Uitwerking colleges
Week 1
De oudste teksten / vertalingen
Je moet een onderscheid maken tussen mondeling vertalen (tolken) en schriftelijk
vertalen. Alleen van schriftelijk vertalen kunnen we echt vaststellen dat het er was, ze zijn
bewijzen voor het bestaan van taal en schrift.
Als je kijkt naar de vertaalgeschiedenis, dan is dat natuurlijk een lange geschiedenis. Die
kun je op verschillende manieren weergeven, zoals met de methodologische insteek van
Woodsworth. (Zie haar artikel).
De geboorteregio van onze beschaving is Mesopotamië. Daar was water, vruchtbare grond,
en daar ontstond permanente bewoning en zo beschaving. Hun cultuur was de Sumerische
cultuur, dat is de vastgestelde oudste beschaving. Het was een stadscultuur, ze konden
onder andere dijken bouwen en gebouwen maken. Wetenschappelijk gezien hadden ze ook
allerlei dingen: een 60-maal getallenstelsel en het wiel. Allebei dingen die we nu nog
gebruiken. Maar het belangrijkste: zij zijn de uitvinders van het schrift.
De uitvinding van het schrift
Met het uitvinden van het schrift stopte de historische periode die we de ‘prehistorie’
noemen, en begon de historie. Dit was ongeveer 3400-3200 v. C. De voorloper van het
eerste schrift waren kleibolletjes die gebruikt werden als communicatiemiddel voor handel.
Die functie was vaak symbolisch. Maar mensen ontdekten dat je in klei dingen kunt kerven.
Het schrift begon met tokens, dus die kleibolletjes, als materieel object. Daarna kwamen er
pictogrammen, die een symbolische functie gaven aan hetgene wat ze weergaven. Daarna
kwam het spijkerschrift.
Het spijkerschrift
Het spijkerschrift is een notatievorm, geen taal. Je kunt het voor meerdere talen gebruiken.
Zoals het Latijnse schrift en het Cyrillisch nu. Het spijkerschrift was afhankelijk van
kleitabletten, en die vergingen niet.
In 3000-2500 v. C. komt er een einde aan de Sumerische beschaving. Het noorden van
Mesopotamië wordt van de Assyriërs en het zuiden van de Babyloniërs. Samen zijn zij de
Akkadiërs. Hun cultuur wordt afhankelijk van de Sumerische, omdat de inwoners van het
gebied die cultuur hadden. De Akkadiërs namen hun goden en schrift over. Ook legden ze
de Sumerische taal vast in spijkerschrift, zodat de hele cultuur bewaard kan blijven. Het is
dan al een dode taal, maar wordt toch gebruikt. Zoals het Latijn nu.
Het spijkerschirft is moeilijk te vertalen, omdat het poly-interpretabel is. Er zijn maar een
paar tekens die veel uit kunnen beelden.
De oudste teksten (4e millennium v. C.)
Week 1
De oudste teksten / vertalingen
Je moet een onderscheid maken tussen mondeling vertalen (tolken) en schriftelijk
vertalen. Alleen van schriftelijk vertalen kunnen we echt vaststellen dat het er was, ze zijn
bewijzen voor het bestaan van taal en schrift.
Als je kijkt naar de vertaalgeschiedenis, dan is dat natuurlijk een lange geschiedenis. Die
kun je op verschillende manieren weergeven, zoals met de methodologische insteek van
Woodsworth. (Zie haar artikel).
De geboorteregio van onze beschaving is Mesopotamië. Daar was water, vruchtbare grond,
en daar ontstond permanente bewoning en zo beschaving. Hun cultuur was de Sumerische
cultuur, dat is de vastgestelde oudste beschaving. Het was een stadscultuur, ze konden
onder andere dijken bouwen en gebouwen maken. Wetenschappelijk gezien hadden ze ook
allerlei dingen: een 60-maal getallenstelsel en het wiel. Allebei dingen die we nu nog
gebruiken. Maar het belangrijkste: zij zijn de uitvinders van het schrift.
De uitvinding van het schrift
Met het uitvinden van het schrift stopte de historische periode die we de ‘prehistorie’
noemen, en begon de historie. Dit was ongeveer 3400-3200 v. C. De voorloper van het
eerste schrift waren kleibolletjes die gebruikt werden als communicatiemiddel voor handel.
Die functie was vaak symbolisch. Maar mensen ontdekten dat je in klei dingen kunt kerven.
Het schrift begon met tokens, dus die kleibolletjes, als materieel object. Daarna kwamen er
pictogrammen, die een symbolische functie gaven aan hetgene wat ze weergaven. Daarna
kwam het spijkerschrift.
Het spijkerschrift
Het spijkerschrift is een notatievorm, geen taal. Je kunt het voor meerdere talen gebruiken.
Zoals het Latijnse schrift en het Cyrillisch nu. Het spijkerschrift was afhankelijk van
kleitabletten, en die vergingen niet.
In 3000-2500 v. C. komt er een einde aan de Sumerische beschaving. Het noorden van
Mesopotamië wordt van de Assyriërs en het zuiden van de Babyloniërs. Samen zijn zij de
Akkadiërs. Hun cultuur wordt afhankelijk van de Sumerische, omdat de inwoners van het
gebied die cultuur hadden. De Akkadiërs namen hun goden en schrift over. Ook legden ze
de Sumerische taal vast in spijkerschrift, zodat de hele cultuur bewaard kan blijven. Het is
dan al een dode taal, maar wordt toch gebruikt. Zoals het Latijn nu.
Het spijkerschirft is moeilijk te vertalen, omdat het poly-interpretabel is. Er zijn maar een
paar tekens die veel uit kunnen beelden.
De oudste teksten (4e millennium v. C.)
