Leerdoelen gemeenterecht
Week 1:
Autonomie, art. 124 lid 1 GW: aan de besturen van de lagere overheden wordt de
bevoegdheid tot regeling en het bestuur van ‘de eigen huishouding’ van de gemeente
overgelaten.
Medebewind, art. 124 lid 2 GW: bij of krachtens de wet kunnen regeling en bestuur
worden gevorderd. De lagere overheden zijn verplicht hieraan mee te werken. zo moet
een gemeente bv meehelpen aan de uitvoer van de wet op de sociale zekerheid als een
persoon daar volgens de Rijksoverheid voor in aanmerking komt.
Preventief toezicht: de wet eist voor bepaalde daden van lagere lichamen goedkeuring
door een orgaan van een hoger lichaam, art. 10:25 Awb. Art. 132 lid 3 GW bepaalt dat
besluiten van besturen van provincies en gemeenten alleen aan preventief toezicht
kunnen worden onderworpen in bij of krachtens de wet bepaalde gevallen.
Repressief toezicht: bestaat uit de mogelijkheid tot vernietiging van bepaalde besluiten
van lagere lichamen door organen van hogere lichamen wegens strijdigheid van die
besluiten met het recht of het algemeen belang. Dit recht is uitgewerkt in art. 268 e.v.
Gemw en afdeling 10.2.2 Awb.
Tegen een vernietigingsbesluit kan ogv art. 281a Gemw in beroep worden gegaan bij de
Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Beroep tegen een schorsingsbesluit
kan alleen bij een burgerlijke rechter.
Spontane vernietiging: de bevoegdheid besluiten te schorsen of te vernietiging kan de
regering op eigen initiatief doen.
Gedecentraliseerd: bevoegdheidsspreiding door het overhevelen van bestuurstaken en
bevoegdheden aan lagere overheidsinstellingen.
Eenheidsstaat: een staat waarin de macht uitsluitend bij één centrale overheid ligt.
Deze twee begrippen staan soms op gespannen voet met elkaar aangezien het begrip
eenheidsstaat stelt dat elle macht bij één centrale overheid ligt, terwijl decentralisatie er
juist voor zorgt dat de macht niet bij één centrale overheid ligt maar bij meerdere
overheden.
Beleidsvrijheid bij autonomie en medebewind:
- Autonomie is niet synoniem voor beleidsvrijheid.
- Medebewind is niet synoniem voor het ontbreken van beleidsvrijheid.
Week 2:
Taken en bevoegdheden gemeenteraad:
- Volksvertegenwoordiging, art. 7 Gemw
- Regelende bevoegdheid: maken de lokale wetten
o Art. 127 GW
o Art. 147, 147a, 149, 154 Gemw
- Controlerende bevoegdheid
o College van B&W, art. 169 Gemw
Week 1:
Autonomie, art. 124 lid 1 GW: aan de besturen van de lagere overheden wordt de
bevoegdheid tot regeling en het bestuur van ‘de eigen huishouding’ van de gemeente
overgelaten.
Medebewind, art. 124 lid 2 GW: bij of krachtens de wet kunnen regeling en bestuur
worden gevorderd. De lagere overheden zijn verplicht hieraan mee te werken. zo moet
een gemeente bv meehelpen aan de uitvoer van de wet op de sociale zekerheid als een
persoon daar volgens de Rijksoverheid voor in aanmerking komt.
Preventief toezicht: de wet eist voor bepaalde daden van lagere lichamen goedkeuring
door een orgaan van een hoger lichaam, art. 10:25 Awb. Art. 132 lid 3 GW bepaalt dat
besluiten van besturen van provincies en gemeenten alleen aan preventief toezicht
kunnen worden onderworpen in bij of krachtens de wet bepaalde gevallen.
Repressief toezicht: bestaat uit de mogelijkheid tot vernietiging van bepaalde besluiten
van lagere lichamen door organen van hogere lichamen wegens strijdigheid van die
besluiten met het recht of het algemeen belang. Dit recht is uitgewerkt in art. 268 e.v.
Gemw en afdeling 10.2.2 Awb.
Tegen een vernietigingsbesluit kan ogv art. 281a Gemw in beroep worden gegaan bij de
Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Beroep tegen een schorsingsbesluit
kan alleen bij een burgerlijke rechter.
Spontane vernietiging: de bevoegdheid besluiten te schorsen of te vernietiging kan de
regering op eigen initiatief doen.
Gedecentraliseerd: bevoegdheidsspreiding door het overhevelen van bestuurstaken en
bevoegdheden aan lagere overheidsinstellingen.
Eenheidsstaat: een staat waarin de macht uitsluitend bij één centrale overheid ligt.
Deze twee begrippen staan soms op gespannen voet met elkaar aangezien het begrip
eenheidsstaat stelt dat elle macht bij één centrale overheid ligt, terwijl decentralisatie er
juist voor zorgt dat de macht niet bij één centrale overheid ligt maar bij meerdere
overheden.
Beleidsvrijheid bij autonomie en medebewind:
- Autonomie is niet synoniem voor beleidsvrijheid.
- Medebewind is niet synoniem voor het ontbreken van beleidsvrijheid.
Week 2:
Taken en bevoegdheden gemeenteraad:
- Volksvertegenwoordiging, art. 7 Gemw
- Regelende bevoegdheid: maken de lokale wetten
o Art. 127 GW
o Art. 147, 147a, 149, 154 Gemw
- Controlerende bevoegdheid
o College van B&W, art. 169 Gemw
