Samenvatting H1 Recht

1

H1: Inleiding & begrippen burgerlijk recht

Inleiding
België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten.
De macht om beslissingen te nemen, behoort niet langer toe aan de federale regering en het
federaal parlement. De leiding over het land is nu in de handen van verschillende partners,
die onafhankelijk hun bevoegdheden uitoefenen in hun domeinen

In België hebben we:
 Een scheiding der machten, waaronder:
o De wetgevende macht = parlement(en)
o De uitvoerende macht= regering(en) en de koning
o De rechterlijke macht= de hoven en rechtbanken

 Staatsstructuur van België
Begrippen:
- BW: Burgerlijk Wetboek
- DRM: decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale
jeugdhulp
- GDPR: General data protection regulation
- GV: gemandateerde voorziening
- IJH: integrale jeugdhulp
- IVRK: internationaal verdrag inzake de rechten van het kind


Begrippen van het burgerlijk recht: Aansprakelijkheid, (wils)onbekwaamheid, voogdij,
bewindvoering.

Leg uit wat aansprakelijkheid inhoud:

1. Aansprakelijkheid
= iemand maakt een fout waardoor er schade ontstaat

“Wie kunnen we aanspreken voor schade die we geleden hebben?”

In juridische termen: “het gebonden zijn aan de rechtsgevolgen van om het even welke daad,
nalatigheid of onvoorzichtigheid”

o ‘Verantwoordelijk zijn voor je daden’
o ‘Gevolgen van je handelingen dragen’

Aansprakelijkheid ≠ verantwoordelijkheid

o Verantwoordelijkheid: moreel begrip
o Aansprakelijkheid: juridisch begrip

,2

Bespreek welke vormen aansprakelijkheid bestaan, hier voorbeelden van geven geven +
herkennen.

Twee aansprakelijkheidsregimes:
1. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid (schadevergoeding)
2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid (straf omwille van een dilict)

1. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid = iemand maakt een fout waardoor er schade
ontstaat
2 soorten burgerrechtelijke aansprakelijkheid:

1Ste soort: Contractuele aansprakelijkheid = contract word gebrekkig uitgevoerd

2de soort: Buitencontractuele aansprakelijkheid = eender weke situatie waarbij er een fout
gemaakt word, dat lijd tot schade en je moet dan een schadevergoeding betalen.
 Er is GEEN contract tussen beide partijen.

2de soort: Buitencontractuele aansprakelijkheid = wanneer tussen schadeverwekker en
slachtoffer geen contract bestaat .

Voorbeeld 1: Ik mis de bocht doordat ik door mijn onoplettendheid te laat het rempedaal
heb ingeduwd. Hierdoor rijd ik een fietser aan.

Voorbeeld 2: De interieurarchitect die bij het verlaten van een werf onvoorzichtig is en een
ladder omver rijdt die vervolgens valt op het voertuig van de buurman van de bouwheer, kan
door deze buurman op buitencontractuele grondslag worden aangesproken tot vergoeding
van de schade aan zijn voertuig. De buurman van de bouwheer en de interieurarchitect
hebben immers geen overeenkomst met elkaar gesloten.


2. Strafrechtelijke aansprakelijkheid = Iemand handelt in strijd met het strafrecht
• Fout op zich volstaat ook als er geen schade is
• De samenleving als geheel heeft schade geleden door het feit dat min.
één iemand de regels niet respecteert

 Kan samenlopen met burgerrechtelijke aansprakelijkheid

, 3

Welke 3 elementen moet een slachtoffer bewijzen om een andere persoon aansprakelijk te
maken?

Het slachtoffer moet bewijs leveren van: (mechanismen van buitencontractuele
aansprakelijkheid)  3 voorwaarden

1) Aanwezigheid van toerekenbare fout (onrechtmatige daad)
= elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt

2) Naar aanleiding van deze fout moet de schade ontstaan
• Lichamelijke schade bv. botbreuken
• Vermogensschade bv. verlies/beschadiging fiets, arbeidsongeschikt
• Morele schade (schade dat je niet kan oplossen met geld) bv. depressie
• Esthetische schade bv. littekens, huidverkleuring, amputatie

3) Er moet een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade bestaan
= de schade zou niet ontstaan zonder fout

Aansprakelijkheidsgrond:
 Algemene zorgvuldigheidsplicht (art. 1382 en art. 1383 BW)
 Art. 1382. Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt
veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te
vergoeden.


Art. 1383. Ieder is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke hij door zijn daad,
maar ook voor die welke hij door zijn nalatigheid of door zijn onvoorzichtigheid heeft
veroorzaakt.
 Kwalitatieve of objectieve aansprakelijkheid (art. 1384 BW)

• Art. 1384.
o Men is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke men veroorzaakt door zijn
eigen daad maar ook voor die welke veroorzaakt wordt door de daad van personen
voor wie men moet instaan, of van zaken die men onder zijn bewaring heeft.
o De vader en de moeder zijn aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door hun
minderjarige kinderen.
o De meesters en zij die anderen aanstellen, voor de schade door hun dienstboden en
aangestelden veroorzaakt in de bediening waartoe zij hen gebezigd hebben.
o De onderwijzers en de ambachtslieden, voor de schade door hun leerlingen en
leerjongens veroorzaakt gedurende de tijd dat deze onder hun toezicht staan.

De hierboven geregelde aansprakelijkheid houdt op, indien de ouders, onderwijzers en
ambachtslieden bewijzen dat zij de daad welke tot die aansprakelijkheid aanleiding geeft,
niet hebben kunnen beletten.

 Een persoon kan buitencontractueel aansprakelijk worden gesteld op grond van de
algemene zorgvuldigheidsplicht (art. 1382 & 1383 BW) EN/OF op grond van kwalitatieve of
objectieve aansprakelijkheid (art. 1384 BW). 