10: TAAL EN SPRAAK
10.1 HISTORIEK
Paul Broca (1861)
Bepaalde mentale functies toegewezen aan specifieke hersenregio
Ø Obv clinicopathologische correlaties
Bestudeerde afasie
Ø Pt Leborgne of mr. Tan
Intact begrip
Kon zich niet uitdrukken
Zei enkel ‘Tan’
Laesie in Li frontale kwab (area v Broca)
Anterieur v motorische cortex
Net voor zone v laryngeale en orofaciale musculatuur
Karl Wernicke (1874)
Beschreef spiegelbeeld v Broca’s afasie
Patiënt
Ø Sprak vlot
Ø Gestoord begrip
Ø Beschadiging posterieure gyrus temporalis superior op overgang naar pariëtale kwab
(area v Wernicke)
Model voor taal
Ø Connectie tss posterieur gelegen sensorische area v Wernicke en anterieur gelegen
motorische area v Broca
connectie = fasciculus arcuatus
Letsel conductie-afasie (herhalen gestoord)
1
, Figuur 10.1. Links: gebieden betrokken bij het herhalen van gesproken woorden. Rechts: gebieden betrokken bij
het herhalen van geschreven woorden.
Taalnetwerk veel complexer: ≠ regio’s betrokken
Multipele perisylvische regio’s verbonden via ≠ subcorticale tracts
Subcorticale gebieden
Cerebellaire gebieden
Figuur 10.2. Links: corticale en subcorticale structuren betrokken bij taal en spraak. Rechts: parallelle verwerking
van taalinformatie – dorsale stroom voor respectievelijk spraak (blauw) en syntax (groen), ventrale stroom(rood)
voor semantiek en betekenis.
2
10.1 HISTORIEK
Paul Broca (1861)
Bepaalde mentale functies toegewezen aan specifieke hersenregio
Ø Obv clinicopathologische correlaties
Bestudeerde afasie
Ø Pt Leborgne of mr. Tan
Intact begrip
Kon zich niet uitdrukken
Zei enkel ‘Tan’
Laesie in Li frontale kwab (area v Broca)
Anterieur v motorische cortex
Net voor zone v laryngeale en orofaciale musculatuur
Karl Wernicke (1874)
Beschreef spiegelbeeld v Broca’s afasie
Patiënt
Ø Sprak vlot
Ø Gestoord begrip
Ø Beschadiging posterieure gyrus temporalis superior op overgang naar pariëtale kwab
(area v Wernicke)
Model voor taal
Ø Connectie tss posterieur gelegen sensorische area v Wernicke en anterieur gelegen
motorische area v Broca
connectie = fasciculus arcuatus
Letsel conductie-afasie (herhalen gestoord)
1
, Figuur 10.1. Links: gebieden betrokken bij het herhalen van gesproken woorden. Rechts: gebieden betrokken bij
het herhalen van geschreven woorden.
Taalnetwerk veel complexer: ≠ regio’s betrokken
Multipele perisylvische regio’s verbonden via ≠ subcorticale tracts
Subcorticale gebieden
Cerebellaire gebieden
Figuur 10.2. Links: corticale en subcorticale structuren betrokken bij taal en spraak. Rechts: parallelle verwerking
van taalinformatie – dorsale stroom voor respectievelijk spraak (blauw) en syntax (groen), ventrale stroom(rood)
voor semantiek en betekenis.
2