan 24h zal overleven
zonder ingreep
Klasse 6: hersendode patiënt, organen moeten verwijderd worden
Levensverwachting
Voorspelling die aangeeft hoeveel jaren een persoon op een bepaald moment gemiddeld
nog zal leven.
Gezondheidsverwachting
Hoeveel jaren een persoon op een bepaalde leeftijd nog zal leven in een goede gezondheid,
vrij van ziekte en beperking.
Quality adjusted life years (QALY): een extra levensjaar in goede gezondheid vaak geplaatst
tegen de kostprijs van een bepaalde behandeling om de kosteneffectiviteit ervan te bepalen.
Kwaliteit van leven
Een beeld van de impact van een aandoening of behandeling op het leven van de patiënt.
Oral health impact profile (OHIP14 vragenlijst): een hoge score stemt overeen met een lage
kwaliteit van leven met betrekking tot mondgezondheid.
2
Het concept gezondheid
Gezondheid: een toestand van volledig lichamelijk, psychisch en sociaal welzijn en niet enkel
als de afwezigheid van ziekte. Centraal staat multi dimensionaliteit. Het is een totaalpakket
waar sociale, emotionele, spirituele en fysieke functies in evenwicht zijn.
Disease: onderliggende pathologie, de biologische factoren die aan de basis liggen
van ziekte
Illness: subjectieve ervaring van ziekte
Sickness: sociale rol van ziekte met bijhorende rechten en plichten
het concept mondgezondheid
mondzorg moet gezien worden als het beogen van een functioneel gebit, vrij van pijn en
esthetische klachten en deze situatie te behouden voor de volledige levensduur.
Definitie mondgezondheid (FDI): dynamische staat van welzijn, rekening houdend met
fysieke, mentale en sociale aspecten van mondgezondheid met inbegrip van de basis
levensverwachtingen en dagelijkse functioneren.
3 kernelementen van mondgezondheid:
gezondheidstoestand
fysiologisch functioneren
psychosociaal functioneren
definitie gezondheidsdeterminanten: het geheel van persoonlijke, sociale, economische en
omgevingsfactoren die de gezondheid van individuen en gemeenschappen beïnvloedt.
Het meten van gezondheid
Indicatoren: meetinstrumenten
Mortaliteit
Het sterftecijfer binnen een bepaalde populatie en is gelijk aan het aantal sterfgevallen
binnen een populatie. Het aantal sterfgevallen per jaar/aantal personen dat leeft.
Voor het vergelijken van mortaliteit tussen verschillende subgroepen binnen een populatie
wordt de gestandaardiseerde mortaliteitsratio gebruikt.
1
, - Gestandaardiseerde mortaliteitsratio: geeft de verhouding weer tussen het aantal
sterfgevallen binnen een bepaalde groep en het aantal sterfgevallen dat theoretisch
kon verwacht worden binnen die groep.
- Doodsoorzaak: de meest voorkomende doodsoorzaak bepalen.
Morbiditeit
Een persoon die zich in een toestand van ziekte bevindt.
Co morbiditeit: er zijn meerdere aandoeningen aanwezig.
Morbiditeitsgraad (prevalentie): hoeveel per aantal inwoners hebben een bepaalde
aandoening of ziekte
Incidentie: het aantal nieuwe gevallen van een ziekte uitgedrukt over een bepaalde
tijdspanne.
De ASA score
Om bij patiënten met morbiditeit en co morbiditeit een inschatting te kunnen maken van de
ernst van de gezondheidsbeperking.
Klasse 1: gezond persoon, zonder chronisch medicatiegebruik
Klasse 2: lichte systematische aandoening, beperkt de normale activiteiten niet
Klasse 3: ernstige systeemaandoening, neemt medicatie en beperkt de normale
activiteiten
Klasse 4: zeer ernstige systeemaandoening, bedreiging voor het leven
Klasse 5: zwaar zieke patiënt, niet verwacht dat hij nog langer dan 24h zal overleven
zonder ingreep
Klasse 6: hersendode patiënt, organen moeten verwijderd worden
Levensverwachting
Voorspelling die aangeeft hoeveel jaren een persoon op een bepaald moment gemiddeld
nog zal leven.
Gezondheidsverwachting
Hoeveel jaren een persoon op een bepaalde leeftijd nog zal leven in een goede gezondheid,
vrij van ziekte en beperking.
Quality adjusted life years (QALY): een extra levensjaar in goede gezondheid vaak geplaatst
tegen de kostprijs van een bepaalde behandeling om de kosteneffectiviteit ervan te bepalen.
Kwaliteit van leven
Een beeld van de impact van een aandoening of behandeling op het leven van de patiënt.
Oral health impact profile (OHIP14 vragenlijst): een hoge score stemt overeen met een lage
kwaliteit van leven met betrekking tot mondgezondheid.
2
